Giáo trình Địa lý thủy văn: Phần 1

Phần 1 của giáo trình "Địa lý thủy văn" gồm các nội dung: khái niệm về địa lý thủy văn; các nguyên lý cơ bản và phương pháp nghiên cứu trong địa lý thủy văn; phân tích và tổng hợp địa lý thủy văn; xây dựng bản đồ địa lý thủy văn;... Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Địa lý thủy văn: Phần 1 DAI HOC QUÒC GIÀ HA NÒ! NGUYÉN HÙU KHAI - NGUYÉN VÀN TUAN msmxii 1 r T T - T V ntlQGHN 55L46 NG-K 2001 V-Gl ODO 1 icìG Ha NOI NHÀ XUÀT BÀN DAI HOC QUÓC GIÀ HA NOI NGUYÉN HUU KHAI - NGUYÉN VÀN TUÀN Din LV THUV vnN NHA XUAT BAN DAI HOC tìUOC GIÀ HA NOI • 2001 LÒI NÓI OÀU (Iiao trinli Dia ly thùy v.in nà\' dfliic l)i(''n soan nhàm phuc vu cho vide giàng day V, lioi- l;ip (-ùa giào vién vii ,-inli vli'ai ngành Tliuv van. Klioa Khi titdng-Thùy vàn va Hii (liniiig. TrUdng Dai hoc Klioa hoc Tu' iihièii. Dai hoc (^luii- già Ha Noi. Trong qua trinh bidn soan cac tàc già dà e(igàng su dung nhù'ng tài liéu, bài giàng d. co. (long thdi càn nhàc difa vào nhflng nói dung indi, nhflng nghièn cflu nidi d trong v, iigoài nude ve lình vuc Dia ly tliuy van. Ciào Irình dàp ùng nhii càu hoc tà]j eiip thiét cho càc sinh vién cùa ngành thùy v.n, ddng thdi cùng rat ed ich cho càc sinh vién, hcic vién hoc ti^ip va nghién cflu ve lình vie thùy vàn va tài nguyèn nude . Giào trìiih do càc nhà giào dà giàng day ò Ti'itdng Dai btx- Khoa licx: Tii nhién bién soan; PTS Nguyén Hù'u Kliiii viét càc chudng 1,2.:5. i va phàn bài làp flng dung. PCS Nguyén Vàn Tuàii vièt chfldiig 5. Day là giào trình dflpe bién soan day dù làn dau tièn theo chfldng trình cài càch gio due. do vày khdng trành khdi nhflng khidm khuyét. Rat mong nhàn dfldc nhflng y kén (long gdp cùa ban dtic. Chùng Idi xin chàn thành cani dn càc bau dting nghiép dà ddng gdp nhflng y kié'n qiy bau cho noi dung cùa giiio trình, càm (in Khoa Khi tfldng-Thùy vàn va Hai dfldng h'C, Trfldng Dai hpc Khoa hoc Tfl nhién va Dai hpc (Jufic già Ha Nói dà tao mpi diéu kén thuàn Idi de xuà't bau ciidn sàch nàv. Cdc tàc già MOOÀU O.l.KHÀl NIEM VE DIA LY TIIUY VÀN Dia ly thuy vàn (Hydrograiihv hay Hydrological Ceography) la mot trong nhflng hd mdn cùa ngành khoa IKK- thùy van. Day là mot mdn hpi- ed bàn cua thuy vàn hoc. (ùng vdi thùy vàn dai eifdng ehuàn hi kién thflc va phfldng pliàp luàn cei bàn cho viiii- nghièn cflu càc mdn hpc khàc nlifl dfl bau, tinh toàn thùy vàn.... Thuàt ngfl 'dia ly thùy van' bài ngudn tu hai chfl Hy Lap ed nghia là 'nfldc' va 'iiid là'. Dia ly thùv vàn nghièn cflu su jihàn IxVcua càc thè nfl('ic va quy luàt bién dói tùiig iihu' su' phàn ìid cùa i-ai- bién tUdng thùy vàn trèn mdt khu vUc nliàt dinh. Ddng thdi xàc dinh ành hfldng va quan he tUdng hd gifla chflng vdi càc diéu kién dia ly tu nhién khàc. Cd thè ndi dia ly thùy vàn là cau ndi gifla thùy vàn hpc va dia ly hpc. coi nfldc là mot trong càc yéu td cành quan dia