Giáo án Sinh học 10 bài 31: Virut gây bệnh. Ứng dụng của virut trong thực tiễn

Gồm các giáo án về Virut gây bệnh và ứng dụng của virut trong thực tiễn dành cho các thầy cô và các em học sinh tham khảo để nâng cao kiến thức về sinh học. Những giáo án này sẽ trình bày cho các thầy cô và các em về các dạng virut gây bệnh và cơ chế gây bệnh của virut lên các vi sinh vật, thực vật, côn trùng, động vật qua đó giúp các em hiểu được các cách lây bệnh của virut và nắm được trọng tâm kiến thức bài học. Mong rằng đây sẽ là nguồn tài liệu tham khảo thiết thực giúp các em học tập tốt.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo án Sinh học 10 bài 31: Virut gây bệnh. Ứng dụng của virut trong thực tiễn BÀI 31 VIRUT GÂY BỆNH - ỨNG DỤNG CỦA VIRUT TRONG THỰC TIỄNI Mục tiêu bài học:- Qua bài giảng học sinh nắm được:-Thế nào là vi rút gây bệnh cho động vật, thực vật và vi sinh vật, côn trùng-Thấy được sự nguy hiểm của chúng dối với sức khẻo của con người và ứng dụng của virút.II. Phương pháp +Phương tiện và dồ dùng dạy học:- Nêu vấn đề + Thảo luận nhóm-Tranh vẽ hình 31 Sách giáo khoaIII. Tiến trình bài giảng:1. Ổn địng lớp2. Kiểm tra bài cũ: -Hãy nêu chu trình nhân lên của vi rút và ứng dụng của chu trình đó3. Bài mớiPHẦN A: TÓM TẮT LÝ THUYẾT:I. CÁC VIRUT KÍ SINH Ở VI SINH VẬT, THỰC VẬT VÀ CÔN TRÙNG1. Virut kí sinh ở vi sinh vật (phagơ)- Có khoảng 3000 loài.- Virut kí sinh hầu hết ở vi sinh vật nhân sơ (xạ khuẩn, vi khuẩn,…) hoặc vi sinh vật nhânchuẩn (nấm men, nấm sợi,..)- Virut gây thiệt hại cho ngành công nghiệp vi sinh như sản xuất kháng sinh, sinh khối,thuốc trừ sâu sinh học, mì chính…2. Virut kí sinh ở thực vật:- Có khoảng 1000 loài. Đa số các virut có bộ gen là ARN mạch đơn.- Quá trình xâm nhập của virut vào thực vật:+ Virut không tự xâm nhập được vào tế bào thực vật.+ Đa số virut xâm nhập vào tế bào thực vật nhờ côn trùng.+ Một số virut xâm nhập qua vết xây sát, qua hạt phấn hoặc phấn hoa, giun ăn rễ hoặcnấm kí sinh.- Đặc điểm cây bị nhiễm virut:+ Sau khi nhân lên trong tế bào, virut lan sang các tế bào khác qua cầu sinh chất.+ Lá cây bị đốm vàng, đốm nâu, sọc hay vằn, lá xoăn, héo, vàng và rụng.+ Thân bị lùn hoặc còi cọc.- Cách phòng bệnh do vi sinh vật:+ Chọn giống cây sạch bệnh+ Vệ sinh đồng ruộng.+ Tiêu diệt vật trung gian truyền bệnh.3. Virut kí sinh ở côn trùng:- Xâm nhập qua đường tiêu hóa.- Virut xâm nhập vào tế bào ruột giữa hoặc theo dịch bạch huyết lan ra khắp cơ thể.- Gây bệnh cho côn trùng hoặc dùng côn trùng làm ổ chứa rồi thông qua côn trùng gâybệnh cho động vật và người.II. ỨNG DỤNG CỦA VIRUT TRONG THỰC TIỄN1. Trong sản xuất các chế phẩm sinh học:Sản xuất interferon – IFN, sản xuất insulin…* Cơ sở khoa học:- Phagơ có chứa đoạn gen không quan trọng có thể cắt bỏ mà không liên đến quá trìnhnhân lên của chúng.