Giải pháp đổi mới phương thức, bồi dưỡng nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên

Các giải pháp đổi mới, bồi dưỡng giáo viên phải được giải quyết một cách đồng bộ hướng tới xác định hợp lí mục tiêu, nội dung, phương thức bồi dưỡng. Việc xác lập các yếu tố cơ bản này phải theo nguyên tắc: Phát triển năng lực nghề nghiệp giáo viên là một quá trình liên tục với logic quan hệ hữu cơ giữa đào tạo ban đầu và tự đào tạo tại chức. Năm nguyên tắc được đề xuất trong bài báo này đáp ứng yêu cầu và nguyên tắc nêu trên.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giải pháp đổi mới phương thức, bồi dưỡng nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên JOURNAL OF SCIENCE OF HNUE Educational Sci., 2014, Vol. 59, No. 6A, pp. 3-8 This paper is available online at http://stdb.hnue.edu.vn GIẢI PHÁP ĐỔI MỚI PHƯƠNG THỨC, BỒI DƯỠNG NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN Đinh Quang Báo Viện Nghiên cứu Sư phạm, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội Tóm tắt. Các giải pháp đổi mới, bồi dưỡng giáo viên phải được giải quyết một cách đồng bộ hướng tới xác định hợp lí mục tiêu, nội dung, phương thức bồi dưỡng. Việc xác lập các yếu tố cơ bản này phải theo nguyên tắc: Phát triển năng lực nghề nghiệp giáo viên là một quá trình liên tục với logic quan hệ hữu cơ giữa đào tạo ban đầu và tự đào tạo tại chức. Năm nguyên tắc được đề xuất trong bài báo này đáp ứng yêu cầu và nguyên tắc nêu trên. Từ khóa: Giải pháp, phương thức, bồi dưỡng, năng lực nghề nghiệp giáo viên.1. Mở đầu Năng lực nghề nghiệp giáo viên được phát triển liên tục trong suốt quá trình hoạtđộng sư phạm ở nhà trường phổ thông. Như vậy, đào tạo ban đầu ở trường Sư phạm chỉ làsự chuẩn bị tiềm lực ban đầu nhưng có giá trị nền tảng cho giai đoạn tự bồi dưỡng trongsuốt cuộc đời lao động nghề nghiệp của một giáo viên. Để xác định giải pháp đổi mớiphương thức bồi dưỡng đội ngũ giáo viên phải tuân thủ nguyên tắc đó.2. Nội dung nghiên cứu Với sự phát triển của khoa học, công nghệ giáo dục phải thay đổi nội dung, hìnhthức, phương pháp giáo dục. Tuy nhiên, có một nguyên lí không đổi: Giáo viên là yếu tốquyết định chất lượng giáo dục. Cái thay đổi là cách thức kiến tạo kiến thức cho học sinh. Thật vậy, cách thức đó phụ thuộc vào 4 yếu tố luôn luôn thay đổi, đó là câu trả lờicho 4 câu hỏi: Dạy ai? Dạy để làm gì? Dạy cái gì? Dạy như thế nào? Lời giải đáp cho 4câu hỏi đó cấu thành quá trình dạy học. Người giáo viên khi hành nghề luôn phải trả lời4 câu hỏi đó. Và tất yếu, chất lượng, năng lực dạy học của giáo viên phụ thuộc vào chấtlượng đáp ứng 4 câu hỏi đó. Ngày nay, câu hỏi DẠY ĐỂ LÀM GÌ? được loài người giải đáp là dạy để học sinh:HỌC ĐỂ BIẾT, HỌC ĐỂ CÙNG CHUNG SỐNG VỚI NHAU, HỌC ĐỂ LÀM NGƯỜI.Đó là triết lí giáo dục chi phối lời giải đáp cho 3 câu hỏi còn lại. Tác giả liên lạc: Đinh Quang Báo, địa chỉ e-mail: baodq@hnue.edu.vn 3 Đinh Quang Báo Lời giải đáp cho DẠY CÁI GÌ? trong xã hội hiện đại ngày nay là: DẠY CÁCHHỌC. Câu trả lời này là hệ quả của nguyên lí giáo dục hình thành nhân cách có khả năng‘’HỌC TẬP SUỐT ĐỜI”. Học thường xuyên suốt đời như là một chìa khóa mở cửa vàothời đại kinh tế tri thức, hay thời đại văn minh trí tuệ. Do đó, cách học là cái cần có tronghành trang của cuộc đời mỗi con người hiện đại. Thật vậy, ngày nay do sự phát triển vôcùng nhanh chóng của khoa học, công nghệ làm cho tri thức của nhân loại tăng theo hàmmũ. Gia tốc đó đã làm cho nếu như ở thập kỉ 70 thế kỉ trước tri thức nhân loại tăng hailần theo chu kì 8 năm, thì hiện nay chu kì đó chỉ còn 4 năm. Điều đó sẽ dẫn đến một mâuthuẫn giữa một bên là tri thức khổng lồ, luôn biến đổi, bổ sung với một bên là thời giancon người được giáo dục trong nhà trường luôn có hạn kì. Nếu không khắc phục được mâuthuẫn đó thì sẽ dẫn đến một bi kịch là nếu như năm nay anh ta tốt nghiệp lớp 12 thì 4 nămsau học vấn đó chỉ tối thiểu tương đương với học vấn của hoc sinh lớp 6 tại thời điểm đó.Gia tốc tái mù là khủng khiếp mà cách chữa trị duy nhất là hình thành biện pháp tự họcsuốt đời cho người học chứ không thể bằng cách tăng thời gian đào tạo trong nhà trường.Thời gian dù tăng bao nhiêu mà vẫn theo phương pháp truyền thống là truyền kiến thứcsẵn có một chiều thì hi vọng kiến thức mà học sinh thu được trong nhà trường cũng chỉ làđại lượng cực bé so với sự phát triển của tri thức khoa học, công nghệ. Con người khôngthể học để làm với khối lượng và chất lượng kiến thức đó trong thời đại ngày nay. Đó làđiều khác biệt so với quá trình dạy học ở giai đoạn trước khi mà khoa học công nghệ pháttriển chậm. Ở thời đó, tri thức nhân loại biến đổi chậm cho nên đứa cháu có thể sống đượcbằng kinh nghiệm mà người ông đã truyền cho cha, cha lại tiếp tục truyền cho nó. Do vậy,phương pháp truyền thụ kiến thức có sẵn theo cách giáo điều, chìa khóa trao tay vẫn cógiá trị. Phương pháp dạy - học đó đã ngự trị trong nhà trường từ lâu, lúc đầu còn có giá trị,dần dần giá trị bé đi, đến ngày nay giá trị không những thấp đi, mà còn trở nên nguy hại.Tuy nhiên, phương pháp dạy đó đã trở thành động hình của người dạy cho đến bây giờ.Cần phải có giải pháp thay đổi động hình đó. Thay đổi để chúng ta xây dựng và sử dụngmột hệ phương pháp dạy - học sao cho tạo được ở người học năng lực tự học, tự thích ứnglin ...