Đương Đầu Với Những Căng Thẳng

“- Ôi, nhức đầu quá. Việc sở nhiều như núi, vợ con nói không biết nghe. Đi làm về, nhà cửa thì bề bộn, cơm chưa có. Lại cái thằng Tèo, chỉ giỏi đi chơi, giờ này vẫn chưa thấy về. - Chết, em thấy anh dạo này hay cáu kỉnh, bẳn tính. Anh không nhớ à, hôm nay má mời mình sang nhà má ăn cơm,
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đương Đầu Với Những Căng ThẳngĐương Đầu Với Những Căng Thẳng BS Nguyễn Văn Đức , Kiều bào Mỹ Đương Đầu Với Những Căng Thẳng BS Nguyễn Văn Đức , Kiều bào Mỹ“- Ôi, nhức đầu quá. Việc sở nhiều như núi, vợ con nói không biết nghe. Đilàm về, nhà cửa thì bề bộn, cơm chưa có. Lại cái thằng Tèo, chỉ giỏi đichơi, giờ này vẫn chưa thấy về.- Chết, em thấy anh dạo này hay cáu kỉnh, bẳn tính. Anh không nhớ à, hômnay má mời mình sang nhà má ăn cơm, nên em đang bận sửa soạn cho cáccon. Còn thằng Tèo, chính anh đã hứa cho nó đi chơi banh với bạn hômnay, đến sáu giờ mới về. Giờ này đã sáu giờ đâu”.Bạn đang bị căng thẳng quá chăng ? Ít nhiều, chúng ta đều căng thẳng trongcuộc sống hàng ngày, chẳng lúc này cũng lúc khác. Tuy nhiên, quá nhiềucăng thẳng có thể làm tổn hại sức khỏe, làm vơi đi hạnh phúc của bạn.Muốn biết mình đang trong trạng thái căng thẳng quá đáng không, bạn thửtự hỏi :- Mình hay đau đầu, nhức mỏi các bắp thịt, hoặc có những triệu chứng tiêuhóa bất thường do căng thẳng ?- Trong công việc hàng ngày, mình phạm nhiều lầm lỗi hơn bình thường, vìkhó tập trung tư tưởng ?- Gần đây, xảy ra nhiều xung đột, xích mích với vợ con ở nhà, hoặc với cácbạn đồng sở ?- Bạn cảm thấy tinh thần, thể xác bạn, thường trong trạng thái căng thẳng ?- Bạn cảm thấy buồn rầu, chán nản ?- Gần đây, bạn hay tỏ ra cay đắng, mỉa đời, không cảm thấy muốn làm việc?- Bạn luôn thấy mệt mỏi ?- Bạn mất ngủ : khó dỗ giấc ngủ, hay thức giấc trong đêm ?- Bạn ăn, uống nhiều bất thường, hoặc dạo này lại đâm hút thuốc lá ?- Bạn hay nóng giận vô cớ, bực mình vì những chuyện nhỏ nhoi không đâu?Nếu bạn thành thực với chính mình, và trả lời “Có” cho vài câu hỏi nêutrên, bạn đang trong trạng thái căng thẳng quá đấy.Căng thẳng (stress) xảy ra khi có sự mất quân bình giữa những đòi hỏi củacuộc sống hàng ngày, và năng lực của ta dùng đối phó với những đòi hỏiđó. Sự mất quân bình hay xảy ra khi có những thay đổi bất thường trongcuộc sống của ta. Những thay đổi ấy có gây căng thẳng hay không, còn tùythuộc phản ứng của chính ta trước sự việc. Một cuộc tình tan vỡ, kẻ tỉnh bơquên ngay, có người xót xa, buồn bã nhiều năm tháng.Tình tan vỡ, chủ cho nghỉ việc, vừa trúng số, hoặc chỉ vài câu cãi nhauchẳng đáng, ... Những bất thường đưa đến căng thẳng không nhất thiết phảinhững gì to tát, có thể là ngay những điều con con trong cuộc sống hàngngày. Lớn, nhỏ, chúng đều được gọi “những tác nhân gây căng thẳng”(stressors). Mỗi người mỗi ý, chúng ta phản ứng khác nhau trước nhữngtình huống, những tác nhân gây căng thẳng.Thực ra, ai cũng cần chút căng thẳng để hoàn tất mọi công việc hàng ngàymột cách tốt đẹp. Người chẳng cảm thấy căng thẳng tí nào sẽ cứ ỳ ra, thiếutinh thần trách nhiệm. Song, căng thẳng quá đáng lại không tốt, ta có nhữngtriệu chứng khó chịu, hiệu năng làm việc của ta cũng suy giảm.Giờ, giả sử bạn quả thấy mình đang căng thẳng dữ quá, làm thế nào đểđương đầu với căng thẳng, và biết đâu, còn biến nó thành lợi cho bạn ?Nhận diệnBước đầu, để kiểm soát các căng thẳng, ta nhận diện những tác nhân gâycăng thẳng, khiến ta dễ phản ứng lại chúng. Đừng tưởng chỉ những sự việchoặc biến cố xảy ra bên ngoài làm bạn buồn rầu, sợ hãi, lo âu, mới là nhữngtác nhân gây căng thẳng. Không khéo, chính những tư tưởng, tình cảm,hoặc những ước vọng của chính bạn cũng khiến bạn dễ căng thẳng :- Việc thì nhiều, nhưng thì giờ của bạn lại không đủ ? ( not enough time )- Ôi chao, sao mà sự việc lại thay đổi bất ngờ ngoài sức tưởng tượng củamình như vậy ? ( unexpected change )- Việc gia đình rối rắm ? ( family problems )- Ngày chỉ có 24 tiếng, sức người có hạn, nhưng bạn ôm đồm, nhận nhiềutrách nhiệm quá ? ( extra responsibility )- Những bất hòa với người chung quanh ? ( personality clashes )- Tiền bạc thiếu thốn ? ( money difficulties )Và còn những gì gì nữa, bạn thử bỏ chút thì giờ nghĩ xem. Chẳng hạn như:“Chết cha, sắp thi quốc tịch, sờ bụng, chưa có chữ nào”.Nhận diện được những tác nhân hay gây căng thẳng cho bạn rồi, xin bạnlại... bỏ thêm chút thì giờ để nghĩ lại, xem bạn đã phản ứng ra sao khichúng đến làm phiền bạn. Bạn đã phản ứng cách nào: theo chiều hướngkhông tốt (negative ways) tạo thêm căng thẳng thay vì theo chiều hướng tốt( positive ways ) giúp giảm bớt căng thẳng ?- Vội vã, lo âu, giận dữ, ... thay vì tổ chức công việc hợp lý, xếp đặt côngviệc theo thứ tự ưu tiên, việc nào làm trước, việc nào sau, việc nào... chovào thùng rác.- Nói xấu, chê bai thay vì ôn tồn thảo luận.- Tiêu tiền mặc sức ( overspending ) thay vì tiêu hợp lý, có tính toán (budgeting ).- Lúc nào cũng âu lo, sợ sệt thay vì nhờ bạn bè, người thân giúp sức.- Độc tài, muốn kiểm soát mọi việc, thay vì mời mọi người cùng tham gia.- La hét, đánh đập thay vì khuyên răn.- Làm căng thêm các bắp thịt vùng đầu cổ thay vì làm chúng dãn ra (stretching exercises ).- Nhức đầu thay vì thở hít ...