Giáo trình Khám và làm bệnh án mắt

Việc khám mắt thường được tiến hành theo thứ tự:- Hỏi bệnh: Bệnh sử và tiền sử- Khám bệnh: Bao gồm các nghiệm pháp chức năng như: đo thị lực, đo nhãn áp, trong các trường hợp đặc biệt có thể có thêm tìm ám điểm, đo thị trường, làm siêu âm, điện võng mạc...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Khám và làm bệnh án mắt kh¸m vµ lµm bÖnh ¸n m¾t ViÖc kh¸m m¾t th−êng ®−îc tiÕn hµnh theo thø tù :- Hái bÖnh: BÖnh sö vµ tiÒn sö.- Kh¸m bÖnh: Bao gåm c¸c nghiÖm ph¸p chøc n¨ng nh−: ®o thÞ lùc, ®o nh·n ¸p. trong c¸c tr−êng hîp ®Æc biÖt cã thÓ cã thªm t×m ¸m ®iÓm, thö kÝnh, ®o thÞ tr−êng, lµm siªu ©m, ®iÖn vâng m¹c... Vµ sau ®ã lµ kh¸m thùc thÓ. ViÖc kh¸m thùc thÓ th−êng ®i theo thø tù tõ tr−íc ra sau: mi m¾t, kÕt m¹c, gi¸c m¹c... cho ®Õn soi ®¸y m¾t. §©y lµ mét tr×nh tù chung mµ c¸c thÇy thuèc nh·n khoa cÇn tu©n thñ ®Ó tr¸nh hiÖn t−îng bÖnh nh©n kªu ®©u, thÇy thuèc chØ kh¸m ë ®ã rÊt dÔ bá sãt bÖnh hoÆc kh«ng thÊy ®−îc ®Çy ®ñ c¸c yÕu tè sinh bÖnh lý. I. hái bÖnh1. BÖnh sö vµ tiÒn sö:1.1. Lý do ®i kh¸m bÖnh: BÖnh nh©n m¾t th−êng ®Õn kh¸m bÖnh víi c¸c lý do cã thÓchia thµnh c¸c nhãm chÝnh. - Mê m¾t. - §á m¾t. - §au nhøc m¾t ë c¸c møc ®é kh¸c nhau. - Ch¶y n−íc m¾t. - ChÊn th−¬ng m¾t. - Nh÷ng nguyªn nh©n Ýt gÆp h¬n: låi m¾t, u c¸c lo¹i, sôp mi... Tuú theo c¸c lý do mµ chóng ta cã ®Þnh h−íng trong viÖc chØ ®Þnh c¸c xÐtnghiÖm chøc n¨ng hoÆc c¸c xÐt nghiÖm ®Æc biÖt kh¸c kh¸c.1.2. BÖnh sö * Thêi gian xuÊt hiÖn bÖnh vµ diÔn biÕn: L−u ý sù khëi ph¸t, t×nh tr¹ng t¸i ph¸t,c¸ch ®iÒu trÞ cña tuyÕn tr−íc. 1 * Mét sè triÖu chøng th−êng gÆp mµ bÖnh häc nh·n khoa cÇn quan t©m kü l−ìng lµ: + Mê m¾t : CÇn ph¶i hái kü tÝnh chÊt cña mê m¾t . - Mê th−êng xuyªn liªn tôc hay mê tõng lóc. Mê th−êng xuyªn liªn tôc cã thÓ lµhËu qu¶ cña bÖnh thùc thÓ. Mê tõng lóc cã khi do t¨ng chÊt tiÕt cña viªm kÕt m¹c chephñ qua gi¸c m¹c, dôi m¾t th× hÕt mê. Mê tõng lóc cã thÓ do co th¾t m¹ch m¸u vâng m¹ccôc bé... - Mê xuÊt hiÖn ®ét ngét cã thÓ do tæn th−¬ng m¹ch m¸u vâng m¹c, tæn th−¬ng cñathÇn kinh thÞ gi¸c. - Mê tiÕn triÓn nhanh: thÞ lùc gi¶m sót rÊt nhanh sau mét thêi gian ng¾n th−êng dobÖnh vïng hoµng ®iÓm, bÖnh ë thÇn kinh thÞ gi¸c. - Mê m¾t ®i cïng mái m¾t xuÊt hiÖn sau khi ®äc nhiÒu th−êng thÊy ë bÖnh nh©nviÔn thÞ hay l·o thÞ. - Mê m¾t khi nh×n xa nh−ng nh×n gÇn l¹i râ lµ kiÓu mê cña bÖnh cËn thÞ. - Mê ë trung t©m, s¸ng h¬n ë xung quanh lµ triÖu chøng cña bÖnh h¾c vâng m¹ctrung t©m thanh dÞch, c¸c bÖnh lý cña hoµng ®iÓm. - Mê ë mét gãc cña thÞ tr−êng lµ tæn th−¬ng cña mét vïng vâng m¹c hoÆc bÖnh lým¹ch m¸u vâng m¹c côc bé, xuÊt huyÕt dÞch kÝnh, ®ôc thuû tinh thÓ giai ®o¹n ch−a hoµntoµn ... - Mê chØ x¶y ra ë lóc cuèi chiÒu, xÈm tèi, ban ®ªm ®i l¹i rÊt khã kh¨n lµ kiÓu mêcña bÖnh viªm vâng m¹c s¾c tè. + §au nhøc m¾t: Th−êng ë c¸c møc ®é rÊt kh¸c nhau. - §au d÷ déi: C¬n ®au lan ra nöa ®Çu cïng bªn lµ kiÓu ®au cña c¬n glocom c−¬ng tôcÊp diÔn. - §au nhøc ©m Ø liªn tôc ngµy cµng t¨ng lµ kiÓu ®au cña nhiÔm trïng vïng m¾t nh−:ch¾p nhiÔm khuÈn, lÑo, viªm tæ chøc hèc m¾t, viªm mñ néi nh·n, viªm mñ tói lÖ .v.v... - §au nhøc nh− kim ch©m, gÆp ¸nh s¸ng ®au t¨ng kÌm theo chãi, sî ¸nh s¸ngth−êng gÆp ë bÖnh viªm loÐt gi¸c m¹c, viªm mµng bå ®µo, viªm mèng m¾t thÓ mi. - §au nãng r¸t, cém lµ triÖu chøng cña viªm kÕt m¹c. - §au khi liÕc m¾t gÆp trong viªm th−îng cñng m¹c, viªm bao Tenon. 2 - §au khi Ên vïng thÓ mi lµ dÊu hiÖu c¶m gi¸c thÓ mi (+), biÓu hiÖn cña viªm mèngm¾t thÓ mi, viªm mµng bå ®µo hoÆc viªm mñ néi nh·n. - §au nhøc, mái m¾t sau khi ®äc s¸ch kÐo dµi lµ triÖu chøng cña l·o thÞ hoÆc cñang−êi viÔn thÞ do c¬ thÓ mi ph¶i lµm viÖc qu¸ søc. + DÊu hiÖu ruåi bay : bÖnh nh©n thÊy mét hay nhiÒu chÊm ®en l¬ löng di ®éng ëtr−íc m¾t, nh×n h−íng nµo c¸c chÊm ®en nµy di ®éng theo h−íng ®ã. C¸c chÊm ®en cãthÓ nhá nh− nh÷ng chÊm li ti hoÆc nh÷ng ®¸m ®en lín kÕt m¶ng nh− ®¸m rÔ bÌo. HiÖnt−îng ruåi bay cã khi ®i kÌm mê m¾t khi mµ ®ôc dÞch kÝnh nÆng. ë nh÷ng bÖnh nh©n®ôc thuû tinh thÓ b¾t ®Çu, dÊu hiÖu ruåi bay cã khi lµ dÊu hiÖu sím nhÊt vµ ®¬n ®éc trongmét thêi gian dµi. + Nh×n h×nh biÕn d¹ng: Khi nh×n b»ng m¾t bÖnh, bÖnh nh©n cã c¶m gi¸c c¸c ®−êngth¼ng trong sinh ho¹t h»ng ngµy nh− mÐp bµn, mÐp s¸ch vë, cét ®iÖn... bÞ cong hoÆc g·ykhóc, nh÷ng mÆt ph¼ng th× bÞ vªnh. §ã lµ dÊu hiÖu cña c¸c tæn th−¬ng nh− phï hoÆcbong vâng m¹c. Nh÷ng bÖnh nh©n bÞ bÖnh h¾c vâng m¹c trung t©m còng rÊt hay kÓ víithÇy thuèc triÖu chøng nµy. + Song thÞ: Lµ nh×n mét vËt ho¸ hai. CÇn hái kü: nÕu song thÞ ë mét m¾t (bÞt m¾tbªn kia) th× ®ã lµ dÊu hiÖu cña lÖch thuû tinh thÓ, cña ®øt ch©n mèng m¾t do chÊnth−¬ng. NÕu song thÞ hai m¾t th× ®ã lµ dÊu hiÖu cña liÖt vËn nh·n hoÆc cña u hèc m¾t ®ÈylÖch nh·n cÇu.3. TiÒn sö vµ yÕu tè toµn th©n: Mét sè bÖnh m¾t cã yÕu tè gia ®×nh, yÕu tè di truyÒn vÝ dô nh− bÖnh glocom, bÖnhviªm vâng m¹c s¾c tè. BÖnh viªm kÕt m¹c cÊp, bÖnh m¾t hét th−êng cã yÕu tè dÞch tÔ l©ylan. Tæn th−¬ng cò ë mèng m¾t, ë thuû tinh thÓ... rÊt cã thÓ lµ di chøng cña chÊn th−¬ngnhiÒu n¨m, th¸ng vÒ tr−íc. Mét sè h×nh ¶nh ®¸y m¾t nh− xuÊt tiÕt, xuÊt huyÕt vâng m¹c,chïm mao m¹ch vâng m¹c... lµ gîi ý nghÜ tíi bÖnh toµn th©n nh− ®¸i th¸o ®−êng, caohuyÕt ¸p, bÖnh m¸u ... II. Kh¸m m¾t 31. Dông cô vµ ph−¬ng tiÖn: - §Ìn chÐo kiÓu Landolt víi nguån s¸ng 75w. - Lóp cÇm tay. - §Ìn soi ®¸y m¾t. - Vµi c¸i n©ng mi, b«ng hÊp −ít, cån s¸t trïng. - Thuèc gi·n ®ång tö: . Lµ lo¹i thuèc gi·n ®ång tö nhanh (Homatropin 1%, Tropicamid …) - Mét sè thuèc cÇn dïng kh¸c (Fluorescein 1%- 0,5%, Chlorocit 4%) - G−¬ng soi bãng ®ång tö. - Hép kÝnh Parent. - Mét hép kÝnh thö. - M¸y sinh hiÓn vi.2. Tr×nh tù kh¸m: BÖnh nh©n ngåi ®èi diÖn, ch©n ®Ó so le víi ch©n thÇy thuèc. §Ìn chÐo ë bªntay ph¶i cña b¸c sÜ, lÇn l−ît kh¸m c¸c chi tiÕt tõ ngoµi vµo trong, tõ tr−íc ra sau.2.1. Mi m¾t: Cã thÓ thÊy c¸c dÊu hiÖu bÖnh lý sau.- Co qu¾p mi: Khe m ...