Giáo trình Kế toán sản xuất: Phần 2 - TS. Nguyễn Thế Khải (chủ biên)

Phần 2 Giáo trình Kế toán sản xuất do TS. Nguyễn Thế Khải (chủ biên) (ĐH Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội)  biên soạn trình bày về kế toán tập hợp chi phí sản xuất và tính giá thành sản phẩm xây lắp, kế toán đơn vị chủ đầu tư qua nội dung chương 3 và chương 4 của giáo trình. Tham khảo nội dung giáo trình để nắm bắt nội dung chi tiết.

Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Kế toán sản xuất: Phần 2 - TS. Nguyễn Thế Khải (chủ biên) Ch−¬ng 3: KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p 3.1 §Æc ®iÓm ho¹t ®éng x©y l¾p ¶nh h−ëng ®Õn tæ chøc kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p Ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña Doanh nghiÖp x©y l¾p cã c¸c ®Æc ®iÓm sau ®©y: - S¶n phÈm x©y l¾p lµ c¸c c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, vËt kiÕn tróc….cã quy m«, gi¸ trÞ lín, kÕt cÊu phøc t¹p, s¶n phÈm l¹i mang tÝnh chÊt ®¬n chiÕc, thêi gian ®Ó x©y dùng hoµn thµnh kÐo dµi, ®−îc thi c«ng ë ngoµi trêi vµ chÞu nhiÒu t¸c ®éng rÊt lín bëi ®Þa chÊt c«ng tr×nh, ®iÒu kiÖn tù nhiªn( thêi tiÕt khÝ hËu v.v.). C¸c ®Æc ®iÓm vÒ s¶n phÈm nãi trªn ¶nh h−ëng rÊt lín ®Õn chi phÝ ph¸t sinh , ®Õn ph−¬ng ph¸p kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ, ®èi t−îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ, ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang, ph−¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm cña Doanh nghiÖp. - Ho¹t ®éng x©y l¾p ®−îc tiÕn hµnh theo hîp ®ång gi÷a ®¬n vÞ chñ ®Çu t− vµ ®¬n vÞ nhËn thÇu, trong hîp ®ång quy ®Þnh cô thÓ vÒ ph−¬ng thøc thanh to¸n, gi¸ trÞ thanh to¸n…, do vËy tÝnh chÊt hµng ho¸ cña s¶n phÈm x©y l¾p kh«ng gièng víi hµng hãa th«ng th−êng. VÝ dô nÕu hîp ®ång quy ®Þnh bªn nhËn thÇu ®−îc thanh to¸n theo tiÕn ®é kÕ ho¹ch th× phÇn c«ng viÖc ®L hoµn thµnh thuéc hîp ®ång x©y dùng ®−îc nhµ thÇu tù x¸c ®Þnh mét c¸ch ®¸ng tin cËy theo ph−¬ng ph¸p ®−îc quy ®Þnh th× ®−îc coi lµ s¶n phÈm hoµn thµnh bµn giao. - Trong ho¹t ®éng x©y l¾p, c¬ chÕ kho¸n ®−îc ¸p dông rÊt réng rLi víi nhiÒu h×nh thøc kho¸n kh¸c nhau, nh− kho¸n gän c«ng tr×nh(ch×a kho¸ trao tay), kho¸n tõng phÇn c«ng viÖc, tõng h¹ng môc, tõng kho¶n môc chi phÝ….ViÖc ¸p dông c¸c h×nh thøc 67 kho¸n sÏ chi phèi ®Õn c«ng t¸c kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ vµ tÝnh gi¸ thµnh cña Doanh nghiÖp x©y l¾p còng nh− kÕ to¸n bµn giao vµ thanh to¸n c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh. - Trong ngµnh x©y l¾p, c¸c yªu cÇu vµ tiªu chuÈn chÊt l−îng ®−îc quy ®Þnh cô thÓ trong hå s¬ thiÕt kÕ ®L ®−îc duyÖt, cßn c¸c ®Þnh møc kinh tÕ- kü thuËt ®−îc nhµ n−íc (Bé x©y dùng) ban hµnh lµ c¬ së ®Ó x¸c ®Þnh gi¸ thµnh dù to¸n cña c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh… 3.2. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt vµ tÝnh gi¸ thµnh s¶n phÈm x©y l¾p 3.2.1. KÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt Do ®Æc thï ho¹t ®éng cña ngµnh x©y l¾p, tuú thuéc vµo quy tr×nh s¶n xuÊt cña ®¬n vÞ x©y l¾p, chi phÝ s¶n xuÊt trong gi¸ thµnh x©y l¾p khi ph©n lo¹i theo môc ®Ých vµ c«ng dông cña chi phÝ bao gåm 4 kho¶n môc - Chi phÝ nguyªn vËt liÖu trùc tiÕp; - Chi phÝ nh©n c«ng trùc tiÕp; - Chi phÝ sö dông m¸y thi c«ng (tr−êng hîp ®¬n vÞ thi c«ng kÕt hîp võa thñ c«ng, võa c¬ giíi); - Chi phÝ s¶n xuÊt chung; kÕ to¸n cña Doanh nghiÖp x©y l¾p nãi chung, kÕ to¸n chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p nãi riªng ®Òu ph¶i tu©n theo tinh thÇn c¬ b¶n cña chuÈn mùc kÕ to¸n sè 15 Hîp ®ång x©y dùng. 3.2.1.1. §èi t−îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p §èi t−îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p cã thÓ lµ c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh, cã thÓ lµ giai ®o¹n quy −íc cña h¹ng môc c«ng tr×nh cã gi¸ dù to¸n riªng hoÆc cã thÓ lµ nhãm c«ng tr×nh, lµ ®¬n vÞ thi c«ng (®éi s¶n xuÊt thi c«ng, xÝ nghiÖp x©y l¾p…). ViÖc x¸c ®Þnh ®èi t−îng kÕ to¸n tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt ¶nh h−ëng trùc tiÕp ®Õn viÖc tÝnh gi¸ thµnh cña s¶n phÈm x©y l¾p. 68 3.2.1.2. Ph−¬ng ph¸p tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt Còng nh− c¸c Doanh nghiÖp s¶n xuÊt c«ng nghiÖp, kÕ to¸n cã thÓ tËp hîp chi phÝ s¶n xuÊt theo 2 ph−¬ng ph¸p - Ph−¬ng ph¸p tËp hîp trùc tiÕp ®−îc ¸p dông khi chi phÝ ph¸t sinh ®−îc x¸c ®Þnh cô thÓ cho tõng ®èi t−îng chÞu chi phÝ(cho tõng c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh…) - Ph−¬ng ph¸p tËp hîp vµ ph©n bæ gi¸n tiÕp ®−îc ¸p dông khi chi phÝ s¶n xuÊt ph¸t sinh cã liªn quan ®Õn nhiÒu ®èi t−îng chÞu chi phÝ. Tr−êng hîp nµy viÖc ph©n bæ chi phÝ còng ®−îc ¸p dông gièng víi viÖc ph©n bæ chi phÝ cña Doanh nghiÖp s¶n xuÊt c«ng nghiÖp. 3.2.1.3. Ph−¬ng ph¸p ®¸nh gi¸ s¶n phÈm dë dang Do ®Æc thï ho¹t ®éng cña Doanh nghiÖp x©y l¾p vµ ®Æc ®iÓm riªng cã cña s¶n phÈm x©y l¾p, viÖc ®¸nh gi¸ vµ x¸c ®Þnh gi¸ trÞ cña s¶n phÈm x©y l¾p dë dang cuèi k× tuú thuéc vµo ph−¬ng thøc thanh to¸n gi÷a 2 bªn giao vµ nhËn thÇu vµ tïy thuéc vµo ®èi t−îng tÝnh gi¸ thµnh mµ ®¬n vÞ x©y l¾p ®L x¸c ®Þnh. NÕu quy ®Þnh thanh to¸n sau khi c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hoµn thµnh toµn bé vµ ®¬n vÞ x©y l¾p x¸c ®Þnh ®èi t−îng tÝnh gi¸ thµnh lµ c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh hoµn thµnh th× chi phÝ s¶n xuÊt cña s¶n phÈm x©y l¾p dë dang cuèi k× lµ tæng chi phÝ s¶n xuÊt x©y l¾p ph¸t sinh luü kÕ tõ khi khëi c«ng ®Õn cuèi k× b¸o c¸o mµ c«ng tr×nh, h¹ng môc c«ng tr×nh ch−a hoµn thµnh. Tr−êng hîp quy ®Þnh thanh to¸n khi cã khèi l−îng c«ng viÖc hay giai ®o¹n x©y ...