Dùng thuốc cho trẻ dưới 5 tuổi như thế nào

Nhiễm khuẩn hô hấp cấp (NKHHC) ở trẻ dưới 5 tuổi chủ yếu do S.pneumoniae, H. influenzae… gây viêm phổi. Đây là bệnh nguy hiểm có tỷ lệ tử vong cao. Tùy theo tính nhạy cảm, tính kháng thuốc của vi khuẩn; độ nặng của bệnh và thậm chí là giá thuốc để chọn và dùng thuốc sao cho hợp lý... Khi nào cần dùng thuốc? Các thuốc hiện nay vẫn được chọn dùng trong điều trị nhiễm khuẩn hô hấp cấp ở trẻ dưới 5 tuổi như: penicilin, ampicilin, amoxicylin, cotrimoxazol, chloramphenicol, gentamycin. Trường hợp NKHHC độ I (nhẹ):...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Dùng thuốc cho trẻ dưới 5 tuổi như thế nào Dùng thuốc cho trẻ dưới 5 tuổi như thế nào?Nhiễm khuẩn hô hấp cấp (NKHHC) ở trẻ dưới 5 tuổi chủ yếu do S.pneumoniae,H. influenzae… gây viêm phổi. Đây là bệnh nguy hiểm có tỷ lệ tử vong cao. Tùytheo tính nhạy cảm, tính kháng thuốc của vi khuẩn; độ nặng của bệnh và thậm chílà giá thuốc để chọn và dùng thuốc sao cho hợp lý...Khi nào cần dùng thuốc?Các thuốc hiện nay vẫn được chọn dùng trong điều trị nhiễm khuẩn hô hấp cấp ởtrẻ dưới 5 tuổi như: penicilin, ampicilin, amoxicylin, cotrimoxazol,chloramphenicol, gentamycin.Trường hợp NKHHC độ I (nhẹ): Không viêm phổi với các biểu hiện trẻ chỉ honhưng không thở nhanh (dưới 1 tuổi chỉ dưới 50 lần/phút, 1 đến dưới 5 tuổi chỉdưới 40 lần/phút) thì chưa cần dùng kháng sinh. Có thể dùng các loại thuốc ho đơnchất.Trường hợp NKHHC độ II (vừa):Có viêm phổi nhưng không nặng, trẻ có ho, nhịp thở nhanh nhưng lồng ngựckhông co rút chủ yếu dùng kháng sinh uống như amoxicylin (đây là kháng sinhnhạy cảm tốt với S.pneuminiae, hấp thu tốt qua đường ruột). Nếu dùng kháng sinhnày không đỡ (nghi ngờ kháng thuốc) có thể dùng amoxicylin kết hợp với acidclavulanic.Thuốc lựa chọn thứ hai có thể dùng là ampicilin (đây là thuốc có tính kháng khuẩnrộng hơn nhưng hấp thu qua đường ruột kém, do vậy phải uống liều cao và nhiềulần trong ngày), cotrimoxazol (phối hợp giữa một sufamid là sulfamethoxazol vàtrimethoprim, chất giống kháng sinh). Phối hợp này cho phổ kháng khuẩn rộng,mạnh. Thuốc gây bí tiểu tiện, độc cho thận. Không dùng thuốc cho trẻ sơ sinh, trẻđẻ non có vàng da. Hiện S.pneumoniae đã kháng cotrimoxazol với tỷ lệ cao tới62% nên hiện ít dùng.Ngoài ra, có thể dùng là thuốc tiêm (nếu cần thiết). Thuốc tiêm có thể dùng làpenicilin. Thuốc còn có tác dụng tốt với S. pneumoniae. Nếu dùng dạng tiêm thìphải thử phản ứng dị ứng trước khi tiêm và phải được thực hiện tại cơ sở y tế.Trường hợp NKHHC độ III (nặng): Trẻ ho, khó thở, co rút lồng ngực nhưng chưatím tái, vẫn uống được thuốc. Nhất thiết phải chuyển trẻ đến ngay bệnh viện (vì ởnhà hay trạm y tế không có các điều kiện