ly. lày quan diém tdng hdp dia ly de giài quyèt ca(- vàn dò thùy vàn. 0.2 DÒl 'WONG VA NHIÉM VU CÙA MÓN DIA LY THÙY VÀN. Tu khài iiiém néu trèn, ed the thà'y nhiém vu cùa dia ly thùy vàn là nghièn cflu va md ta. Nhflng khdng phài md tà nfldc ndi chung ina là md tà nhflng ddi tfldng nfldc cu the, dfldc liình thành trong nhflng diéu kién dia ly tfl nhién xàc dinh, trèn mdt khu vfle nhà't dinh. Ddng thdi ly giài càc quy luàt phàn bd dia ly (phàn bd theo lành thd), xàc dinh nitii quan he gifla càc yé'u tdthfly vàn vdi càc yé'u tddia ly tfl nhién trong khu vuc. Tfl dd cho thà'y ddi tflpng nghièn cflu cùa dia ly thùy vàn là càc the nfldc cu the (nhfl bài dfldng, song ngdi. ao ho. bang tuyé't,...) trong mot khu vflc cu the. Do dò trèn thflc te dia ly thùy vàn lai chia ra dia ly thùy vàn bài dfldng va dia ly thùy vàn lue dia. Trong dia ly thùy vàn lue dia lai ed the chia thành dia ly thùy vàn song ngdi, dia ly Ihùy vàn hd ao, dàm lay, nfldc ngdm,... Nói dung dia ly thùy vàn trong mdn hpc này khdng phài là dia ly thùy vàn cùa tà't cà càc khu vUc trèn trai dàt va tal ca càc the nfldc,mà d day chi tàp trung nghièn cflu dia ly thùy vàn sdng ngdi, càc phfldng phàp va càc nguyèn ly nghièn cflu nò. Càc phàn khàc nhfl dia ly thùy vàn hd ao, dàm lay, nflóc ngdm khdng de ciip dé'n hoiìc néu o cùng chi xét nhflng vàn de lién quan. Càc thdng tin ve dia ly thùy vàn mdt Iflu vflc ed thè khai thàc tfl càc ban dù md ta tinh hình, sfl dung dàt thd nhfldng dia chat va dia hình. Theo ed quan khao sàt dia chat My (1982) càc diìc trflng dia ly thùy vàn ed the bao goni tà't ca nhflng dàc trflng qua trình thùy vàn va càc nhàn td'cành quan à n h hfldng dé'n chung. + Tdng dién tich Iflu vUe. hình dang Iflu vflc. + Mang Ifldi sdng ngdi. + Ty le dién tich khdng thà'm nfltic so vdi dién tich Iflu vuc + Ty le dién tich khdng thà'm nfldc biéu dung so vdi dién tich Iflu vflc + Dd ddc trung hình Iflu vflc. - - Dd tld'c Idng .sdng ehinh. + + He sd'thà'm cùa dat theo càc nhdm dàt. + Dò pH cùa càc nhdm dàt. + Màt dò dàn cfl. + Ty le dat sfl dung so vdi tlién tich Iflu vflc bao goni ; -Dat ndng nghiép va ndng thdn. -Dat khu dàn cfl (màt dd thà'p, màt dò trung bình va màt dò cao) -Dat khu thfldng mai. -Dàt khu còng nghiép. - Dat bd boang. + Hd chfla + Ty le dién tich vùng thflpng Iflu ho chfla. + Ty le dién tich tiéu nfltic bdi he thdng cdng tièu. + Ty le dfldng phd. + Lfldng nifla trung bình nani. + Cfldng dd mùa. + Chat lfldng nutic. + Chat Iflpng khdng khi. Cac s(i liòu này dfldc su dung de xày dflng md hình ve cac dàc trflng sii lfldng va chat lfldng nude. 0.:k LIÉN HE CIÙA DIA LY THÙY VÀN VA CÀC MÓN KHOA HOC KHÀ(^ Dia ly thùy vàn ed quan he iniit thièt nhà't vói thùy vàn dai cfldng va dia ly tfl nhièn. ddng thdi nd cùng ed quan he vdi càc mdn khoa hoc khàc nhfl khi bau, tinh toàn thùy vàn, diéu tra thùy vàn. 'Vdi thùy vdn dgi cUeing: ...