Giáo trình Bệnh học răng miệng (Giáo trình giảng dạy đại học và sau đại học): Phần 2

Tiếp nối phần 1 cuốn Giáo trình Bệnh học răng miệng (Giáo trình giảng dạy đại học và sau đại học) đến với phần 2 các bạn sẽ tiếp tục tìm hiểu một số bệnh thường gặp ở răng miệng như: Bệnh niêm mạc miệng, chỉ định và chống chỉ định nhổ răng, các phương pháp gây tê dùng trong phẫu thuật răng miệng,... Mời các bạn cùng tìm hiểu và tham khảo nội dung thông tin tài liệu.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Bệnh học răng miệng (Giáo trình giảng dạy đại học và sau đại học): Phần 2 BÖnh niªm m¹c miÖng 1. §Æc ®iÓm vÒ gi¶i phÉu, tæ chøc vµ sinh lý niªm m¹c miÖng. 1.1. Ph©n lo¹i niªm m¹c miÖng: Cã thÓ chia niªm m¹c miÖng ra 3 lo¹i: + Niªm m¹c nhai lµ niªm m¹c ë lîi vµ hµm Õch. + Niªm m¹c chuyªn biÖt lµ phÇn phñ mÆt trªn cña lìi. + Niªm m¹c lãt lµ phÇn cßn l¹i cña niªm m¹c miÖng nh mÆt trong cña m¸,sµn miÖng... 1.2. CÊu tróc niªm m¹c miÖng: + TÇng biÓu b×: dµy 200 ®Õn 300 m, tõ díi lªn cã: - Líp mÇm gåm c¸c tÕ bµo h×nh khèi hoÆc h×nh trô thÊp. - Líp Maipighi gåm c¸c tÕ bµo ®a gi¸c. - Líp tÕ bµo ®a gi¸c dÑt: líp nµy ë ngoµi cïng th× bong v¶y vµ trãc ®i, métvµi n¬i sõng ho¸ hoÆc b¸n sõng ho¸, cßn nãi chung th× niªm m¹c miÖng kh«ngsõng ho¸. + TÇng ®Öm: lµ tæ chøc liªn kÕt ®Öm cã nhiÒu sîi chun, phÝa trªn cã nh÷ngchç nh« lªn gäi lµ nhó lìi. Tïy tõng n¬i mµ nhó lìi nµy cã thÓ cao thÊp kh¸cnhau. TÇng ®Öm nµy còng cã chç dµy chç máng kh¸c nhau. VÝ dô: ë lîi r¨ng th×tÇng biÓu b× rÊt dµy vµ dÝnh, s¸t ngay mµng x¬ng, líp c¬ niªm kh«ng cã hoÆc Ýtph¸t triÓn. H¹ niªm m¹c chØ cã ë m«i vµ m¸. + C¸c tuyÕn niªm m¹c: Niªm m¹c miÖng cã rÊt nhiÒu tuyÕn nhá vµ gåm ba lo¹i tuyÕn: tuyÕn nhÇy,tuyÕn níc vµ tuyÕn b·. TuyÕn nhÇy cã nhiÒu ë hµm Õch. TuyÕn níc ë r¶i r¸ckh¾p m«i, ë m¸, sµn miÖng. TuyÕn b· chØ cã mét Ýt ë m«i trªn, ®«i khi cã ë m¸vïng ®èi diÖn víi r¨ng hµm. + M¹ch m¸u, thÇn kinh vµ b¹ch h¹ch: Niªm m¹c miÖng cã rÊt nhiÒu m¹ch m¸u, thÇn kinh vµ b¹ch m¹ch. C¸c m¹chm¸u lµm thµnh mét mµng líi ngay díi niªm m¹c. ThÇn kinh chñ yÕu lµ c¸cnh¸nh tËn cïng cña d©y thÇn kinh V. Dßng b¹ch m¹ch ®æ vµo c¸c h¹ch ë díic»m, h¹ch m¸, h¹ch mang tai vµ tËp trung l¹i ë nhãm h¹ch díi hµm vµ ë bªn cæ. 1.3. DÞch níc bät: + Niªm m¹c miÖng cã thÓ nãi lµ ®îc t¾m ch×m trong dÞch níc bät. DÞchníc bät do c¸c tuyÕn niªm m¹c vµ c¸c tuyÕn lín tiÕt ra. C¸c tuyÕn ®ã lµ ®«ituyÕn mang tai, ®«i tuyÕn díi hµm vµ c¸c tuyÕn díi lìi. DÞch níc bät ®îc tiÕt ra chõng 1lÝt/giê. + Thµnh phÇn níc bät gåm: - Níc : 99,4%. - ChÊt h÷u c¬: 3,4%. Ykhoaonline.com - ChÊt v« c¬ : 2,6%. C¸c chÊt h÷u c¬ gåm c¸c axit amin, men ptyalin, lysozime flemming, c¸c biÓub× bong ra, b¹ch cÇu vµ c¸c vi khuÈn. C¸c chÊt v« c¬ gåm c¸c cation nh kali, natri, canxi, magiª vµ c¸c anion nhclorua, phèt ph¸t, florua. 