Giáo trình Cơ khí đại cương - ĐH Đà Nẵng phần 4

Sản phẩm không phải chỉ là máy móc hoàn chỉnh đem sử dụng được mà còn có thể là cụm máy hay chỉ là chi tiết máy. Ví dụ: Nhà máy sản xuất xe đạp có sản phẩm là xe đạp, nhưng nhà máy sản xuất ổ bi thì sản phẩm lại là các ổ bi.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Cơ khí đại cương - ĐH Đà Nẵng phần 4 40gi¸o tr×nh: c¬ khÝ ®¹i c−¬ng mÉu, ®Ó nguéi ®em bÎ mÉu. NÕu mÉu bÞ nøt chøng tá vÉn cßn oxy vµ tiÕp tôc khö hÕt «xy råi míi rãt.• NÊu ®ång thanh: SÊy lß 700÷8000c råi tiÕn hµnh nh− trªn. CÇn khuÊy ®Òu, khi l−îng Cu ch¶y hÕt cho 1/2 l−îng Cu+P vµo khö «xy.• NÊu ®ång thau: Nh− nÊu ®ång thanh nh−ng kÏm dÔ bèc h¬i nªn phÕ liÖu (cã chøa kÏm) vµ c¸c chÊt dÔ ch¸y ®Ó sau cïng.3.4.2. §Æc ®iÓm vµ c«ng nghÖ ®óc nh«ma/ §Æc ®iÓm:• Th−êng ®óc trong khu«n c¸t vµ trong khu«n kim lo¹i.• Nh«m co nhiÒu nªn hçn hîp lµm khu«n ph¶i cã tÝnh lón tèt, ®é bÒn cao, t¨ng chÊt dÝnh vµ chÊt phô.• Nh«m cã tinh ch¶y lo·ng cao nªn cã thÓ ®óc ®−îc c¸cvËt ®óc cã thµnh máng tíi 2,5 mm vµ phøc t¹p.• Nh«m dÔ hoµ tan khÝ nªn èng rãt dïng lo¹i h×nh r¾n, bËc.• §Ëu h¬i, ®Ëu ngãt lín ®Õn 250% khèi l−îng vËt ®óc.• Kh«ng nªn dì khu«n sím qu¸ v× nguéi nhanh ngoµi kh«ng khÝ dÓ bÞ nøt.b/ C«ng nghÖ ®óc nh«m Nguyªn vËt liÖu: Gåm 40 ÷ 60% vËt liÖu cò vµ 60 ÷ 40% kim lo¹i nguyªnchÊt. Kim lo¹i nguyªn chÊt th−êng dïng: 90%Al + 10%Mn; 50%Al + 50%Cu;85%Al + 15%Si. ChÊt trî dung: ®Ó ngõa sù «xy ho¸ vµ t¹o xØ. Th−êng dïng c¸clo¹i: 44%KCl + 56%MnCl2 hoÆc 50%NaCl + 35%KCl + 15%Na3AlFe6. Nh÷ngchÊt nµy ph¸ huü «xyt nh«m ®Ó t¹o xÜ. Lß nÊu nh«m: th−êng dïng: Lßnåi, lß ®iÖn trë hoÆc lß c¶m øng. Qu¸ tr×nh nÊu: NÊu nh«m khãkh¨n do sù oxy ho¸ m¹nh liÖt vµ sù b¶ohoµ khÝ khi nung trªn 8000C. Nªn th−êngnÊu d−íi líp chÊt trî dung, tinh luyÖnb»ng khÝ hoÆc muèi råi biÕn tÝnh. H.3.16. Lß ®iÖn trë nÊu nh«m• NÊu d−íi líp chÊt trî dung: ChÊt 1/3 mÏ liÖu vµo lß, trªn phñ mét líp chÊt trî dung råi tiÕn hµnh nÊu ch¶y. PhÇn mÏ liÖu cßn l¹i sÊy nãng ®Õn 100÷1200C (tho¸t hÕt n−íc) råi cho vµo kim lo¹i láng trong lß. §Ó tæ chøc ®Òu mÞn ta cho vµo mét sè chÊt biÕn tÝnh. KhuÊy ®Òu råi thö mÉu, nÕu mÉu nguéi mµ cßn sñi bät th× ph¶i tiÕp tôc khö «xy. ®µ n½ng - 2002 41gi¸o tr×nh: c¬ khÝ ®¹i c−¬ng• Tinh luyÖn b»ng khÝ: NÊu ch¶y 1/3 mÏ liÖu råi cho hîp kim phô vµ phÇn cßn l¹i cña mÏ liÖu vµo lß. KhuÊy ®Òu råi thæi khÝ clo (hoÆc N2) vµo kim lo¹i láng, kho¶ng 5 ÷ 15 phót ®Ó tinh luyÖn: 3Cl2 + 2Al = 2AlCl3↑ + Q Cl2 + H2 = 2HCl↑ + Q AlCl3 vµ HCl bay lªn t¹o thµnh sù s«i mang theo c¸c t¹p chÊt (Al2O3, SiO2vµ c¸c khÝ kh¸c tho¸t ra ngoµi. sau ®ã còng lµm biÕn tÝnh, thö vµ rãt vµo khu«n.3.5. C¸c ph−¬ng ph¸p ®óc ®Æc biÖt §óc trong khu«n c¸t cã ®é bãng, chÝnh x¸c thÊp, l−îng d− gia c«ng lín,nhiÒu khuyÕt tËt, gi¸ thµnh chÕ t¹o cao nªn hiÖn nay xuÊt hiÖn c¸c ph−¬ng ph¸p®óc ®Æc biÖt nh−: §óc trong khu«n kim lo¹i, ®óc d−íi ¸p lùc, ®óc ly t©m, ®óctrong khu«n mÉu ch¶y, ®óc trong khu«n vá máng, ®óc liªn tôc v.v...3.5.1. §óc trong khu«n kim lo¹ia/ §Æc ®iÓm:• Khu«n cã thÓ dïng ®−îc nhiÒu lÇn (vµi tr¨m ®Õn hµng v¹n) tuú thuéc vµo khèi l−îng vËt ®óc.