Đường lên Tây Bắc

Thuở nhỏ, mỗi lần nghe bài Đường lên Tây Bắc (*) qua giọng hát ca sĩ Tố Uyên, những luống cày, nương lúa… lại hiện ra trong tâm trí non trẻ của chúng tôi. Những câu ca trầm hùng này của tác giả Văn An càng thôi thúc chúng tôi trong cuộc hành trình gặp lại dấu chân cha ông, “Đường lên Tây Bắc xa xôi, nếp nhà sàn thấp thoáng; Đằng xa tiếng hát dân quân tiếng reo lưng đồi nương”.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Đường lên Tây Bắc Đường lên Tây BắcThuở nhỏ, mỗi lần nghe bài Đường lên Tây Bắc (*) qua giọng hát ca sĩ TốUyên, những luống cày, nương lúa… lại hiện ra trong tâm trí non trẻ củachúng tôi. Những câu ca trầm hùng này của tác giả Văn An càng thôi thúcchúng tôi trong cuộc hành trình gặp lại dấu chân cha ông, “Đường lên TâyBắc xa xôi, nếp nhà sàn thấp thoáng; Đằng xa tiếng hát dân quân tiếng reolưng đồi nương”. Ruộng bậc thangĐứng giữa đất trời mênh mông, mây trắng bồng bềnh cộng với cảm xúc của mộtngười sống ở miền xuôi biết Tây Bắc qua sách vở, những địa danh nh ư Y Tý,Mường Hum, Ô Quy Hồ, A Mú Sung, Than Uyên, Dền Sáng, Bát Xát, La PánTẩn… như tỏa sáng trong chúng tôi. Một ánh sáng mộc mạc và bình dị.Khởi hànhKhởi hành từ Hà Nội vào buổi chiều, hướng về Tây Bắc, theo quốc lộ 32, chúngtôi không vượt sông Lô, ngược sông Hồng như chiến sĩ ta ngày xưa vì cung đườngnày quá quen thuộc với khách du lịch. Cả nhóm quyết định chọn cung đường khóđi hơn, qua thị trấn Bát Xát, đến A Mú Sung để “săn” cảnh và “hít thở” cái bìnhyên trên non cao.Lùa trâuĐêm đầu tiên chúng tôi ngủ tại thị xã Nghĩa Lộ, nơi có địa hình tương đối bằngphẳng, để tiếp tục đi Mù Căng Chải, một huyện phía tây bắc tỉnh Yên Bái. MùCăng Chải, với thị trấn mang cùng tên, có 13 xã, trong đó ba xã La Pán Tẩn, ChếCu Nha và Zế Xu Phình rất nổi tiếng về ruộng bậc thang, đã được Bộ Văn hóa,Thể thao và Du lịch Việt Nam xếp hạng là danh thắng quốc gia (**).Từ giữa tháng 9 trở đi là thời điểm “chín” để đi… thăm lúa! Chúng tôi, nhữngngười đi “phượt” từ trong miền Nam, lại là lần đi đầu tiên, nên câu hỏi “Lúa đãchín chưa?” thường xuyên được đặt ra trước khi bay ra Hà Nội. Chúng tôi xuýtxoa vì tiếc rẻ mỗi khi nghe nói có nơi nào đó lúa đã gặt, lo như thể đồng bào vùngcao sẽ gặt hết lúa chín của mình vậy! Phải chờ đến ngày nghỉ phép, đợi đến ngàybay (vì mua loại vé tiết kiệm), không thể vội vã hơn được, bạn ạ.Yên bìnhChúng tôi có vỏn vẹn năm ngày thăm hai tỉnh Yên Bái và Lào Cai. Các thành viêncủa nhóm tự trấn an nhau, cái gì của mình sẽ là của mình, không thể tính trướcđược. Ruộng bậc thang đẹp khi lúa chín nhưng nét duyên khi lúa đã gặt, hay cáiđẹp loang loáng khi nước vừa tràn bờ cũng hay. Lần này đất trời không phụ nhữngngười đến từ phương xa.Từ xa, vài mái nhà cheo leo trên vách núi, hiện ra bình yên giữa ruộng lúa vàng.Một bức tranh không thể diễn tả bằng lời, chỉ cảm nhận bằng trái tim. Chúng tôiđã đứng lặng người trước vẻ đẹp ấy. Khó ai có thể tiếc lời trầm trồ trước nhữngcông trình kiến trúc kỳ vĩ của vùng núi phía Bắc do những nông dân vô danh đãtạc vào sườn đồi từ hàng trăm năm nay. Phải chăng tác giả Văn An cũng đã từngnghĩ về nơi này khi tả “đằng xa tiếng hát đồng xanh, lúa reo