- Cắt bỏ gen của phagơ thay bằng gen mong muốn.- Dùng phagơ làm vật chuyển gen.* Quy trình:- Tách gen IFN ở người nhờ enzim.- Gắn gen IFN vào ADN của phagơ tạo nên phagơ tái tổ hợp.- Nhiễm phagơ tái tở hợp vào E.coli.- Nuôi E.coli nhiễm phagơ tái tổ hợp trong nồi lên men để tổng hợp IFN* IFN có tác dụng:- Chống virut, chống tế bào ung thư và tăng cường khả năng miễn dịch.2. Trong nông nghiệp:- Sản xuất thuốc trừ sâu từ virut.- Tính ưu việt của thuốc trừ sâu từ virut:+ Thuốc trừ sâu từ virut có tính đặc hiệu cao, không gây độc cho người, động vật và côntrùng có ích.+ Dễ sản xuất, hiệu quả trừ sâu cao, giá thành hạ.PHẦN - B: MỘT SỐ NỘI DUNG CẦN LƯU ÝCâu 1. Cho ví dụ một số ứng dụng cụ thể của virut.Câu 2. Trình bày con đường xâm nhiễm của virut vào cơ thể thực vật và các biện phápphòng bệnh do virut gây ra ở thực vật.Câu 3. Trình bày nguyên lí và ứng dụng thực tiễn của kĩ thuật di truyền có sử dụngphagơ.Câu 4. Virut khác với các sinh vật có cấu tạo tế bào như thế nào?Câu 5. Phagơ gây thiệt hại cho ngành công nghiệp vi sinh vật như thế nào? Làm thế nàođể giảm bớt thiệt hại do virut gây ra trong công nghệ vi sinh?PHẦN – C: Câu hỏi củng cố bài họcCâu 1. Trình bày ứng dụng của virut trong thực tiễn?Câu 1. Hướng dẫn trả lời:– Trong nghiên cứu, bằng việc loại bỏ những đoạn gen không quan trọng của virut, thayvào đó các gen mong muốn và biến chúng thành vật chuyển gen lý tưởng. Bằng kĩ thuậtnày đã tạo ra những chế phẩm sinh học quý nhưng có giá thành rẻ, như interfêron,insulin... Cũng có thể dùng virut để nghiên cứu cách thức của tế bào vật chủ thải loạivirut hay cách xâm nhập của virus vào trong tế bào vật chủ, từ đó tìm ra biện pháp đểphòng ngừa virut.– Nhiều loại virut gây bệnh cho người và động vật đã được nghiên cứu để sản xuấtvacxin phòng chống có hiệu quả của bệnh này. Nhờ đó đã hạn chế và ngăn chặn đượchầu hết các đại dịch đã từng là mối đe doạ trong lịch sử loài người như: đậu mùa, dịchcúm, dịch sốt… và điều trị một cách hiệu quả một số bệnh được coi là nan y như: bệnhdại, viêm gan B, viêm gan C… Một số virut ở động vật được nghiên cứu để giảm thiểu sựphát triển của một số loại động vật hoang dã như virut pox để hạn chế sự phát triển quámức những đàn thỏ tự nhiên.– Trong nông nghiệp, virus được dùng để sản xuất thuốc trừ sâu sinh học nhằm khốngchế số lượng của một số loài sâu bệnh gây hại. Chế phẩm này có ưu điểm là: có tính đặchiệu cao nên chỉ gây hại cho một số sâu bệnh nhất định, không gây độc cho người, độngvật và côn trùng có ích; dễ sản xuất, hiệu quả diệt sâu bệnh cao, giá thành hạ...– Trong nghiên cứu sinh học phân tử, virut cung cấp một hệ thống đơn giản để thao tácvà phát hiện chức năng của nhiều loại tế bào.Câu 2. Thuốc trừ sâu sinh họ ...