Giáo trình Công nghệ chế tạo máy - Chương 5: Các phương pháp gia công chuẩn bị

Muốn chế tạo một chi tiết máy đạt yêu cầu kỹ thuật và chỉ tiêu kinh tế, ta phải xác định được kích thước của phôi và chọn loại phôi thích hợp.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Công nghệ chế tạo máy - Chương 5: Các phương pháp gia công chuẩn bị Gi¸o tr×nh: C«ng nghÖ chÕ t¹o m¸y L−u ®øc b×nh Ch−¬ng 5 C¸c ph−¬ng ph¸p gia c«ng chuÈn bÞ5.1- chän ph«i Muèn chÕ t¹o mét chi tiÕt m¸y ®¹t yªu cÇu kü thuËt vµ chØ tiªu kinh tÕ, ta ph¶ix¸c ®Þnh ®−îc kÝch th−íc cña ph«i vµ chän lo¹i ph«i thÝch hîp. KÝch th−íc cña ph«i®−îc tÝnh to¸n theo l−îng d− gia c«ng, cßn chän lo¹i ph«i th× ph¶i c¨n cø vµo c¸c yÕutè sau: - VËt liÖu vµ c¬ tÝnh cña vËt liÖu mµ chi tiÕt cÇn cã theo yªu cÇu thiÕt kÕ. - KÝch th−íc, h×nh d¸ng vµ kÕt cÊu cña chi tiÕt. - sè l−îng chi tiÕt cÇn cã hoÆc d¹ng s¶n xuÊt. - C¬ së vËt chÊt kü thuËt cô thÓ cña n¬i s¶n xuÊt. Chän ph«i hîp lý kh«ng nh÷ng ®¶m b¶o tèt nh÷ng tÝnh n¨ng kü thuËt cña chitiÕt mµ cßn cã ¶nh h−ëng tèt ®Õn n¨ng suÊt vµ gi¸ thµnh s¶n phÈm. Chän ph«i tèt sÏ lµm cho qu¸ tr×nh c«ng nghÖ ®¬n gi¶n ®i nhiÒu vµ phÝ tæn vÒvËt liÖu còng nh− chi phÝ gia c«ng gi¶m ®i. Chi phÝ kim lo¹i khi gia c«ng ®−îc ®¸nhgi¸ b»ng hÖ sè sö dông vËt liÖu K: G K = ct G phtrong ®ã, Gct: khèi l−îng chi tiÕt hoµn thiÖn (kg) Gph: khèi l−îng ph«i (kg) Trong gia c«ng c¬ khÝ, c¸c d¹ng ph«i cã thÓ lµ: Ph«i ®óc, ph«i rÌn, ph«i dËp,ph«i c¸n vµ c¸c lo¹i vËt liÖu phi kim lo¹i nh− gç, phÝp, nhùa...5.2- c¸c ph−¬ng ph¸p gia c«ng chuÈn bÞ Gia c«ng chuÈn bÞ ph«i lµ nh÷ng nguyªn c«ng chuÈn bÞ ph«i cho qu¸ tr×nhgia c«ng c¬, bao gåm lµm s¹ch, n¾n th¼ng ph«i, gia c«ng ph¸, gia c«ng lç t©m. Ph«i sau khi ®−îc chÕ t¹o xong th−êng cã chÊt l−îng bÒ mÆt xÊu nh− xï x×, rç,nøt, chai cøng...; h×nh d¸ng h×nh häc cã nhiÒu sai lÖch nh− mÐo, «van, c«n, cong vªnh...NÕu ta ®−a ph«i sau khi chÕ t¹o xong vµo gia c«ng chi tiÕt ngay th× sai sè in dËp cñaph«i lªn chi tiÕt gia c«ng sÏ lín, ph¶i gia c«ng nhiÒu lÇn th× míi ®¶m b¶o yªu cÇu cñachi tiÕt. Nh− vËy sÏ mÊt thêi gian, chi phÝ gia c«ng lín, gi¸ thµnh s¶n xuÊt sÏ t¨ng. §èi víi c¸c lo¹i ph«i thanh cÇn ph¶i n¾n th¼ng tr−íc khi ®−a lªn m¸y gia c«ng;ph«i thanh thÐp c¸n l¹i ph¶i c¾t thµnh tõng ®o¹n cho phï hîp víi chiÒu dµi cña chi tiÕtvµ dÔ g¸ ®Æt. Ngoµi ra, ë nguyªn