trên đồi cao”.Yên Bái mùa lúa chínCõng lúaKhi chúng tôi đến, La Pán Tẩn đang vào mùa gặt. Những mảng màu vàng sậm củalúa chín, vàng chanh của lúa sắp chín, vàng nâu của gốc rạ, tất cả được viền nổibật bằng bờ ruộng màu nâu đất. Suốt tầm mắt là những bậc thang lên đến tận chântrời. Xa hơn nữa là núi chập chùng, mờ mờ trong sương khói. Cao hơn nữa là bầutrời xanh biếc. Và những con đường ngoằn ngoèo, khi thì ôm trọn núi, khi thì vượtnúi, như kéo dài đến vô tận. Những phút nghỉ ngơi bên đường, bông mua tim tímkhoe sắc, lung lay trong gió thu… càng làm thi vị cho chuyến đi.Thời tiết thật lý tưởng, nắng tốt. Từ một tầm cao, có thể nhìn thấy những vạt nắng,sáng một phía bên sườn đồi. Cũng vạt nắng đó, tiếp tục sáng cả vùng ruộng bậcthang ở tầm thấp hơn, để có thể nhìn thấy mái nhà khi ẩn khi hiện dưới làn khóilam. Gió thu se se lạnh, nghe như là hơi thở của núi đồi. Gió và nắng đã hòa cùngvới nhau bên biển lúa vàng óng ả là một đoạn phim tuyệt diệu.Những con đường đèo cũng là kỷ niệm khó quên của chuyến đi, suốt chặng đườngcó rất nhiều nơi bị sạt lở khá nặng. Có lẽ những đoạn đèo ấy không dành cho xeôtô mà chỉ dành cho người đi bộ, đường rất nhỏ, một bên là vách núi sừng sững,một bên là vực sâu hun hút, không một hàng rào chắn an toàn nào.Qua mỗi mùa lũ, con đường lại bị sạt lở nhiều hơn. Nhiều chỗ chưa khôi phục hẳn.Lái xe phải né tránh những tảng đá đủ kích cỡ trên mặt đường. Nhiều lúc xe bịnghiêng, bánh xe không thể bám vào đất, chúng tôi phải kích xe lên, khiêng đáchèn vào cho bánh xe có chỗ bám.Qua những lần xuống đẩy xe, khó khăn được chia sẻ, tinh thần đồng đội càng tănglên. Mỗi khi chạy qua ngầm, xe như chao đảo theo hướng chảy của dòng thác.Phải thật khéo léo, bác lái xe mới có thể lèo lái chiếc xe đi qua những mảng rêutrơn trợt. Thật may mắn, chúng tôi đã an toàn vượt qua năm cái ngầm như thế.Càng lên cao, càng thấy vắng xe bốn bánh. Có đoạn, suốt gần một ngày đườngchúng tôi không gặp chiếc ôtô nào đi ngược lại cả. Thỉnh thoảng, vọt qua xe chúngtôi là những chiếc Honda Win 125cc, loại xe đặc biệt có thể vượt được đèo dốc ởđây. Nhưng đó là cả một gia tài lớn, người dân ở đây có lẽ phải để dành lâu lắmmới đủ tiền tậu nó. Nếu không, đôi chân dẻo dai vẫn là phương tiện chính để đilại.Đai chuyên dùng để thồCó dịp nói chuyện với một người dân tộc thồ gạo khi anh đang ngồi nghỉ venđường. Anh trả lời đã đi được vài ngày rồi nhưng ngoài gạo, hành lý của anh quáđơn sơ. Khát nước thì uống ở các dòng suối, ngọn thác hay nước đọng ở lá cây.Dụng cụ để thồ hàng của người dân ở đây đơn giản nhưng chắc chắn, chỉ với haithanh tre được cột bằng dây mây tạo thành khung để chịu lực, hai sợi dây ràng bênngoài và thêm hai quai đeo trên vai!Lào Cai – Mênh mông đất trờiBản Tả Giàng Phình hiện ra với màu vàng huyền thoại của ruộng bậc thang vàomùa lúa chín. Màu vàng rực của Tả Giàng Phình bao trùm lên cả những quả núinằm tựa lưng lên nhau. Những mái nhà gỗ trải màu thời gian và mưa nắng, nhỏ xíunhư trong chuyện cổ tích. Những chiếc guồng nước cạnh con suối nhỏ vẫn ngàyđêm cần mẫn tưới mát những thửa ruộng bậc thang. Bạt ngàn ruộng bậc thang, đẹpnhư tranh vẽ, bức tranh của sự no ấm. Cả bản ...