Giáo trình cơ sở kỹ thuật bờ biển - Chương 2

Từ sự ra đời của vũ trụ tới việc hình thành đ ờng bờ biển 2.1 Mở đầu Đ ờng bờ biển hiện tại đã hình thành nh thế nào? Bất cứ một bờ biển nào cũng là kết quả của quá trình thay đổi theo thời gian của các quá trình khác nhau: - Quá trình phát triển địa chất của các dãy núi và xói mòn của chúng hàng triệu năm - Sự thay đổi của mực n ớc biển hàng ngàn năm - Thay đổi hình thái đ ờng bờ do sự thay đổi thời...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình cơ sở kỹ thuật bờ biển - Chương 2 Ch ¬ng II Tõ sù ra ®êi cña vò trô tíi viÖc h×nh thμnh ® êng bê biÓn2.1 Më ®Çu§ êng bê biÓn hiÖn t¹i ®· h×nh thμnh nh thÕ nμo? BÊt cø mét bê biÓn nμo còng lμ kÕt qu¶cña qu¸ tr×nh thay ®æi theo thêi gian cña c¸c qu¸ tr×nh kh¸c nhau:- Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn ®Þa chÊt cña c¸c d·y nói vμ xãi mßn cña chóng hμng triÖu n¨m- Sù thay ®æi cña mùc n íc biÓn hμng ngμn n¨m- Thay ®æi h×nh th¸i ® êng bê do sù thay ®æi thêi tiÕt mïa vμ n¨m- Thªm vμo ®ã lμ t¸c ®éng th êng xuyªn cña sãng, giã, thuû triÒu vμ dßng ch¶y- NÕu xÐt trong mét thêi kho¶ng ng¾n th× ¶nh h ëng cña con ng êi lμ rÊt ®¸ng kÓ. Con ng êi t¸c ®éng lªn mét phÇn rÊt nhá trªn b¶n ®å thÕ giíi, nh ng l¹i thÊy rÊt râ nÕu nh nh×n tõ kh«ng gian vμo tr¸i ®Êt. Sù thay ®æi theo thêi gian cña c¸c c«ng tr×nh cμng lín diÔn ra cμng dμi. Ch¼ng h¹n dù ¸n vïng ®Êt thÊp vμ dù ¸n Delta cña Hμ Lan cã thÓ ¶nh h ëng tíi hÖ thèng tù nhiªn tõ 50 n¨m ®Õn hμng tr¨m n¨m.Còng nh thêi gian, qu¸ tr×nh thay ®æi theo kh«ng gian còng rÊt ®¸ng kÓ. Chóng ta cã thÓnhËn thÊy t¸c ®éng qua l¹i gi÷a sãng vμ c¸c h¹t c¸t (víi ®é lín cì mÐt) ë vïng sãng vì t¹onªn sù thay ®æi h×nh d¹ng bê biÓn theo c¶ mÆt c¾t däc vμ mÆt c¾t ngang (víi ®é lín hμngvμi km); ¶nh h ëng cña thêi kú b¨ng hμ g¾n liÒn víi sù thay ®æi cña mùc n íc biÓn (trªnph¹m vi hμng tr¨m km); vÊn ®Ò tr«i d¹t cña c¸c lôc ®Þa víi ph¹m vi hμng chôc ngμn km.§Ó hiÓu bøc tranh toμn c¶nh ® êng bê biÓn thÕ giíi hiÖn nay, cÇn thiÕt ph¶i t×m hiÓu sùh×nh thμnh cña vò trô, th¶o luËn vÒ c¸c niªn ®¹i ®Þa chÊt chñ yÕu vμ cuèi cïng lμ lÞch sö ®ÞachÊt cËn ®¹i h×nh thμnh nªn tr¸i ®Êt.2.2 Sù h×nh thμnh cña vò trô, tr¸i ®Êt, ®¹i d ¬ng vμ khÝ quyÓnKhi bμn luËn vÒ sù h×nh thμnh cña vò trô, hÖ mÆt trêi , sù h×nh thμnh cña tr¸i ®Êt chóng tathÊy cã nhiÒu gi¶ thuyÕt kh¸c nhau. Trong gi¸o tr×nh nμy, xin tr×nh bμy nh÷ng lý thuyÕtphæ biÕn ® îc nhiÒu nhμ khoa häc thõa nhËn. LÞch