Giáo trình công nghệ tạo phôi nâng cao chương 5

Tham khảo tài liệu giáo trình công nghệ tạo phôi nâng cao chương 5, kỹ thuật - công nghệ, cơ khí - chế tạo máy phục vụ nhu cầu học tập, nghiên cứu và làm việc hiệu quả
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình công nghệ tạo phôi nâng cao chương 5Gi¸o tr×nh: C«ng nghÖ t¹o ph«I n©ng cao 59 Ch−¬ng 5 C¸c ph−¬ng ph¸p ®óc ®Æc biÖt5.1. ®óc trong khu«n kim lo¹i5.1.1. Kh¸i niÖm §óc trong khu«n kim lo¹i lµ rãt kim lo¹i láng vµo khu«n b»ng kim lo¹i. Ph−¬ngph¸p nµy cã ®Æc ®iÓm nh− sau: - Khu«n cã thÓ dïng ®−îc nhiÒu lÇn (vµi tr¨m ®Õn hµng v¹n lÇn) tïy thuécvµo kim lo¹i vËt ®óc. - VËt ®óc cã ®é chÝnh x¸c cao (cÊp 7 ÷ 9) vµ ®é bãng bÒ mÆt cao v× ®échÝnh x¸c vµ ®é bãng bÒ mÆt cao. - Tæ chøc h¹t kim lo¹i nhá mÞn (do nguéi nhanh) nªn c¬ tÝnh tèt. - TiÕt kiÖm ®−îc vËt liÖu lµm khu«n vµ ®iÒu kiÖn lao ®éng tèt. Song ®óc trong khu«n kim lo¹i cã nh−îc ®iÓm: - Gi¸ thµnh khu«n ®¾t nªn chØ dïng trong s¶n xuÊt hµng lo¹t, hµng khèi. - §é dÉn nhiÖt cña khu«n lín nªn gi¶m kh¶ n¨ng ®iÒn ®Çy cña kim lo¹i, do®ã khã ®óc vËt phøc t¹p vµ vËt cã thµnh máng. - §é dÉn nhiÖt cña khu«n lín nªn khi ®óc gang dÔ bÞ ho¸ tr¾ng. - Khu«n, lâi b»ng kim lo¹i nªn kh«ng cã tÝnh lón, ng¨n trë sù co cña kimlo¹i nhiÒu lµm cho vËt ®óc dÔ nøt. Tuy cã mét sè nh−îc ®iÓm nh−ng do cã nhiÒu −u ®iÓm nªn khu«n kim lo¹ingµy nay ®−îc dïng rÊt réng r·i ®Ó ®óc c¸c vËt b»ng thÐp, gang, ®ång, nh«m, magiª...khi chÕ t¹o c¸c chi tiÕt nh− èng dÉn khÝ ¸p lùc cao, secm¨ng, xilanh cña b¬m thuû lùc,bµn lµ, van, pitt«ng, biªn, trôc khuûu, cam vµ nh÷ng chi tiÕt kh¸c...5.1.2. VËt liÖu lµm khu«n vµ kÕt cÊu khu«n a) VËt liÖu lµm khu«n: Th−êng dïng lµ gang, thÐp hîp kim, thÐp C vµ ®ång. VËt liÖu lµm lâi: lâi cã thÓ lµm b»ng kim lo¹i hoÆc b»ng hçn hîp c¸t ®Êt sÐt. VËt liÖu s¬n khu«n: ®Ó b¶o vÖ bÒ mÆt khu«n ta ph¶i s¬n khu«n. VËt liÖu s¬nkhu«n tïy thuéc vµo hîp kim ®óc. Thµnh phÇn s¬n th−êng dïng nh− sau: - §Ó ®óc thÐp: 50% bét th¹ch anh + 5,5% ®Êt sÐt chÞu nhiÖt + 1,5% xµphßng láng + 30% n−íc. - §Ó ®óc gang: 100g bét th¹ch anh + 50g thñy tinh láng + 1lÝt n−íc. - §Ó ®óc hîp kim nh«m: 5% bét graphit + 2% dÇu nhên + 10% graphin +65% dÇu ho¶. - §Ó ®óc hîp kim nh«m: 15% bét phÊn + 8% bét graphit + 4% thuû tinhláng + 73% n−íc. Tr−êng ®¹i häc B¸ch khoa - §¹i häc §µ n½ngGi¸o tr×nh: C«ng nghÖ t¹o ph«I n©ng cao 60 b) KÕt cÊu khu«n lâi: CÊu t¹o cña khu«n kim lo¹i tïy thuéc vµo vËt ®óc. §èi víi c¸c vËt ®óc ®¬n gi¶n,khu«n th−êng ®−îc lµm 2 nöa t−¬ng øng víi hßm khu«n trªn vµ d−íi nh− khi ®óctrong khu«n c¸t. Hai nöa khu«n cã thÓ ghÐp víi nhau b»ng b¶n lÒ hay chèt ®Þnh vÞ.Trªn h×nh 5.1 giíi thiÖu khu«n kim lo¹i cã lâi c¸t ®Ó ®óc gang. Khu«n gåm hai nöa 1 vµ 2, lßng khu«n 3, hÖ thèng rãt 4 (hÖ thèng rãt th−êng bè trÝ ë mÆt ph©n khu«n ®Ó dÔ chÕ t¹o khu«n), gê khu«n 5 ®Ó ®¶m b¶o cøng v÷ng cho khu«n, chèt ®Þnh vÞ 6 ®Ó l¾p hai nöa khu«n víi nhau chÝnh x¸c. §Ó kÑp chÆt khuon lªn m¸y ta dïng gê 7 cã lç b¾t bul«ng. §Æt lâi c¸t 8 nhê gèi lâi 9. KhÝ trong khu«n tho¸t ra theo r·nh tho¸t khÝ 10 (®Æt däc theo mÆt ph©n khu«n vµ s©u 0,2 ÷ 0,5mm). §Ó dÔ lÊy H×nh 5.1- Khu«n kim lo¹i cã lâi c¸t vËt ®óc ra khái khu«n, ta dïng chèt ®Èy ®Ó ®óc gang. th−êngChÕ t¹o thµnh thái h×nh trô vµ l¾p vµo c¸c lç 11 ë thµnh khu«n. Yªu cÇu khu«n khighÐp víi nhau ph¶i khÝt ®Ó tr¸nh cho vËt ®óc khái bÞ bavia. §èi víi nh÷ng vËt ®óc phøc t¹p, khu«n gåm nhiÒu phÇn ghÐp l¹i víi nhau, mçiphÇn khu«n t¹o nªn mét phÇn cña vËt ®óc. Gia c«ng khu«n cã thÓ tiÕn hµnh b»ng ®óc råi gia c«ng c¬ ®Ó ®¹t ®é chÝnh x¸cvµ ®é bãng cao.5.1.3. Qu¸ tr×nh c«ng nghÖ ®óc trong khu«n kim lo¹i Qu¸ tr×nh ®óc trong khu«n kim lo¹i tiÕn hµnh nh− sau: - Lµm s¹ch bÒ mÆt lßng khu«n lâi (sau mçi lÇn ®óc). - SÊy khu«n ®Õn nhiÖt ®é nhÊt ®Þnh ®Ó h¹n chÕ sù gi¶m nhiÖt ®é nhanh cñakim lo¹i láng lµm ¶nh h−ëng ®Õn tÝnh ch¶y lo·ng. NhiÖt ®é sÊy khu«n phô thuéc vµohîp kim ®óc vµ ®−îc quy ®Þnh nh− sau: Hîp kim ®óc NhiÖt ®é sÊy Hîp kim ®óc NhiÖt ®é sÊy Gang 200 ÷ 350 Hîp kim nh«m, chi tiÕt 150 ÷ 250 kh«ng phøc t¹p. ThÐp 200 ÷ 350 Hîp kim nh«m, chi tiÕt 250 ÷ 350 phøc ...