• VËt ®óc cã ®é chÝnh x¸c vµ ®é bãng cao (cÊp 7, 8; RZ = 20 ÷ Ra = 0,63)• Tæ chøc h¹t kim lo¹i nhá, mÞn (do nguéi nhanh) nªn c¬ tÝnh tèt.• TiÕt kiÖm ®−îc vËt liÖu lµm khu«n vµ ®iÒu kiÖn lao ®éng tèt.• Gi¸ thµnh khu«n ®¾t nªn dïng s¶n xuÊt hµng lo¹t.• §é dÉn nhiÖt khu«n lín nªn khi ®óc gang dÔ bÞ ho¸ tr¾ng vµ gi¶m kh¶ n¨ng ®iÒn ®Çy cña kim lo¹i v× thÕ khã ®óc thµnh máng vµ phøc t¹p.• Khu«n, lâi b»ng kim lo¹i nªn kh«ng cã tÝnh lón, ng¨n c¶n sù co cña kim lo¹i nhiÒu lµm cho vËt ®óc dÔ nøt. HiÖn nay th−êng sö dông réng r·i ®Ó ®óc thÐp, gang, ®ång, nh«m, magiªkhi chÕ t¹o c¸c chi tiÕt nh− èng dÉn khÝ ¸p lùc cao, secm¨ng- xilanh cña b¬mthuû lùc, van, pitt«ng, trôc khuûu, cam ...b/ VËt liÖu lµm khu«n, lâi vµ kÕt cÊu khu«nVËt liÖu lµm khu«n: Th−êng dïng thÐp hîp kim, thÐp c¸cbon, hîp kim ®ång.VËt liÖu lµm lâi: kim lo¹i hoÆc lµm b»ng c¸t-®Êt sÐt.KÕt cÊu khu«n:• NÕu vËt ®óc ®¬n gi¶n th× khu«n ®−îc lµm 2 n÷a nh− ®óc trong khu«n c¸t.• §èi víi vËt ®óc phøc t¹p: khu«n th−êng tõ nhiÒu phÇn ghÐp l¹i víi nhau. ®µ n½ng - 2002 42gi¸o tr×nh: c¬ khÝ ®¹i c−¬ngc/ Qu¸ tr×nh c«ng nghÖ ®óc Lµm s¹ch bÒ mÆt khu«n, lâi; sÊy khu«n ®Õn T0 nhÊt ®Þnh; s¬n lªn bÒ mÆtkhu«n, lâi mét líp s¬n chÞu nhiÖt dµy 2mm. S¬n phñ lªn líp s¬n ®Öm mét líps¬n ¸o b»ng dÇu mazót, dÇu h«i hoÆc dÇu thùc vËt. L¾p r¸p khu«n vµ rãt kimlo¹i. §Ó nguéi vËt ®óc mét thêi gian råi dì khu«n.3.5.2. §óc d−íi ¸p lùca/ §Æc ®iÓm• VËt ®óc cã ®é chÝnh x¸c, ®é bãng cao (cÊp 6,7; RZ =10 ÷ Ra = 0,63).• §óc ®−îc nh÷ng vËt ®óc máng vµ phøc t¹p.• VËt ®óc nguéi nhanh cho nªn c¬ tÝnh cao; n¨ng suÊt cao.• Khu«n lµm viÖc d−íi ¸p suÊt cao, dßng ch¶y kim lo¹i lín nªn khu«n mau mßn vµ chãng bÞ háng.• §óc d−íi ¸p lùc dïng ®Ó chÕ t¹o c¸c chi tiÕt phøc t¹p nh−: van dÉn khÝ, vá b¬m x¨ng dÇu, n¾p buång Ðp.• VËt liÖu ®óc ¸p lùc: ThiÕc ch×, kÏm, magiª, nh«m, ®ång.b/ M¸y ®óc ¸p lùc Kim lo¹i láng ®−îc ®æ vµo xi lanh, Piston trªn nÐn xuèng, piston d−íi ®Ixuèng, kim lo¹i láng theo r·nh dÉn vµo khu«n ®óc, s¶n phÈm ®−îc ®Èy ra nhê c¬cÊu bµn ®Èy. H.3.17. S¬ ®å ®óc ¸p lùc kiÓu pitt«ng3.5.3. §óc ly t©ma/ §Æc ®iÓm: §óc ly t©m lµ rãt kim lo¹i vµo khu«n quay, nhê lùc ly t©m mµ kim lo¹iláng ®−îc ph©n bè ®Òu trªn bÒ mÆt bªn trong cña khu«n ®Ó t¹o thµnh vËt ®óc. Lùc ly t©m: P = m.r.ω2 .• §óc ®−îc nh÷ng chi tiÕt h×nh trßn xoay, rçng mµ kh«ng cÇn lâi. ®µ n½ng - 2002 43gi¸o tr×nh: c¬ khÝ ®¹i c−¬ng• Cã thÓ ®óc ®−îc nh÷ng vËt ®óc cã thµnh máng, cã g©n, hoÆc h×nh næi máng.• VËt ®óc s¹ch, tæ chøc kim lo¹i mÞn chÆt.• ...