cấp cứu hỗ trợ). Dùng bezylpenicilin tiêmbắp mỗi ngày 4 lần cách mỗi 6 giờ một lần. Sau 3 - 5 ngày tiêm nếu đỡ thì tiếp tụccho dùng thuốc uống 3 - 5 ngày nữa cho đến lúc khỏi hẳn (không dùng penicilin Vmà dùng amoxicyclin).Trường hợp NKHHC độ IV (rất nặng): Trẻ có các triệu chứng như ở độ III nhưngco rút lồng ngực thường xuyên hơn, có thể đến mức có tím tái. Phải khẩn cấp đưatrẻ đến bệnh viện. Có 3 cách dùng thuốc: Hoặc tiêm bắp chloramphenicol mỗingày 4 lần, cách nhau mỗi 6 giờ một lần. Hoặc tiêm bắp hay tĩnh mạchbenzylpenicilin mỗi ngày 4 lần, cách nhau mỗi 6 giờ một lần. Hoặc tiêm bắp haytiêm tĩnh mạch benzylpenicllin kết hợp với gentamycin mỗi ngày 2 lần. Liềulượng và đợt dùng tùy theo bệnh, riêng chloramphenicol thường dùng khoảng 3-5ngày (không kéo dài hơn).Cần chú ý, chloramphenicol gây độc với tủy xương, bị S.pneumoniae kháng mứctrung bình (27%) vì vậy ít người sử dụng. Gentamycin độc với thính giác (ù tai,giảm thính lực, điếc) bị S.pneumoniae kháng với mức thấp (5-10%), thuốc này bịlạm dụng nhiều. Các bệnh viện thường chọn dùng peniclin khi cần mới phối hợpvới gentamycin tiêm.Cũng có trường hợp bị S.pneumoniae kháng hay dị ứng, hay viêm phổi do các tácnhân khác mà dùng các kháng sinh trên không có hiệu quả thì dùng đếnfluoroquinolon (FQ). Đến nay, trừ acid nalidixic, không thuốc nào trong nhóm FQđược FDA (Mỹ) và các nước khác chấp nhận chính thức cho trẻ em dưới 5 tuổi.Lý do: FQ làm hỏng các sụn chịu lực của động vật còn non, nghi ngờ gây hại chotrẻ. Tuy nhiên, sau nhiều nghiên cứu, nghi ngờ này chưa tìm được chứng cớ trênngười nên thầy thuốc vẫn cho dùng FQ khi cần, coi như tận dụng thêm một cơ hộichữa bệnh hữu ích. FQ đề xuất là cyclofloxacin (hoặc FQ mới hơn levofloxacin,moxifloxacin). S.pneumoniae - Thủ phạm gây viêm phổi ở trẻ dưới 5 tuổi.Và những trở ngại...Trẻ dưới 5 tuổi thường bị viêm đường hô hấp trên do nhiễm các virut ( 50 - 60%các trường hợp). Biểu hiện chỉ ho khan, sau đó có ít đờm, có tiếng thở khô, ran phếquản. Nếu trẻ khỏe mạnh, có sức đề kháng tốt cộng với sự tự thoái của virut thì chỉsau 4-5 ngày sẽ tự khỏi, dùng kháng sinh là không cần thiết. Tuy nhiên cũng nêncho trẻ đi khám để yên tâm. Nếu phát hiện có bội nhiễm vi khuẩn mới dùng khángsinh hoặc nghi ngờ nhiễm loại virut đặc biệt (qua khám lâm sàng) thì chuyển đếntuyến trên điều trị bằng kháng virut.Trong chương trình chống NKHHC, các bà mẹ được hướng dẫn đếm nhịp thở,nhận biết trạng thái thở nhanh (cánh mũi phập phồng), trạng thái co rút lồngngực… nên có thể tự nhận biết trẻ bị NKHHC ở độ nào, đưa trẻ đến đúng tuyến.Tuy nhiên, cũng có bà mẹ không nắm chắc, tự ý điều trị không đúng (khi bệnh nhẹthì dùng thuốc quá mạnh, khi bệnh nặng thì chủ quan kh ...