Giáo trình Động lực học sông: Phần 2 - Nguyễn Thị Nga, Trần Thục

Nối tiếp phần 1, phần 2 của giáo trình "Động lực học sông" tiếp tục trình bày những nội dung chính gồm: dòng dị trọng; diễn biến lòng sông ở trạng thái tự nhiên; quan hệ hình thái sông; ảnh hưởng của các công trình xây dựng trên sông đến diễn biến lòng sông; mô hình vật lý sông; động lực học sông vùng cửa sông chịu ảnh hưởng triều; xâm nhập mặn vùng cửa sông;... Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Động lực học sông: Phần 2 - Nguyễn Thị Nga, Trần Thục C h i t d n g 9. DÒNG DI T R O N G 9 1. c i d i THIEUCHUNCr 9.1.1. K h à i n i é m và n g u y è n n h à n h ì n h t h à n h Dòng (li trong (hay dòng chày phàn tàng) là cl33ii_chàii^sinh ra do ad chuyén dòng tucing dói eùaj2hùng_dXch the CA trong Jù(.ingrién.£ khàc nhau. Sù khàc nhau vé trong ìdeing rièng cùa dich the là cUeu kièn_quan^trong_nliàt de hình thành dòng di trfjng. N()i chung. dòngdj_trong_clu xuà't hién trong diéu kién càc dich thè xung quanh khóng hón hcip hoàn toàn v ó i n h a u m a chi hon hcip d mot mùc dò nhà't dinh. Hién tiWng hón h(ip này bao góm hón hcip cuc bò và hón hcip theo màt tiép giàp eùa dòng di trong. Trong thùe té, hién tùcing dòng di trong thùdng gap d càc kénh dàn nùcic ven song, trong càc ho chùa nùóc nhàn tao (kho nirc'ic), d càc cùa song chày ra bién, trong bé làm lanh cùa càc nhà mày nhiét dién... Sù khàc nhau vé trong lùdng rièng cùa càc dich thè có thè gay bòi sù kbàc nhau vé lùdng ngàm càt, vé nóng dò muòl, vé nhiét ciò... Dòng di trong dùcic phàn bièt thành ba loai là dòng di trong trèn, dòng di trong giùa va dòng di troiigjiùùi. Dòng (lUrong_d[iIòi bay dòng di trong day là dòng dichjth|_, nàng chuyén dòng dùói dich t h £ n h e . Dòng di trong trèn là dòng dich thèjih£.jdmyÈn ^ dòng trénti dich thè nang. Dòng d\ trong giùa là dòng cheb t h è c b n v é n dòng giùa hai lóp dich thè có trpng kfdng rièng khàc nhau. n ò n g eì\ t,rrìng rlifói y u à t hÌén.lÙCtog..dòl ^ KinJ^ dé^M. nhiéu trong càc cóng trình thùy l(3i và gay 'hÀ Ah ành hùòng tùdng dòl lón. Trong nhùng kho ruJóc lón, bùn càt do dòng di trong dùói mang vào làng dong trong long kho. d nhùng cùa lày nùóc khòng dàp thùdng là'y nùòe th(H) phùdng thùc tù chày, giùa cóng là'y nitóc và song có mot doan kènh dàn, có ndi dai hàng vài kilòmét. Vé mùa lù thùdng Hinh 9.1. dòng còng, lùc dò nùóc d doan kènh dàn này Dòng di trpng à cùa lày nuóc tam thòi khóng chày và gàn nhù trong. Néu 1. Song; 2. Cóng lày nuóc; 3. Dòng chày trèn màt; 4. Dòng chày duòi day nùóc song có lùdng ngàm càt kìn hdn nùóc trong doan kènh dàn thì do eó trong lùdng riéng lón hdn, nùóc song di chuyén men theo day kènh dùòi hình thùe dòng di trong dùói. Sau khi nùóc due vào kènh, màt 269 nùóc trong kènh sé dàng cao. De dàm bào tinh lièn tue cùa dòng chày, nùóc d tàng trèn màt kènh sé chày ra song. Nùóc due sau khi chày vào kènh dàn sé giàm tò'c dò, sùc tài càt do dò cùng giàm di, mot phàn bùn càt hi bói làng lai, nùóc bié'n thành trong rói vòng lèn phia trèn màt và chày ra song (hình 9.1). Qua trình bói làng eù thè tiép dién, kèt qua là sau mùa lù, doan kènh này thùdng bi bói làng nghiém trong và khói lùdng phài nao vét thùdng xuyèn hàng nàm rat lón. Vùng cùa song chày ra bièn là ndi • . - ^ K ^..u\ giao lùu giùa nùóc ngot và nùóc man. Nùóc ngot tù thùdng nguón chày ra bién con nùóc man theo thùy trìéu dàng lèn men theo day song tié'n vé ^^^w«»^vy/^^v//^^w{A^/^^^v>my phia thiwng lùu, hình thành dòng di Hình 9.2. Dòng di trpng ò vùng cùa song tr(ing dùói. d nhùng ndi nùóc ngot và nù(3c man hón hdp yéu hoàc vùa thì dòng di trong hinh thành rà't rò ràng. Nùóc song nhe d lóp trén, nùóc man có trong lùdng riéng lón hdn d lóp dùói, hùóng chày ngùdc chiéu nhau (bình 9.2). Loai dòng di trong này thùdng xuà't bién d nhiéu cùa song trèn t h è giói nhù cùa song Rhòn (Phàp), cùa song Mitsipsibi (Nam My), cùa song Tianóngxuyèn (Nhàt) và mot só'cùa song d nùóc ta. 9.1.2. D à c tinh c ù a d ò n g di trong dùdi 1) Tàc dung cùa trpng lue giàm di rà't nhiéu So vói dòng chày thòng thùdng thì dòng di trong dùói có mot dàc tinh khàc chù yèu là tàc dung cùa trong lùc giàm di ràjt nhiéu. Xét dòng di trong dùói, tue dòng dich thè tùdng dòl nàng cbuyèn dóng d dùói dòng dich thè tùdng ctól nhe. Né'u gpi y là trong lùdng rièng eùa dich thè tùdng dòl nhe và y' là trong lùdng rièng cùa dich thè tùdng dòl nàng thì do lue day cùa dòng chày, trpng lùdng rièng hùu hiéu sé là: , j ± , / , . , . - i>^4!Cl vC • Ay = y'-y. H l(^ ^ ' ^ ' ^ - (9.1) hdàc è Ay = g(p'-p). ' (9.2) trong dò: p và p' tùtmg ùng là khòi lùdng rièng cùa dich thè tùdng dòl nhe d tàng trèn và dich thè tùdng dòl nàng d tàng dùói, g là già toc trong lùc. Néu goi g' là già tò'c trong lùc hùu hiéu thì: Ay = g'p'. (9.3) Me: g(p'-p) = g'p'. (9.4) do dò: (9.5) P Y 270 trong dò: ^^—^ hoàe — có thè goi là bè .so diéu ehinh t i-ong lue. Nò biéu thi linh chat P' ' Y' (liie bièt eùa dòng di trong dùòi. kbàc vói dòng ehày thóng thùdng. Vi — l à tri só tùdng d(')'i nhò, thif(ing vào khoiing 10 ' ^ 1 0 ' cho nèn d(')'i vói dòng di y' trong duòi thì tàe dung eùa trong lue giiim di rat nhièu. 2) ...