Giáo trình Giáo dục học trẻ em Tập 2: Phần 2 - Trịnh Dân, Đinh Văn Vang

Tiếp nối phần 1, phần 2 của cuốn Giáo trình Giáo dục học trẻ em Tập 2 gồm 2 chương cuối, trong đó chương 3 có nội dung trình bày về giáo dục gia đình với sự hình thành nhân cách trẻ em với lứa tuổi mầm non, chương 4 nêu một số khái niệm, ý nghĩa, nhiệm vụ về quản lý trường mầm non. Cuối mỗi chương đều có phần câu hỏi ôn tập và thực hành giúp người học nắm vững nội dung kiến thức đã học. Mời các bạn cùng tham khảo.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Giáo dục học trẻ em Tập 2: Phần 2 - Trịnh Dân, Đinh Văn Vang Ch−¬ng 3 Gi¸o dôc gia ®×nh víi sù h×nh thµnh nh©n c¸ch trÎ em løa tuæi mÇm nonI. Gia ®×nh ViÖt Nam vµ mét sè nÐt ®Æc thï cña nã1. Kh¸i niÖm gia ®×nh Gia ®×nh lµ mét ph¹m trï xuÊt hiÖn sím trong lÞch sö loµi ng−êi. Tõ khi x· héi cßn m«ngmuéi ®Õn thêi ®¹i v¨n minh, mçi con ng−êi sinh ra, tr−ëng thµnh vµ tõ biÖt câi ®êi ®Òu g¾n bãvíi gia ®×nh. Cã thÓ nãi gia ®×nh lµ m«i tr−êng x· héi ho¸ ®Çu tiªn cña mçi c¸ nh©n vµ lµ tÕ bµohîp thµnh ®êi sèng x· héi. VÒ kh¸i niÖm gia ®×nh, cho ®Õn nay còng cã nhiÒu quan niÖm kh¸c nhau, tuú theo gãc ®énghiªn cøu cña mçi lÜnh vùc khoa häc. D−íi gãc ®é v¨n ho¸ häc, gia ®×nh lµ mét thiÕt chÕ x· héi mang mµu s¾c d©n téc, vµ ®¸nhdÊu tiÕn tr×nh ph¸t triÓn vÒ v¨n ho¸. §ã lµ thiÕt chÕ c¬ së n»m c¹nh c¸c thiÕt chÕ x· héi kh¸cnh− hä hµng, lµng xãm, ph−êng héi, d©n téc, nhµ n−íc..., cã nh÷ng c¸ nh©n vµ céng ®ång mµ c¸nh©n ®ã tham gia (nh− hä, lµng, c¸c tæ chøc x· héi, d©n téc, quèc gia). D−íi gãc ®é x· héi häc, gia ®×nh ®−îc xem lµ mét nhãm nhá x· héi, g¾n bã víi nhau b»ngquan hÖ h«n nh©n vµ huyÕt thèng, th−êng gåm vî chång, cha mÑ, con c¸i, sèng chung víi nhaud−íi mét m¸i nhµ vµ cã mét vèn kinh tÕ chung. D−íi gãc ®é t©m lÝ häc x· héi, gia ®×nh ®−îc xem lµ mét nhãm x· héi, ®−îc tån t¹i vµ ph¸ttriÓn dùa trªn c¸c mèi quan hÖ c¬ b¶n lµ quan hÖ h«n nh©n vµ t×nh c¶m huyÕt thèng s©u s¾c,trong ®ã mçi c¸ nh©n h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn nh©n c¸ch. D−íi gãc ®é gi¸o dôc, gia ®×nh mét nhãm nhá x· héi, c¸c thµnh viªn trong nhãm cã quanhÖ g¾n bã víi nhau trªn c¬ së h«n nh©n hoÆc huyÕt thèng s©u s¾c sinh sèng, lín lªn vµ h×nhthµnh nh©n c¸ch cña m×nh. Gia ®×nh lµ c¬ së ®Ó duy tr× nßi gièng vµ lµ c¬ së cña viÖc gi¸o dôcthÕ hÖ ®ang lín lªn. Tõ nh÷ng quan niÖm trªn ®©y, chóng ta thÊy gia ®×nh cã nh÷ng ®Æc tr−ng c¬ b¶n sau ®©y: – Gia ®×nh lµ mét nhãm x· héi ®−îc h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn tõ quan hÖ h«n nh©n, lµ n¬is¶n xuÊt ra con ng−êi, t¹o nªn quan hÖ ruét thÞt, huyÕt thèng. §©y lµ ®Æc tr−ng c¬ b¶n nhÊt cñagia ®×nh. – C¸c thµnh viªn trong gia ®×nh cã thÓ thuéc nhiÒu thÕ hÖ, g¾n bã