Giáo trình Bệnh học dịch kính

Dịch kính là chất dạng gel trong suốt lấp đầy buồng nhãn cầu ở phía sau thể thủy tinh. Khối dịch kính chiếm chừng 2/3 thể tích nhãn cầu. Giới hạn sau của dịch kính lượn vòng theo hình cầu, ở phía trước lõm do sự đè ép của mặt sau thể thủy tinh.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Bệnh học dịch kính BÖnh häc dÞch kÝnh1. Gi¶i phÉu dÞch kÝnh1.1. Gi¶i phÉu ®¹i thÓ: DÞch kÝnh lµ chÊt d¹ng gel trong suèt lÊp ®Çy buång nh·n cÇu ë phÝa sau thÓ thuûtinh. Khèi dÞch kÝnh chiÕm chõng 2/3 thÓ tÝch nh·n cÇu. Giíi h¹n sau cña dÞch kÝnh l−învßng theo h×nh cÇu, ë phÝa tr−íc lâm do sù ®Ì Ðp cña mÆt sau thÓ thuû tinh. DÞch kÝnhdÝnh t−¬ng ®èi v÷ng ch¾c vµo tæ chøc xung quanh ë hai vïng: PhÝa tr−íc dÝnh vµo biÓum« thÓ mi thµnh h×nh vµnh kh¨n réng chõng 2-3 mm kÓ tõ oraserata ra phÝa tr−íc tíipars plana cña thÓ mi, cã thÓ cã thªm sù liªn hÖ láng lÎo víi c¸c tua mi vµ c¸c sîi vßngmi. Salzman (1912) gäi ®©y lµ vïng nÒn dÞch kÝnh (vitreous base). ¥ phÝa sau dÞch kÝnhdÝnh vµo vßng quanh ®Üa thÞ thµnh mét vßng trßn theo bê ®Üa thÞ vµ kÐm ch¾c ch¾n h¬nso víi ë vitreous base. Trªn bÒ mÆt ®Üa thÞ trung t©m cña thÞ thÇn kinh th× kh«ng dÝnh. V×lý do nµy mµ trªn l©m sµng cã thÓ thÊy mét vßng trßn ®«ng ®Æc trong nh÷ng ca bong saucña dÞch kÝnh khi ®ã xuÊt hiÖn mét lç ë ngay phÝa tr−íc cña ®Üa thÞ. NÕu x¶y ra sù co kÐobÖnh lý hoÆc sau khi chÕt th× hai vßng dÝnh cña dÞch kÝnh kÓ trªn vÉn dÝnh. NÕu dÞchkÝnh bÞ kÐo ®øt ra th× biÓu m« thÓ mi cã thÓ bÞ r¸ch vµ chç dÝnh cña dÞch kÝnh bÞ mÊt ë®iÓm ®ã. Trong khi th−êng th× kh«ng thÓ t¸ch rêi dÞch kÝnh ra khái vâng m¹c ë vïngquanh ®Üa thÞ mµ kh«ng lµm r¸ch bÒ mÆt cña mµng bäc . §−êng dÝnh nèi dÞch kÝnh vµo mÆt sau cña thÓ thuû tinh lµ mét vßng nhÉn cã®−êng kÝnh 8-9 mm (the hyaloideo-capsular ligament of Wieger-1883). ¥ chç hè b¸nhchÌ, dÞch kÝnh bÞ t¸ch rêi khái thÓ thuû tinh bëi kho¶ng mao m¹ch cña Berger (capillaryspace of Berger-1882). Khi cã bÖnh lý th× khoang nµy th−êng chøa m¸u vµ c¸c tÕ bµoviªm. §−êng vßng trßn dÝnh gi÷a mÆt sau thÓ thuû tinh vµ dÞch kÝnh (cã khi gäi lµ ®−êngEgger’s line-1924) th−êng rÊt khã thÊy vµ thùc vËy, sù hiÖn diÖn cña d©y ch»ng bao thÓthuû tinh - mµng bäc dÞch kÝnh ®· tõng bÞ phñ nhËn (Busacca-1956). Tuy nhiªn vïngdÝnh cã thÓ ®−îc minh chøng trong mét tiªu b¶n dÞch kÝnh – thÓ thuû tinh: Khèi dÞchkÝnh c« lËp vÉn ®−îc treo vµo thÓ thuû tinh b»ng chÝnh d©y ch»ng Wieger. Trong tr−êng 1hîp nµy nã ®· dÝnh vµo thÓ thuû tinh mét kho¶ng thêi gian vµ chØ t¸ch nhau ra khëi ®Çutõ hè b¸nh chÌ rÊt chËm vµ tõng tÝ mét (Vail-1957). Trong nh÷ng tr−êng hîp bÖnh lý, chç dÝnh cã thÓ ®−îc minh chøng trªn l©m sµngkhi mµ m¸u ë sau thÓ thuû tinh ®−îc thÊy d−íi d¹ng mét vßng trßn ®ång t©m víi xÝch®¹o cña thÓ thuû tinh. Trªn mét sè loµi ®éng vËt th× chç dÝnh nµy rÊt ch¾c (vÝ dô ë thá )®Õn nçi nÕu lÊy thÓ thuû tinh trong bao th× th−êng lµ bÞ tho¸t dÞch kÝnh rÊt nhiÒu. Grignolo (1952) cho r»ng dÞch kÝnh cßn dÝnh ë mét vµi chç kh¸c ë bÒ mÆt vângm¹c vµ ®Æc biÖt lµ ë vïng xÝch ®¹o vµ ë vïng hoµng ®iÓm. Schepens (1954) còng ñng héý kiÕn nµy. Nh÷ng chç dÝnh ®ã ch¾c ch¾n liªn quan tíi hiÖn t−îng co kÐo r¸ch vâng m¹ckhi cã bong dÞch kÝnh sau.1.2. Gi¶i phÉu vi thÓ:C¸c nhµ gi¶i phÉu häc coi dÞch kÝnh cã 3 phÇn : - Hai mµng bäc tr−íc vµ sau. - èng Cloquet. - Khèi dÞch kÝnh.* Mµng dÞch kÝnh tr−íc: n»m ngay sau thÓ thuû tinh vµ c¸c d©y ch»ng .* Mµng dÞch kÝnh sau: «m lÊy phÇn sau cña dÞch kÝnh, ¸p s¸t vµo vâng m¹c. Thùc chÊt,mµng dÞch kÝnh lµ sù ®«ng ®Æc cña dÞch kÝnh ë líp ngoµi cïng. Ranh giíi gi÷a 2 phÇntr−íc vµ sau cña mµng bäc dÞch kÝnh lµ phÇn ®¸y cña dÞch kÝnh (vitreous base), ë ®ã dÞchkÝnh ¸p trùc tiÕp vµo biÓu m« cña vïng ph¼ng thÓ mi.* èng Cloquet (Jules Cloquet 1790-1833): B¾t ®Çu tõ sau thÓ thuû tinh cho tíi mÆt tr−ícgai thÞ, lµ di tÝch cña ®éng m¹ch dÞch kÝnh khi ë bµo thai. §«i khi èng nµy cßn ®−îcmang tªn Stilling (1868) v× nhµ gi¶i phÉu nµy m« t¶ nã ®Çy ®ñ h¬n. Trªn l©m sµng soithÊy èng nµy trong suèt uèn l−în mÒm m¹i trong khèi dÞch kÝnh khi m¾t chuyÓn ®éng.* Khèi dÞch kÝnh: Cã cÊu tróc d¹ng gel, chñ yÕu do mét protein d¹ng sîi, ®ã lµ nh÷ng sîicollagen rÊt mÞn xÕp theo nhiÒu h−íng kh¸c nhau nh−ng kh«ng ch¾p nèi víi nhau vµ lÊp®Çy kho¶ng c¸ch gi÷a c¸c sîi ®ã lµ n−íc (99%), 1% lµ c¸c chÊt ®Æc gåm c¸c ph©n tö acidhyaluronic. CÊu tróc cña c¸c khoang sîi nµy cã khuynh h−íng trë nªn râ rÖt theo tuæi. 2ChÊt collagen cã lÏ ®−îc t¹o ra bëi nh÷ng tÕ bµo ë n¬i ranh giíi gi÷a dÞch kÝnh vµ vângm¹c .2. Kh¸m dÞch kÝnh.2.1. §Ìn khe: DÞch kÝnh b×nh th−êng kh«ng thÓ quan s¸t ®−îc b»ng c¸c m¸y soi ®¸y m¾t th«ngth−êng. Mét sè nh÷ng thay ®æi bÊt th−êng trong cÊu tróc cña dÞch kÝnh cã thÓ thÊy ®−îcb»ng c¸ch dïng m¸y soi ®¸y m¾t nh− ®ôc dÞch kÝnh, nh÷ng ®¸m ®«ng ®Æc hoÆc nh÷ngd¶i h×nh vßng trßn cña bong dÞch kÝnh ë phÝa sau hoÆc nh÷ng dÞ vËt ngoaÞ lai. VÝ dô nh−m¸u, tÕ bµo b¹ch cÇu, c¸c tæ chøc t©n t¹o nh− x¬ vµ t©n m¹ch … .DÞch kÝnh b×nh th−êngë trong nh·n cÇu vµ mét sè nh÷ng bÊt th−êng quan träng cña nã (co rót, ®«ng ®Æc) cã thÓquan s¸t thÊy chØ b»ng ®Ìn khe. §Ìn khe cña sinh hiÓn vi cã thÓ chiÕu xuyªn c¸c tæ chøctrong su ...