Giáo trình Cơ sở lập trình: Phần 1

Giáo trình "Cơ sở lập trình" được biên soạn làm giáo trình cho sinh viên hệ đại học chuyên ngành Quản trị hệ thống thông tin thị trường và thương mại; đồng thời là tài liệu tham khảo cho các giáo viên trong quá trình giảng dạy môn học. Giáo trình kết cấu gồm 5 chương và chia thành 2 phần, phần 1 trình bày những nội dung về: tổng quan cơ sở lập trình; các thành phần cơ sở;... Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Cơ sở lập trình: Phần 1 TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI Chủ biên: TS. Nguyễn Thị Thu Thủy Ths. Đinh Thị Hà Giáo trình co sở LẬP TRÌNH NHÀ XUẤT BẢN THỐNG KÊ TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI KHOA HỆ THỐNG THÔNG TIN KINH TÉ Chủ biên: TS. Nguyễn Thị Thu Thủy Ths. Đinh Thị Hà Giáo trình Ctf sft lập trinh NHÀ XUẤT BẢN THỐNG KÊ Hà Nội-2014 LỜI NÓI ĐẰU Tư duy thuật toán và khả năng lập trình cơ bản là một trong những yêu cầu cơ bản đổi với các sinh viên thuộc các lĩnh vực có liên quan đến Tin học như quản trị hệ thổng thông tin; thương mại điện tử,... Đe nâng cao tỉnh tự học, niềm đam mê, yêu thích viết chương trình cho máy tính, cũng như rèn luyện cho mình thói quen tư duy của một người lập trình chuyên nghiệp, tập thể giảng viên của Bộ môn Tin học, Khoa Hệ thống Thông tin Kinh tế biên soạn và trân trọng giới thiệu cuốn “Giáo trĩnh Cơ sở lập trình”. Giáo trình cơ sở lập trình được biên soạn làm giáo trình cho sinh viên hệ đại học chuyên ngành Quản trị hệ thống thông tin thị trường và thương mại thuộc Khoa Hệ thống Thông tin Kinh tế của trường Đại học Thương mại; đồng thời là tài liệu tham khảo cho các giáo viên trong quá trĩnh giảng dạy môn học. Hơn thể nữa giáo trình còn làm tài liệu tham khảo cho các sinh viên có chuyên ngành gần như thương mại điện tứ, hay cho các sinh viên yêu thích môn học lập trình. Nội dung giảo trình gồm 5 chương như sau: Chương 1: Tổng quan về cơ sở lập trình. Chương này trình bày các khái niệm chung về cơ sở lập trình, tổng quan về ngôn ngữ c. Các cách thiết kế chương trình,... Chương 2: Các thành phần cơ sở. Chương này trình bày các yếu tổ cơ bản của ngôn ngữ lập trình, và câu lệnh có cấu trúc trong c, bao gồm câu lệnh rẽ nhảnh và các câu lệnh lặp. Chương 3: Mảng, xâu ký tự và con trỏ. Chương này trình bày các kiến thức về dữ liệu mảng, xâu ki tự và con trỏ. Chương 4: Hàm. Chương này giới thiệu về hàm và cách truyền các tham so cho hàm. 3 Chương 5: Kiểu dữ liệu có cấu trúc. Chương này trình bày về kiểu dữ liệu struct, kiểu tệp bao gồm tệp nhị phân và tệp văn bản. Tập thể tác giả biên soạn đã bám sát với đề cương được soạn theo chương trình khung của Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành, đồng thời có tham khảo và biên soạn sao cho có tỉnh cập nhật các kiến thức theo chuyên ngành và đặc thù của trường kinh tế cho phù hợp với tình hình thực tiễn của xã hội. Tham gia biên soạn giáo trình gồm các tác giả: • TS. Nguyễn Thị Thu Thủy, chủ biên và biên soạn chương 1, chương 2 và tham gia vào các chương còn lại • Ths Đinh Thị Hà biên soạn các chương 3, chương 4 và chương 5 • Ngoài ra còn có sự đóng góp ỷ kiến, nhận xét của các giảng viên khác trong bộ môn. Chủng tôi xin cảm ơn các đồng nghiệp đã công bổ các giáo trình, sách và tài liệu liên quan để chúng tôi có thể tham khảo cho giáo trình của mình trong quá trình biên soạn. Mặc dù đã cổ gắng hoàn chỉnh giáo trình, tuy nhiên không thể tránh khỏi thiếu sót. Rất mong các đồng nghiệp, sinh viên đóng góp ỷ kiến để giảo trình ngày càng hoàn thiện hơn. TẬP THẺ TÁC GIẢ 4 Chương 1 TÔNG QUAN VÈ cơ SỞ LẬP TRÌNH Chương này bao gồm các kiến thức về thuật toán, tính chất thuật toán, sơ đồ khối và các khái niệm về chương trình và ngôn ngữ lập trình. Đồng thời chương này còn bao gồm cả việc giới thiệu về các phương pháp lập trình và các kỹ thuật thiết kế chương trình như kỹ thuật chương trình con và kỹ thuật đệ quy. 1.1. THUẬT TOÁN 1.1.1. Khái niệm Thuật toán là một tập hữu hạn các bước lệnh đã được xác định theo một thứ tự nhất định để theo đó máy tính có thể thực hiện được một cách tự động nhằm mục đích giải một bài toán hay một nhiệm vụ nào đó. Thông thường các lệnh ở các bước chính là các phép vào thông tin, phép xử lý hoặc ra thông tin. Thuật toán phải được thể hiện rõ ràng trong các bước của nó và khi thuật toán được thực hiện thông qua dãy hữu hạn các bước thì phải đảm bảo dừng và cho ra kết quà theo mong muốn của người sử dụng. Ví dụ 1.1.1: Viết thuật toán giải phương trinh bậc hai ax2+bx+c=0 (aoO) Bước 1: Nhập các giá trị của 3 hệ số a, b, c Bước 2: Nếu a=0 thì 2.1. Yêu cầu đầu vào không đảm bảo. 2.2. Chuyển đến bước 4 Bước 3: Trường hợp a khác 0 thì 3.1. Tính giá trị D = b2 - 4ac 5 3.2. Nếu D > 0 thì 3.2.1. Phương trình có hai nghiệm phân biệt X] và x2 3.2.2. Giá fri của hai nghiệm được tính theo công thức sau 3.2.3. Chuyển đến bước 4. 3.3. Nếu D = 0 thì 3.3.1. Phương trình có nghiệm kép x0 3.3.2. Giá trị của nghiệm kép là „ -b x°~ 2a 3.3.3. Chuyển đến bước 4 3.4. Nếu D < 0 thì 3.4.1. Phương trình vô nghiệm. 3.4.2. Chuyu. đến bước 4 Bước 4: Kết thúc 1.1.2. Tính chất của thuật toán Trong khuôn khổ giáo trình một số tính chất cơ bản sẽ được giới thiệu bao gồm: ■ Tính xác định: Tính chất này có nghĩa là các bước của thuật toán phải rõ ràng, chính xác, không gây nên sự nhập nhằng, đa nghĩa. Thực hiện đúng các bước của thuật toán thì với một bộ dữ liệu vào, chỉ cho duy nhất một bộ kết quả ra. Ví dụ: Ở ví dụ giải phương trình bậc 2 nói trên, việc tính D = b2-4ac và phân chia các trường hợp của D để đảm bảo rằng trong mọi trường 6 hợp của D thì thuật toán luôn có câu trả lời kết quả tương ứng (Có 2 nghiệm riêng bi ...