víi nhau bëi quan hÖ 157t×nh c¶m huyÕt thèng, hoÆc cã quan hÖ hä hµng... chÞu ¶nh h−ëng trùc tiÕp lÉn nhau vÒ nÕpsèng, sinh ho¹t, phong tôc, tËp qu¸n, truyÒn thèng, t¹o nªn b¶n s¾c v¨n hãa riªng. – §êi sèng gia ®×nh tån t¹i vµ ph¸t triÓn nhê mét ng©n s¸ch chung (céng ®ång kinh tÕ) dokh¶ n¨ng lao ®éng cña c¸c thµnh viªn ®ãng gãp. Gia ®×nh g¾n kÕt víi nhau b»ng t×nh c¶m, tr¸chnhiÖm, bæn phËn thiªng liªng nhÊt, ®−îc quy ®Þnh bëi quan hÖ huyÕt thèng. – Trong gia ®×nh, nh÷ng thµnh viªn th−êng sèng chung mét m¸i nhµ, nh÷ng lóc xa v¾nghä vÉn cã mèi quan hÖ kh¨ng khÝt víi tæ Êm chung ®ã. – Bªn c¹nh nh÷ng nÐt v¨n ho¸ chung cña céng ®ång, x· héi, mçi gia ®×nh cã nh÷ng nÐtv¨n ho¸ riªng thÓ hiÖn ë nÕp sèng, nÕp sinh ho¹t, kiÓu c¸ch lµm ¨n... ¶nh h−ëng ®Õn sù h×nhthµnh vµ ph¸t triÓn t©m lÝ, nh©n c¸ch cña mçi thµnh viªn trong gia ®×nh, t¹o ra nh÷ng nÐt riªng ëmçi c¸ nh©n. Nh÷ng nÐt riªng trong t©m lÝ, nh©n c¸ch cña mçi c¸ nh©n nµy trë thµnh c¬ së (gèc)cho sù ph¸t triÓn sau nµy. C¸c nhµ t©m lÝ häc kh¼ng ®Þnh r»ng: Trong c¸c líp cÊu tróc nh©nc¸ch, th× líp c¨n b¶n, cã ý nghÜa t¹o dùng ®−îc gäi lµ nh©n c¸ch c¬ së (hay nh©n c¸ch gèc),®−îc h×nh thµnh chñ yÕu trong m«i tr−êng gia ®×nh. TÝnh c¸ch cña c¸ nh©n ®øa trÎ sau nµy khi®· lín, ph−¬ng thøc øng xö, th¸i ®é ®èi víi b¹n kh¸c giíi, ng−êi lín tuæi, ®¹o ®øc, t×nh c¶m...chÞu ¶nh h−ëng rÊt lín cña nh©n c¸ch c¬ së trong qu¸ tr×nh quan hÖ gia ®×nh mµ c¸ nh©n ®ã línlªn vµ nhËn sù gi¸o dôc(1).2. Chøc n¨ng cña gia ®×nh Chøc n¨ng cña gia ®×nh lµ mét nh©n tè c¬ b¶n trong hÖ gi¸ trÞ v¨n ho¸ gia ®×nh. Cho ®Õnnay còng cßn nhiÒu ý kiÕn kh¸c nhau vÒ chøc n¨ng cña gia ®×nh, song cã bèn chøc n¨ng d−íi®©y th−êng ®−îc ®Ò cËp ®Õn. – Chøc n¨ng sinh s¶n ra con ng−êi vµ duy tr× nßi gièng. §©y lµ mét chøc n¨ng quan trängcña gia ®×nh, v× nã t¸i s¶n xuÊt ra con ng−êi – s¶n phÈm quý gi¸ nhÊt cña x· héi, lµ ®iÒu kiÖnvµ lµ nh©n tè kh«ng thÓ thiÕu ®Ó x· héi tån t¹i vµ ph¸t triÓn. ViÖc sinh con kh«ng chØ nh»m tho¶m·n nhu cÇu, mong −íc cña ng−êi vî, ng−êi chång mµ cßn lµ vÊn ®Ò x· héi, vÊn ®Ò duy tr× tÝnhliªn tôc sinh häc cña x· héi. – Chøc n¨ng kinh tÕ. Gia ®×nh lµ mét ®¬n vÞ s¶n xuÊt kinh tÕ vµ tiªu dïng cña x· héi, gia®×nh cã tr¸ch nhiÖm tæ chøc cuéc sèng vËt chÊt cho mçi thµnh viªn, ®¶m b¶o cho sù ho¹t ®éngb×nh th−êng cña hä (nu«i con, ch¨m sãc ng−êi giµ, ng−êi kh«ng cã kh¶ n¨ng lao ®éng...). MÆtkh¸c, kinh tÕ gia ®×nh cßn hç trî cho kinh tÕ ®Êt n−íc (d©n cã giµu th× n−íc míi m¹nh). Chøcn¨ng kinh tÕ cña gia ®×nh biÕn ®æi cïng víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ chung cña ®Êt n−íc. Trong gia ®×nh truyÒn thèng, mçi gia ®×nh lµ mét c¬ së s¶n xuÊt. C¸c thµnh viªn trong gia®×nh sèng vµ lµm viÖc cïng mét n¬i vµ ...