Sau chiến tranh thế giới thức hai, DDT và sau đó là một loạt thuốc trừ sâu hữu cơ khác ra đời. Do có hiệu lực trừ sâu lớn chưa từng có so với các thuốc trừ sâu vô cơ và thảo mộc trước đó, các thuốc trừ sâu Clo hữu cơ đã được sản xuất và sử dụng với một quá trình lớn, đánh dấu một bước phát triển mạnh mẽ của ngành hóa bảo vệ thực vật.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình hóa bảo vệ thực vật_Chương 3
ÂAÛI HOÜC CÁÖN THÅ - KHOA NÄNG NGHIÃÛP
GIAÏO TRÇNH GIAÍNG DAÛY TRÆÛC TUYÃÚN
Ðường 3/2, Tp. Cần Thơ. Tel: (84.71)831005 Fax: (84.71)830814
Website: http://www.ctu.edu.vn/knn Email: tvhai@ctu.edu.vn
GIAÏO TRÇNH
HOÏA BAÍO VÃÛ THÆÛC VÁÛT
Chæång 3
THUÄÚC TRÆÌ DËCH HAÛI
Giaïo Trçnh Hoïa BaíoVãû Thæûc Váût Chæång 3
CHÆÅNG 3
THUÄÚC TRÆÌ DËCH HAÛI
A. THUÄÚC TRÆÌ SÁU
3.1 THUÄÚC TRÆÌ SÁU CLO HÆÎU CÅ
Sau chiãún tranh thãú giåïi láön hai, DDT vaì sau âoï laì mäüt loaût thuäúc træì sáu
hæîu cå khaïc ra âåìi. Do coï hiãûu læûc træì sáu låïn chæa tæìng coï so våïi caïc thuäúc træì
sáu vä cå vaì thaío mäüc træåïc âoï, caïc thuäúc træì sáu Clo hæîu cå âaî âæåüc saín xuáút vaì
sæí duûng våïi mäüt qui mä låïn, âaïnh dáúu mäüt bæåïc phaït triãøn maûnh meî cuía ngaình
Hoïa Baío Vãû Thæûc Váût. Cäng thæïc hoïa hoüc coï chæïa: Cl, C, H, O, S... . Caïc thuäúc træì
sáu thuäüc nhoïm Clo hæîu cå coï nhæîng âàûc âiãøm chênh nhæ sau:
3.1.1 ÆU ÂIÃØM
- Qui trçnh saín xuáút tæång âäúi âån giaín, giaï thaình cuía chãú pháøm tháúp, dãù
chãú biãún hoaût cháút thaình nhiãöu daûng chãú pháøm khaïc nhau (BTN, ND, BR, H...). Do
âoï dãù sæí duûng trãn nhiãöu loaûi cáy träöng vaì nhæîng âiãöu kiãûn âäöng ruäüng khaïc
nhau.
- Caïc thuäúc naìy thæåìng coï phäø taïc âäüng räüng, hiãûu læûc khaï cao, thåìi gian
hiãûu læûc daìi thêch håüp cho viãûc phoìng trë ngoaìi âäöng, nháút laì âäúi våïi caïc loaûi cáy
cäng nghiãûp. Âäü bãön hoïa hoüc låïn trong nhæîng âiãöu kiãûn thäng thæåìng nãn dãù baío
quaín täön træî.
3.1.2 NHÆÅÜC ÂIÃØM
- Do âäü bãön hoïa hoüc låïn nãn thuäúc dãù læu baí trong âáút âai, cáy träöng, näng
saín, thæûc pháøm. Chuïng laìm cho mäi træåìng bë ä nhiãùm trong mäüt thåìi gian láu
daìi. Thåìi gian phán giaíi 95% hoaût cháút trong âiãöu kiãûn tæû nhiãn cuía DDT laì 10
nàm; Lindane laì 6,5 nàm; Diendrin laì 8 nàm; Clodan laì 3,5 nàm. Baí thuäúc læu täön
khäng nhæîng laìm cho pháøm cháút, hçnh thæïc cuía näng saín bë xáúu âi maì coìn gáy
âäüc cho ngæåìi hay gia suïc sæí duûng näng saín âoï, nhæ BHC thæåìng âãø laûi muìi khoï
chëu trãn näng saín nhæ khoai táy, rau âáûu...
- Coï khaí nàng gáy truïng âäüc têch luîy maûnh. Qua sæû tiãúp xuïc våïi thuäúc
nhiãöu láön hay qua chuäùi thæïc àn haìm læåüng thuäúc trong cå thãø, chuí yãúu trong mä
måî tàng lãn ráút nhiãöu; âãún mäüt læåüng naìo âoï noï biãøu hiãûn caïc triãûu chæïng ngäü âäüc
ráút hiãøm ngheìo nhæ ung thæ, quaïi thai...
- Âäü âäüc âäúi våïi caï vaì thiãn âëch låïn.