sö l©u ®êi nhÊt thuéc vÒ lÜnh vùc thiªnv¨n häc, m«n khoa häc dùa trªn c¸c quan s¸t c¸c sù kiÖn x¶y ra xung quanh ta mμ kho¶ngc¸ch gi÷a chóng ta víi c¸c sù kiÖn ®ã qu¸ xa ® îc ®o ®Õn b»ng n¨m ¸nh s¸ng. LÜnh vùckhoa häc nμy ph¸t triÓn rÊt nhanh, ® îc ®¸nh dÊu bëi sù ra ®êi cña c¸c thiÕt bÞ quan tr¾crÊt hiÖn ®¹i cho phÐp con ng êi kh¸m ph¸ vò trô.PhÇn lín mäi ng êi thõa nhËn r»ng vò trô h×nh thμnh tõ c¸c vô næ ® îc gäi lμ “vô næ t¹o ravò trô”. Gi¶ thiÕt nμy trïng hîp víi quan tr¾c lÇn ®Çu tiªn vμo n¨m 1929 thÊy r»ng vËn tècchuyÓn ®éng cña c¸c hμnh tinh trong thiªn hμ tØ lÖ thuËn víi kho¶ng c¸ch tõ chóng tíi tr¸i®Êt. N¨m 1948, George Gamow ®· dù ®o¸n r»ng c¸c nhμ du hμnh vò trô sÏ kh¸m ph¸ rac¸c bøc x¹ sãng ng¾n ph¸t ra tõ c¸c “vô næ t¹o ra vò trô”. N¨m 1965, Penzias vμ Wilson®· chøng minh dù ®o¸n cña George Gamow lμ ®óng khi hä ph¸t hiÖn ra bøc x¹ nμy vμ c¸ckÕt qu¶ ®o ®¹c sau ®ã còng ®· kh¼ng ®Þnh ®iÒu ®ã. Còng cã nhiÒu gi¶ thuyÕt kh¸c vÒ sù http://www.ebook.edu.vn 51h×nh thμnh cña vò trô, nh ng d êng nh thiÕu tÝnh thuyÕt phôc ® îc kiÓm tra l¹i b»ng c¸cquan s¸t vμ ®o ®¹c vËt lý.Tõ c¸c quan tr¾c vμ tÝnh to¸n, ®· ® a ra kÕt luËn r»ng sù tån t¹i cña c¸c thiªn hμ trong hÖmÆt trêi cña chóng ta ®· h×nh thμnh tõ c¸c vô næ vò trô c¸ch ®©y 15 tØ n¨m. Tuy nhiªn sùh×nh thμnh tr¸i ®Êt th× chØ cã lÞch sö kho¶ng 4 - 5 tØ n¨m. B¶ng 2.1 tãm l îc lÞch sö ra ®êicña hμnh tinh chóng ta tõ c¸c vô næ vò trô. Sù kiÖn Thêi gian tÝnh tíi hiÖn nay C¸c vô næ h×nh thμnh vò trô 20 tØ n¨m H×nh thμnh c¸c h¹t 20 tØ n¨m Vò trô d íi d¹ng c¸c vËt chÊt ®¬n gi¶n 20 tØ n¨m Vò trô d íi d¹ng trong suèt 19.7 tØ n¨m Sù h×nh thμnh vËt chÊt ®¬n gi¶n 18-19 tØ n¨m Sù h×nh thμnh c¸c nhãm vËt chÊt 17 tØ n¨m Qu¸ tr×nh kÕt hîp vμ ph¸ hñy 16 tØ n¨m C¸c ng«i sao ®Çu tiªn h×nh thμnh 15.9 tØ n¨m Sù h×nh thμnh m©y gi÷a c¸c v× sao 4.8 tØ n¨m Sù ph¸ hñy c¸c tinh v©n nguyªn s¬ 4.7 tØ n¨m Sù ra ®êi cña hμnh tinh: Qu¸ tr×nh ®«ng ®Æc cña ®¸ 4.6 tØ n¨m B¶ng 2.1: LÞch sö ra ®êi cña hμnh tinh2.3 CÊu t¹o ®Þa chÊt cña tr¸i ®ÊtNh ®· tr×nh bμy th× sù h×nh thμnh tr¸i ®Êt cã lÞch sö 4 - 5 tØ n¨m tr íc ®©y trªn quan ®iÓmthiªn v¨n häc. C¸c nhμ ®Þa chÊt nghiªn cøu sù h×nh thμnh cña tr¸i ®Êt kh«ng b¾t ®Çu tõ c¸cvô næ h×nh thμnh vò trô mμ hä chia thμnh c¸c §¹i, Kû. RÊt nhiÒu n¨m c¸ch chia nμy ® îcdùa trªn ph©n tÝch c¸c mÉu ®Êt ®¸ tõ líp vá tr¸i ®Êt vμ tõ c¸c hãa th¹ch ®Ó l¹i trªn ®Êt ®¸.Tr íc gi÷a thÕ kû 20, chØ cã mét kü thuËt duy nhÊt lμ dùa trªn ...