1.4. Kh¶ n¨ng tù b¶o vÖ vµ phôc håi: Niªm m¹c miÖng cã kh¶ n¨ng tù b¶o vÖ vµ phôc håi tèt nhê rÊt giµu m¹chm¸u, b¹ch m¹ch vµ còng cã thÓ nhê ®îc t¾m ch×m trong dÞch níc bät. 1.5. Kh¶ n¨ng thÈm thÊu: Niªm m¹c miÖng cã kh¶ n¨ng thÈm thÊu do ®ã cÇn cÈn thËn khi sö dôngthuèc ë niªm m¹c miÖng. 1.6. Liªn quan ph¶n ¸nh ®èi víi mét sè bÖnh toµn th©n: Niªm m¹c miÖng lµ n¬i ph¶n ¸nh rÊt nh¹y c¶m ®èi víi mét sè t×nh tr¹ng toµnth©n, vÝ dô: c¸c thay ®æi cña lîi khi tuæi dËy th×, c¸c thay ®æi cña lìi trong métsè bÖnh lý vÒ m¸u, trong mét sè bÖnh truyÒn nhiÔm, trong mét sè bÖnh vÒ chuyÓnho¸... T×nh tr¹ng rªu lìi còng lµ mét c¨n cø ®Ó chÈn ®o¸n bÖnh toµn th©n theo®«ng y. Niªm m¹c miÖng còng rÊt nhiÒu tÝnh chÊt chung vÒ sinh lý vµ bÖnh lý víitæ chøc da. 2. C¸c bÖnh vÒ niªm m¹c miÖng. 2.1. Mét sè bÖnh niªm m¹c miÖng do vi khuÈn, virut vµnÊm: C¸c bÖnh niªm m¹c miÖng do: vi khuÈn, vi rót, nÊm, cã thÓ do c¸c vi khuÈn®Æc hiÖu nh lao, giang mai, b¹ch hÇu, xo¾n khuÈn hoÆc do c¸c t¹p khuÈn th«ngthêng kh¸c. ë ®©y chØ kÓ ra mét sè bÖnh hay gÆp vµ ®¸ng chó ý: 2.1.1. Viªm miÖng loÐt cã mµng cÊp: BÖnh nµy thêng gÆp ë mét sè ®¬n vÞ qu©n ®éi trong chiÕn tranh; trong thêib×nh cã thÓ gÆp ë mét sè nhãm ngêi lao ®éng. + Nguyªn nh©n: Nguyªn nh©n g©y bÖnh th× phøc t¹p, thêng gÆp ë c¸c bÖnh nh©n mµ ®iÒukiÖn sinh ho¹t vµ vÖ sinh r¨ng miÖng kÐm. BÖnh thêng gÆp ë tuæi thanh niªn,nam bÞ nhiÒu h¬n n÷. + TriÖu chøng: BÖnh khëi ph¸t b»ng c¬n rÐt, sau ®ã lµ c¬n sèt. BÖnh nh©n thÊy ®au ë lîi,miÖng ch¶y r·i vµ mïi h«i, lîi lóc ®Çu ®á sau phï nÒ råi loÐt. Chç loÐt cã phñ métmµng gi¶ tr¾ng hay h¬i x¸m. M¶ng trãc ®i ®Ó l¹i mét nÒn ®á, r¸p, dÔ ch¶y m¸u.Tæn th¬ng cã thÓ lan réng Ýt hoÆc nhiÒu, thêng râ rÖt h¬n ë c¸c nhó lîi, mÆtngoµi, nhng cã thÓ lan réng ra c¶ mÆt trong m¸, tíi trô tríc vµ lªn hµm Õch. ëtæn th¬ng thÊy cã nhiÒu thoi khuÈn (Baxull Fusiforme de vinemt) vµ xo¾n khuÈn(Spirille borrchia viuccitii). C¸c h¹ch díi cæ vµ díi hµm thÊy cã ph¶n øng viªm, to vµ ®au. + §iÒu trÞ: NÕu ®îc ®iÒu trÞ th× bÖnh cã thÓ khái nhanh chãng. §iÒu trÞ t¹i chç: chñ yÕu lµ vÖ sinh r¨ng miÖng. Röa t¹i chç hµng ngµy b»ngníc oxy giµ 3 - 5 thÓ tÝch. Cã thÓ chÊm c¸c thuèc s¸t khuÈn nhÑ hoÆc ®Ó kh¸ngsinh t¹i chç. BÖnh nh©n bít sèt th× lÊy s¹ch cao r¨ng. §iÒu trÞ toµn th©n: cã thÓ cho kh¸ng sinh vµ c¸c sinh tè B vµ C ...