Ts. Tráön Vàn Hai 16
Giaïo Trçnh Hoïa BaíoVãû Thæûc Váût Chæång 3
- Khi sæí duûng mäüt loaûi thuäúc Clo hæîu cå åí taûi mäüt âëa phæång trong nhiãöu
nàm dãù gáy ra hiãûn tæåüng cän truìng khaïng thuäúc. Do nhæîng nhæåüc âiãøm trãn,
ngaìy nay nhiãöu thuäúc træì sáu gäúc Clo hæîu cå âaî bë cáúm hoàûc haûn chãú sæí duûng åí
nhiãöu næåïc.
3.1.3 MÄÜT SÄÚ ÂÀÛC ÂIÃØM KHAÏC
- Cáúu taûo hoïa hoüc: Trong phán tæí cuía caïc håüp cháút naìy âãöu coï chæïa nguyãn
tæí Clo vaì caïc voìng Benzen hay dë voìng.
- Tênh cháút váût lyï: Thuäúc kyî nghãû âãöu åí daûng ràõn, khäng tan hoàûc êt tan
trong næåïc, tan nhiãöu trong dung mäi hæîu cå, vaì thæåìng coï muìi häi khoï chëu.
- Daûng chãú pháøm thæåìng gàûp laì ND, BTN, H, bäüt phun åí caïc haìm læåüng
khaïc nhau.
- Tênh cháút hoïa hoüc: Caïc thuäúc Clo hæîu cå thæåìng coï âäü bãön hoïa hoüc låïn,
täön taûi láu daìi ngay caí âiãöu kiãûn ngoaìi âäöng, pháön låïn âãöu bë phán huíy trong mäi
træåìng kiãöm.
- Tênh âäüc: Âäü âäüc thuäúc âäúi våïi âäüng váût maïu noïng âãöu tæì trung bçnh âãún
cao, trong âoï caïc håüp cháút nhoïm DDT, BHC, nhoïm Cyclodien coï khaí nàng têch luîy
trong cå thãø ngæåìi vaì âäüng váût (træì thiodan). Caïc thuäúc Clo hæîu cå thæåìng coï taïc
duûng vë âäüc vaì tiãúp xuïc lãn cän truìng, mäüt säú coìn coï âàûc tênh xäng håi. Caïc thuäúc
naìy thæåìng taïc âäüng lãn hãû tháön kinh bàòng caïch æïc chãú men cholinesteraza vaì taïc
âäüng lãn mäüt säú cå quan khaïc laìm räúi loaûn hoaût âäüng cuía cå thãø cän truìng dáùn âãún
chãút.
- Cäng duûng vaì caïch duìng: Caïc thuäúc naìy âãöu coï phäø phoìng trë räüng, diãût
âæåüc nhiãöu loaûi sáu haûi coï kiãøu miãûng nhai gàûm vaì mäüt säú êt cän truìng chêch huït.
- Tuy nhiãn thuäúc khäng coï âàûc tênh choün loüc nãn dãù gáy haûi cho caïc loaìi
thiãn âëch vaì caïc sinh váût coï êch.
MÄÜT SÄÚ THUÄÚC TRÆÌ SÁU CLO HÆÎU CÅ
THÄNG DUÛNG TRÆÅÏC ÂÁY
3.1.4 DDT (Dichlodiphenyl trichloetan)
- Tãn goüi: DDT, POLAZOTOX, NEXOID, GESAROL, ZEDAN
- Daûng chãú pháøm thæåìng gàûp: 30ND, 75BHN, 10BR, 5H...
- Tãn hoïa hoüc: 1,1,1- Trichloro- 2,2 bis (p-chlorophenyl) ethane.
Ts. Tráön Vàn Hai 17
Giaïo Trçnh Hoïa BaíoVãû Thæûc Váût Chæång 3
- Cáúu truïc hoïa hoüc:
- Tênh cháút váût lyï: DDT kyî nghãû laì mäüt häùn håüp nhiãöu âäöng phán, trong âoï
âäöng phán para coï âäü âäüc cao nháút âäúi våïi cän truìng. Saín pháøm cäng nghiãûp åí thãø
ràõn, maìu tràõng ngaì coï muìi häi.
- Tênh cháút hoïa hoüc: Thuäúc ráút bãön åí âiãöu kiãûn thæåìng nhæng dãù bë kiãöm
phán huíy taûo thaình DDE, nháút laì khi hiãûn diãûn caïc muäúi sàõt. Bë tia cæûc têm phán
huíy.
- Âäüc tênh: LD50 (chuäüt) = 113mg/kg; thuäúc coï khaí nàng têch luîy trong cå
thãø ngæåìi vaì âäüng váût, nháút laì caïc mä måî, mä sæîa, âãún khi âuí læåüng gáy âäüc thç
thuäúc seî gáy ra caïc bãûnh hiãøm ngheìo nhæ ung th ...