c«ng ®Çu tiªn ph¶i dïng chuÈn th«, mµ chuÈn th« th×ph¶i t−¬ng ®èi b»ng ph¼ng. Do vËy, viÖc gia c«ng chuÈn bÞ ph«i lµ mét viÖc lµm rÊt cÇn thiÕt vµ kh«ng thÓthiÕu. Nã lµ nh÷ng nguyªn c«ng më ®Çu cho qu¸ tr×nh c«ng nghÖ gia c«ng c¬ (s¶nxuÊt ®¬n chiÕc, lo¹t nhá). ThËm chÝ, ®èi víi s¶n xuÊt cã s¶n l−îng lín th× gia c«ng Khoa C¬ khÝ - Tr−êng §¹i häc B¸ch khoa 56 Gi¸o tr×nh: C«ng nghÖ chÕ t¹o m¸y L−u ®øc b×nhchuÈn bÞ ph«i ®−îc t¸ch h¼n ra khái quy tr×nh c«ng nghÖ gia c«ng c¬, khi ®ã cã métbé phËn riªng ®¶m nhiÖm viÖc chuÈn bÞ ph«i víi ®Çy ®ñ thiÕt bÞ riªng. 5.2.1- Lµm s¹ch ph«i HÇu hÕt c¸c lo¹i ph«i cÇn ph¶i lµm s¹ch, ®Æc biÖt lµ ph«i ®óc hoÆc rÌn dËp bëiv× lµm nh− vËy sÏ gióp: - Lo¹i trõ líp c¸t bÞ ch¸y b¸m trªn bÒ mÆt ph«i ®óc hoÆc c¸c v¶y kim lo¹ibÞ ch¸y trªn bÒ mÆt ph«i rÌn, ph«i ®óc. - Lo¹i trõ c¸c r×a, mÐp cña ph«i rÌn, dËp hoÆc c¸c líp kim lo¹i h− háng trªnbÒ mÆt tr−íc khigia c«ng. - T¹o nªn c¸c bÒ mÆt s¹ch sÏ ®Ó gia c«ng ®−îc dÔ dµng, ®¶m b¶o vÖ sinh. Trong s¶n xuÊt nhá th−êng dïng ph−¬ng ph¸p thñ c«ng b»ng nh÷ng dông cô®¬n gi¶n nh− chæi s¾t, bµn ch¶i s¾t, giòa, bóa... ®¹t n¨ng suÊt thÊp. Trong s¶n xuÊt hµng lo¹t vµ hµng khèi, ng−êi ta lµm s¹ch nhê c¸c thiÕt bÞchuyªn dïng c¬ khÝ ho¸. §èi víi nh÷ng chi tiÕt nhá cã thÓ cho vµo mét thïng quay,c¸c chi tiÕt sÏ va ®Ëp vµo nhau lµm cho vÕt c¸t, bÈn, gØ r¬i ra. HoÆc dïng ®¸ mµi, ngänlöa ®Ó lo¹i trõ c¸c vÕt bÈn, gØ, chç kim lo¹i bÞ h− háng, Ngoµi ra, cßn cã thÓ lµm s¹chvËt rÌn trong hçn hîp c¸t vµ n−íc hoÆc trong dung dÞch axit. 5.2.2- N¾n th¼ng ph«i §èi víi ph«i thanh, ph«i c¸n cÇn ph¶i n¾n th¼ng tr−íc khi ®−a vµo gia c«ng;ngoµi ra ®èi víi c¸c ph«i dµi kh«ng nh÷ng ph¶i n¾n tr−íc khi gia c«ng c¬ mµ sau khitiÖn (tr−íc khi mµi) cÇn ph¶i n¾n th¼ng l¹i. Ph«i sau khi n¾n th¼ng sÏ cã l−îng d− ®Òu,gi¶m ®−îc sai sè gia c«ng, ®¶m b¶o ph«i ®Èy dÔ, kÑp chÆt tèt. N¾n b»ng bóa tay §èi víi c¸c chi tiÕt trô ng¾n, ®−êng kÝnh kh«ng lín th× dïng m¾t ®Ó ng¾m, xemxÐt ®é th¼ng råi dïng bóa n¾n trªn ®e. §©y lµ ph−¬ng ph¸p thñ c«ng nhÊt, kh«ng ®ßihái thiÕt bÞ phøc t¹p nh−ng n¨ng suÊt rÊt thÊp, ®é chÝnh x¸c kh«ng cao vµ phô thuécvµo kinh nghiÖm, tay nghÒ cña ng−êi thî. N¾n Ðp §èi víi chi tiÕt trô ng¾n, ®−êng kÝnh lín th× dïng ®å g¸ trªn th©n m¸y tiÖn còhoÆc dïng ®å g¸ trªn m¸y Ðp. Ngoµi ra, ng−êi ta cßn dïng n¾n Ðp trªn hai khèi V. ...