Ðể bệnh đại tràng co thắt không còn là nỗi phiền muộn

Viêm đại tràng co thắt (VĐTCT) là một bệnh không nguy hiểm nhưng luôn là nỗi phiền muộn ở người cao tuổi. Theo thống kê, có tới 20% người trưởng thành mắc hội chứng này, trong đó người cao tuổi chiếm tỷ lệ cao nhất. Đây là những rối loạn chức năng của ruột tái đi tái lại nhiều lần mà không tìm thấy các tổn thương bệnh lý ở ruột. Yếu tố nào gây bệnh?
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Ðể bệnh đại tràng co thắt không còn là nỗi phiền muộnÐể bệnh đại tràng co thắt không còn là nỗi phiền muộnViêm đại tràng co thắt (VĐTCT) là một bệnh không nguy hiểm nhưng luôn là nỗiphiền muộn ở người cao tuổi. Theo thống kê, có tới 20% người trưởng thành mắchội chứng này, trong đó người cao tuổi chiếm tỷ lệ cao nhất. Đây là những rối loạnchức năng của ruột tái đi tái lại nhiều lần mà không tìm thấy các tổn thương bệnhlý ở ruột.Yếu tố nào gây bệnh?VĐTCT còn gọi bệnh đại tràng chức năng, viêm đại tràng mạn tính hoặc hội chứngruột kích thích. Đây là một trong những bệnh tiêu hóa khá phổ biến, tại Mỹ, có tới25% dân số mắc bệnh này; tại Việt Nam, tỷ lệ mắc bệnh vào khoảng từ 5 – 20, tỷlệ nữ nhiều hơn 2 - 3 lần so với nam giới. Bệnh thường xuất hiện lần đầu tiên trướctuổi 45, sau đó trở thành mạn tính, kéo dài. Nguyên nhân gây bệnh đến nay vẫnchưa biết rõ. Tuy vậy, nhiều nghiên cứu cho thấy có nhiều yếu tố liên quan tới rốiloạn vận động của ruột, biểu hiện là đi ngoài phân lỏng (tăng nhu động ruột) hoặcrắn (giảm nhu động ruột) hoặc sền sệt kèm theo đau bụng quặn, nhất là lúc sángsớm. Các biểu hiện này liên quan tới hệ thống thần kinh trung ương và hệ thầnkinh ruột (thần kinh thực vật): sang chấn tâm lý (stress) hoặc do tác động của mộtsố yếu tố ngoại lai như vi sinh vật, vệ sinh an toàn thực phẩm không tốt, môitrường sống ô nhiễm..., trong đó đau bụng là triệu chứng điển hình nhất. Có thểđau sau ăn, nhất là đau sau khi ăn một số thức ăn lạ, chua, cay, lạnh, rau sống, tiếtcanh, đặc biệt đau vào lúc sáng sớm nhưng đi đại tiện xong là hết cơn đau. Đauthường ở vùng bụng dưới rốn, đau quặn, ợ hơi, đầy bụng, trướng hơi, khó tiêu (dễnhầm với đau dạ dày).Trường hợp mạn tính, nhiều khi vừa đi ngoài xong, vài phútsau đã xuất hiện cơn đau quặn bụng khác buồn đi ngoài tiếp. Đây là nỗi ám ảnhcủa hầu hết người cao tuổi bị VĐTCT nên họ thường ăn uống kiêng khem quá mứcgây suy dinh dưỡng, thậm chí bị suy kiệt do thiếu nước và chất điện giải, thêm vàođó là nỗi buồn phiền lo lắng về bệnh tật, hay cáu gắt, nổi nóng, lúc nào cũng lo đếnbệnh tật của mình. Ngoài ra, một số yếu tố cũng làm xuất hiện cơn đau là thần kinhcăng thẳng (stress), uống rượu bia, ăn chua cay. Viêm ruột là một trong những nguyên nhân gây viêm đại tràng co thắt.Cho đến nay, chưa biết một cách chắc chắn nguyên nhân của bệnh VĐTCT, nhưngcó một số yếu tố thuận lợi mà người ta nghĩ đến là do viêm đường ruột bởi ăn uốngphải thức ăn không hợp vệ sinh (trong thức ăn có vi khuẩn thương hàn gây bệnh, vikhuẩn lỵ hoặc lỵ amíp), do rối loạn nhu động ruột hoặc do dùng quá nhiều khángsinh đường ruột gây loạn khuẩn hoặc do rối loạn tâm thần, sang chấn tâm thần(stress). Có nhiều người bệnh khi được hỏi về các yếu tố có liên quan đến bệnhVĐTCT thì người bệnh cũng không thể nhớ được mình mắc bệnh vì nguyên nhângì là chính.Làm gì để bệnh không còn là nỗi lo?Phòng bệnh tốt cần đi khám bệnh càng sớm càng tốt ở chuyên khoa tiêu hóa để xácđịnh nguyên nhân và điều trị dứt điểm ngay từ đầu, không để bệnh trở thành mạntính. Vì chưa có thuốc điều trị đặc hiệu cho VĐTCT nên hầu hết dùng thuốc điềutrị triệu chứng, tuy có thể không làm dứt hẳn triệu chứng nhưng sẽ cải thiện tốt hơnchất lượng cuộc sống của người bệnh. Sau một đợt điều trị, các triệu chứng lâmsàng có thể giảm hoặc mất đi một thời gian nhưng rất dễ tái phát. Với VĐTCT,người ta khuyên là không nên dùng kháng sinh để điều trị trừ khi có bội nhiễm vikhuẩn đường ruột. Bên cạnh đó, bác sĩ khám bệnh và điều trị cho người bệnh cầngiải thích cho họ hiểu rõ về VĐTCT nhằm làm giảm sự lo lắng từ các triệu chứngcủa chính họ, hướng dẫn họ điều trị theo đơn và tư vấn những việc làm cần thiếttrong cuộc sống hàng ngày.Điều quan trọng là thực hiện vệ sinh an toàn thực phẩm tốt từ khâu sản xuất, bảoquản đến khâu chế biến. Những loại thức ăn nào dễ gây VĐTCT thì cần tránh dùnghoặc dùng rất hạn chế. Không nên lạm dụng gia vị, rượu, bia, chua, cay trong cácbữa ăn cũng như trong cuộc sống hàng ngày. Không ăn các loại thực phẩm còntươi, sống (rau sống, nem chua, nem chạo, tiết canh, gỏi cá...). Những người bị táobón thường xuyên, cần uống nhiều nước, ăn thêm chất xơ, rau quả tươi. Nên vậnđộng cơ thể hàng ngày như tập thể dục dưỡng sinh, đi bộ, chơi cầu lông tùy theosức và điều kiện của mình. Không nên kiêng khem quá mức sẽ dẫn đến suy dinhdưỡng. Tinh thần luôn thoải mái, không nên quá lo lắng về bệnh của mình.ThS.BS. Mai Hương ...