GIÁO TRÌNH CÔNG NGHỆ GEN TRONG NÔNG NGHIỆP part 7

Kỹ thuật thụ tinh nhân tạo bao gồm các bước cơ bản sau: - Lấy tinh. Thường sử dụng phương pháp âm đạo giả vì nó có nhiều ưu điểm như cho phép thu được tinh dịch thuần khiết, các phản xạ phóng tinh của con đực xảy ra bình thường, cấu tạo của âm đạo giả đơn giản, gần với tự nhiên và đặc biệt là dễ sử dụng. - Ðánh giá chất lượng tinh trùng và pha loãng tinh dịch.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
GIÁO TRÌNH CÔNG NGHỆ GEN TRONG NÔNG NGHIỆP part 7rồi đưa tinh dịch ấy vào đường sinh dục của con cái để đảm bảo thu đượcthế hệ sau. Kỹ thuật thụ tinh nhân tạo bao gồm các bước cơ bản sau: - Lấy tinh. Thường sử dụng phương pháp âm đạo giả vì nó có nhiềuưu điểm như cho phép thu được tinh dịch thuần khiết, các phản xạ phóngtinh của con đực xảy ra bình thường, cấu tạo của âm đạo giả đơn giản, gầnvới tự nhiên và đặc biệt là dễ sử dụng. - Ðánh giá chất lượng tinh trùng và pha loãng tinh dịch. - Bảo quản tinh dịch. Có hai hình thức là ngắn hạn (tinh lỏng) và dàihạn (tinh đông lạnh). - Phát hiện động dục ở con cái. - Dẫn tinh cho con cái. Thụ tinh nhân tạo cho phép một con đực giống có thể phối giống vớinhiều con cái hơn so với khả năng thông thường và cho phép tiến hành đồngthời ở nhiều cơ sở nhân giống cũng như đánh giá chính xác giá trị gây giốngcủa con đực. Mặt khác vì số lượng cá thể con ở đời sau lớn nên có thể nêncó thể áp dụng chọn lọc chặt chẽ và có thể đưa nhanh đàn đã cải tiến vàophần còn lại của quần thể. Thụ tinh nhân tạo còn có thể khắc phục được tínhkhông tương hợp về thể trọng, về sinh lý hay tập tính giữa các giống hay cácloài thân thuộc. Kết hợp với việc chọn lọc tăng cường và kiểm tra hậu thế,thụ tinh nhân tạo đã mang lại hiệu quả lớn trong sản xuất sữa (Vishwanath2003, Hansen and Block 2004) và việc kết hợp với giới tính của tinh trùng(tách tinh trùng mang nhiễm sắc thể X và tinh trùng mang nhiễm sắc thể Y,Seidel 2003) đang bắt đầu mở rộng lợi ích của nó xa hơn nữa. Ở gia súc nóichung và bò nói riêng có quá nhiều bệnh do giao cấu, thụ tinh nhân tạo tránhđược các bệnh truyền qua con đường này. + Thụ tinh nhân tạo ở bò Trong khoảng thập niên từ 1940-1950, thụ tinh nhân tạo ở bò sữa hầunhư chỉ sử dụng tinh lỏng do vậy các nhà chăn nuôi ít có cơ hội để lựa chọncon đực giống. Ðến đầu thập niên 1960, tinh đông lạnh trở nên phổ biến vàcho phép sử dụng rộng rãi hơn các con đực giống xuất sắc, có thể ngay saukhi chúng đã chết và cho phép các nhà chăn nuôi tự do lựa chọn.Công nghệ gen trong nông nghiệp 82 Ðối với bò thịt, việc sử dụng thụ tinh nhân tạo ít hơn ở bò sữa. Sở dĩnhư vậy là do việc quản lý bò thịt với qui mô rộng lớn hơn đã làm cho việcphát hiện động dục chính xác và sau đó là xử lý bò cái để thụ tinh nhân tạolà khó hơn.. + Thụ tinh nhân tạo ở lợn Nhìn chung, ở hầu hết các nưóc, thụ tinh nhân tạo ở lợn bị hạn chếnhiều. Ðiều này do những khó khăn về mặt kỹ thuật cũng như nhu cầu thấpđối với dịch vụ này trong sản xuất. Khi tiến hành thụ tinh nhân tạo, tinh dịchlợn sử dụng phải tươi hoặc 72 giờ sau khi lấy tinh thì mới đạt được hiệu quảtốt (Mare 1984). Tuy nhiên ở một số nước, chi phí cho phối giống nhân tạolà tương đối thấp hơn so với phối giống tự nhiên nên nó cũng được sử dụngrộng rãi trong sản xuất. + Thụ tinh nhân tạo ở gia cầm Ðối với gia cầm thì việc lấy tinh dịch là dễ và gia cầm mái có thể đượcthụ tinh một cách nhanh chóng. Tuy nhiên, chi phí thụ tinh nhân tạo cho mộtđơn vị sản phẩm là tương đối cao do gia cầm có kích thước nhỏ. Bởi vì tinhđông lạnh cho tỷ lệ thụ thai thấp nên trong thụ tinh nhân tạo ở gia cầm hầunhư chỉ sử dụng tinh lỏng, mặc dù các phương pháp đông lạnh đã được cảitiến hiện nay đã cho tỷ lệ thụ thai cao đối với loại tinh này. + Thụ tinh nhân tạo ở cá Ðối với cá, khi thụ tinh nhân tạo tốt nhất là lấy trứng và tinh dịch cùngmột lúc, nhất là khi nhiệt độ cao. Thụ tinh như vậy sẽ nhanh và có hiệu quảcao. Khi lấy tinh dịch, một người đặt cá đực vào khăn ướt đã vắt kiệt nước,bụng hướng lên trên, giữ cho cá khỏi giãy, một người khác tay phải cầmpipetman, tay trái ấn nhẹ vào phần giữa và dưới vùng buồng sẹ, vuốt về phíasau, bỏ đi những giọt tinh dịch đầu tiên, rồi đưa pipetman vào gần lỗ sinhdục để hút lấy tinh dịch. Tinh dịch của mỗi con cá đực nên lấy hết trong mộtlần. Tương tự khi lấy trứng, dùng tay vuốt nhẹ phần bẹ của cá cái trứng sẽchảy ra ngoài.Công nghệ gen trong nông nghiệp 83 Như chúng ta đã biết trứng thành thục ra khỏi buồng trứng khôngcùng một lúc mà theo từng đợt cho nên thời gian thụ tinh có hiệu quả củamỗi loạt trứng không đồng đều với nhau, mà việc lấy trứng thường chỉ làmmột lần, do đó quá trình thụ tinh cần phải cố gắng hoàn thành nhanh chóng.Hiện nay, phương pháp thụ tinh nhân tạo thông thường là phương pháp thụtinh khô. Có bốn cách thao tác như sau: Cách thứ nhất. Sau khi lấy trứng, tùy theo số lượng trứng, chonguyên tinh dịch đã lấy sẵn vào cốc nhỏ có nước muối sinh lý (lượng nướcmuối sinh lý gấp 10 lần tinh dịch) lắc đều, rồi tưới đều lên trứng. Cách thứ hai. Ðể rút ngắn thời gian thụ tinh trước khi lấy trứng, đổtinh dịch đã hòa với nước muối sinh lý vào khay thụ tinh sau đó lấy trứngcho vào, lắc nhẹ khay thụ tinh làm cho trứng và tinh trùng sớm tiếp xúc ...