Dưới gốc bồ đề ở Mahathana

Mahathana là địa danh do tôi bịa ra. Nó không có trên bản đồ thế giới. Nhưng nghe đâu nó nằm ở giữa Ấn Độ và Nêpal. Những người Ấn Độ đi tới Nêpal thì nói rằng nó thuộc phần đất của Ấn Độ. Những người Nêpal đi sang Ấn Độ lại cho là đấy là vùng lãnh thổ của họ. Của ai thì chưa rõ nhưng bất cứ ai muốn qua lại giữa Ấn Độ và Nêpal đều phải dừng chân ở Mahathana. Những người khách đi du lịch hay là người hành hương cũng đều dừng chân ở...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Dưới gốc bồ đề ở Mahathana Dưới gốc bồ đề ở Mahathana TRUYỆN NGẮN CỦA NGUYỄN TRỌNG VĂNMahathana là địa danh do tôi bịa ra. Nó không có trên bản đồ thế giới. Nhưng nghe đâunó nằm ở giữa Ấn Độ và Nêpal. Những người Ấn Độ đi tới Nêpal thì nói rằng nó thuộcphần đất của Ấn Độ. Những người Nêpal đi sang Ấn Độ lại cho là đấy là vùng lãnh thổcủa họ. Của ai thì chưa rõ nhưng bất cứ ai muốn qua lại giữa Ấn Độ và Nêpal đều phảidừng chân ở Mahathana. Những người khách đi du lịch hay là người hành hương cũngđều dừng chân ở đây. Người Nêpal đi trong vùng lãnh thổ của mình đến Mahathana thìdừng lại, họ ngồi đấy cho tan cơn mệt thì quay về nhà mình. Người Ấn Độ đi từ đất đaicủa mình tới cũng dừng lại, ngửa cổ nhìn tán lá to rộng của cấy bồ đề họ thấy lòng thanhthản lạ. Khi đã hết chồn chân họ đứng dậy và cũng quay về nhà mình. Không ai ngủ đêmở đấy và đương nhiên không có ai dựng nhà ở đấy.Chỉ có một người đàn ông có nước da lem nhem, dáng gầy đét là ở lại. Ông ta chừngngoài năm mươi, vóc lênh khênh. Lại lùng thùng trong chiếc quần ống rộng và chiếc áocũng rộng được may bằng vải gai, màu cháo lòng, dài quá gối. Nhìn cung cách ấy thì cócảm tưởng ông ta đã già lắm. Già nhiều hơn cái tuổi thật của mình. Ông ta được mọingười gọi là thày Cả. Ai là người gọi cái tên ấy đầu tiên thì cũng không ai biết. Ngườitrước gọi, người sau gọi theo vậy là thành tên thày Cả. Thày Cả ngồi dưới gốc cây bồ đềtừ bao giờ cũng không ai nói chính xác được. Người Ấn Độ nhận thày Cả là bà con vànói thày Cả sinh ra dưới gốc bồ đề này. Người Nêpal khăng khăng nói thày Cả quê ởNêpal và thày được cây bồ đề nuôi dưỡng. Chuyện tranh cãi về thày Cả cùng vùng đấtMahathana chắc chẳng có hồi kết. Có điều cho dù là người Ấn Độ hay là người Nêpal thìđịa danh Mahathana cùng cây bồ để và thày Cả đều được coi trọng, giữ gìn và tôn kính.Thày Cả là bậc thông thái và công minh có một không hai. Có điều gì ai chưa hiểu tới hỏithày Cả là tỏ tường. Có chuyện gì ai chưa rõ phải trái đi hỏi thày Cả là ngã ngũ. Thày Cảngồi đấy và tiếp đủ mọi người. Khách du lịch có, người hành hương có và đương nhiênngười Ấn Độ cũng như người Nêpal đều có. Đã tới Mahathanan mà chưa gặp, chưa đượcnghe thày Cả giảng giải coi như chưa đạt mục đích cho chuyến đi xa nhiều vất vả củamình.Cây bồ đề cao, to và tỏa lá sum sê đến mát rợp cả khoảng đất rộng quanh gốc. Sức chemát của cây bồ đề đủ chỗ cho cả trăm người ngồi một lúc. Bởi vậy dưới gốc bồ đề ởMahathana không khi nào thưa vắng bóng người. Một cây bồ đề già cỗi đến mức khôngthể đoán được tuổi của cây. Lá bồ đề to bằng bàn tay người lớn, hình trái tim với đuôi ládài cong cong. Nếu gặp cơn gió ào tới lá bồ đề đã vàng rụng xuống lả tả. Nhưng hễ cómột chiếc lá vàng nào rụng xuống là có bàn tay ai đó nhặt lên. Họ vội cất lá bồ đề vừanhặt vào túi một cách một cách đầy mãn nguyện. Tuyệt nhiên không có một ai dám thòtay bứt lá xanh còn ở trên cây. Cũng bởi thế mà dưới gốc bồ đề ở Mahathana luôn sạch sẽnhư li như lau. Người dừng lại dưới gốc cây thoải mái ngồi mà không phải bận tâm tìmgiấy lót hay cúi xuống thổi thổi hoặc lau lau. Khoảng đất chỗ gốc cây bồ đề nhẵn thín,sạch trơn và chai lỳ nhờ biết bao người đã ngồi xuống quanh nó.Thày Cả bao giờ cũng ngồi ở chỗ chính diện, hình như từ khi có mặt ở đây thày Cả chưakhi nào di chuyển. Bên chỗ thày ngồi xúm xít những người ngồi nghỉ. Thực ra không aingồi nghỉ cả, họ đều chăm chú nghe thày Cả giảng giải hoặc nhờ thày Cả đoán định hộ sốphận. Thày Cả không chỉ thông thái mà thày Cả còn có khả năng tiên tri. Những điềuthày Cả nói ra thường làm mọi người trở nên hăm hở cho hành trình tiếp theo. Có điềuthày Cả nói ra làm cho một số người phải nghĩ ngợi chán. Nghĩ chán chưa chắc đã hiểu vìthày Cả nói điều họ chưa hiểu.Cái dáng cao lêu đêu, da dẻ khô khốc nên dù thày Cả đang ngồi cũng khiến mọi ngườiđang xúm xít ngồi nghe cũng đều phải ngước mắt lên. Giọng nói lúc thủ thỉ như vỗ về,khi trầm trầm như khích lệ. Lời nói của thày Cả có sức thuyết phục đến độ mọi người nếukhông hỉ hả thì cũng gật gù tâm đắc.***Tôi nghe chuyện có một nhà thông thái ở Mahathana gọi là thày Cả đã lâu. Nhưng phảiđợi lần này mới tới được Mahathana. Mặt trời vừa lên từ phía đông, những tia nắng nhưngược từ dốc núi lên đang tỏa ánh hào quang hình nan quạt và gốc cây bồ đề bỗng nhưmột chiếc ô khổng lồ che rợp cho trăm người đang ngồi quanh nó. Khó khăn lắm tôi mớilen được đến sát bên thày Cả. Đó là một người đàn ông có khuôn mặt khắc khổ, đầu quấnkhăn xếp cũ mèm. Chiếc khăn xếp chung chiêng trên đầu thày, hai chiếc tua rủ hai bên taimàu vàng cũng chung chiêng theo. Tôi có cảm giác như chiếc khăn xếp ấy chỉ chực tuộtkhỏi cái đầu nhòn nhọn. Đôi lưỡng quyền nhô cao lại càng nhô cao hơn bởi hàng ria mépcùng bộ râu được bện hắt sang bên trái và lồng vào mép khăn xếp. Khuôn mặt ấy trôngngồ ngộ, luôn cố vươn lên nhìn ra xa như chẳng nhìn ai mà nhìn vượt khỏi đầu mọingười. Thày Cả cũng có lúc đăm chiêu, thày mím môi rồi mở rộng hai vành môi ra “à”lên một tiếng và thong thả nói. Thày nhìn ra xa vậy mà khi tôi len vào ngồi chầu hẫutrước mặt, thày khẽ nhíu đôi lông mày bạc thếch và dài chạm xuống mắt. Đôi lông màybạc thếch có những sợi dài ấy của Thày động đậy mỗi khi thày nói. Thày Cả hỏi: “Ngàicó điều gì phải hỏi chăng?”. Cái miệng hơi ha há chờ đợi câu trả lời của tôi. Tôi phân vânvà dù chuẩn bị cả chục câu hỏi vẫn lúng túng trước mặt thày. Với một người thông tháivà luôn tất bật với hàng trăm người sẵn sàng hỏi bất cứ câu gì thì câu hỏi nào vừa thỏa sựtò mò của tôi vừa có thể cho chung mọi người? Tôi ra hiệu ý nói với thày rằng tôi đợi látsau cũng được. Thày Cả quay sang nhóm người ăn vận lôi thôi, quần áo họ còn lấm lemnhư chưa bao giờ được nhúng nước chứ nói gì là đã từng được đem giặt. Thày nhìn mộtcách rất bao quát, nhìn từ đôi chân sỏ trong những đôi giầy vải bố rách tả tơi lên tới bộmặt thiểu não của họ. Thày lắc đầu quay sang nhìn đám người điệu đ ...