Giáo trình Khung gầm ô tô: Phần II

Giáo trình Khung gầm ô tô: Phần II trình bày các nội dung: bán trục và dầm cầu, hệ thống treo, hệ thống thắng, hệ thống lái. Đây là tài liệu tham khảo dành cho sinh viên ngành Cơ khí - chế tạo máy.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Khung gầm ô tô: Phần II BAØI 8 BAÙN TRUÏC VAØ DAÀM CAÀU BAÙ TRUÏ VAØ DAÀ CAÀA. BAÙN TRUÏC BAÙ TRUÏI. COÂNG DUÏNG – YEÂU CAÀU - PHAÂN LOAÏI COÂNG DUÏNG YEÂ CAÀ PHAÂ LOAÏ1.Coâng Duïng1.Coâng Duïng Duøng ñeå truyeàn moâmen quay töø truyeàn löïc chính taäp trung ñeán baùnh xe chuûñoäng, coù hai hình thöùc: Hình 8-1. Truyeàn ñoäng ñeán baùnh xe chuû ñoäng. 1- baùn truïc; 2- caùc ñaêng ñoàng toác. Duøng baùn truïc cho nhöõng heä thoáng treo phuï thuoäc vaø duøng khôùp cacñaêng ñoàngtoác cho nhöõng xe coù heä thoáng treo ñoäc laäp hoaëc laøm theâm nhieäm vuï daãn ñöôøng. Trong oâtoâ neáu ñaët daàm caàu lieàn (heä thoáng treo phuï thuoäc) thì chuyeån ñoäng ñeáncaùc baùnh xe chuû ñoäng nhôø caùc baùn truïc. Neáu ñaët heä thoáng treo ñoäc laäp cuõng nhötröôøng hôïp truyeàn moâmen ñeán caùc baùnh daãn höôùng laø chuû ñoäng thì duøng cacñaêngñoàng toác. Trong maùy keùo xích truyeàn ñoäng ñeán caùc baùnh sau chuû ñoäng coøn qua ly hôïpchuyeån höôùng vaø truyeàn löïc cuoái cuøng (1, 2 caëp baùnh raêng). Ngoaøi ra, baùn truïc coøn coù taùc duïng tieáp nhaän taûi troïng uoán do löïc taùc ñoäng leânbaùnh xe. Taûi troïng naøy laø do moät phaàn oâ toâ truyeàn leân caùc baùn truïc vaø caû ñöôøng goàgheà (xe bò xoùc), löïc li taâm xuaát hieän khi oâ toâ ñi vaøo ñöôøng voøng hay ñöôøng nghieâng. Trong maùy keùo baùnh bôm truyeàn ñoäng ñeán baùnh xe chuû ñoäng chæ qua truyeàn löïccuoái cuøng. 160 Hình 8-2. Truyeàn ñoäng ñeán caùc baùnh sao chuû ñoäng vaø baùnh xe chuû ñoäng cuûa maùy keùoa- Truyeàn ñoäng ñeán baùnh sau chuû ñoäng qua ly hôïp chuyeån höôùngvaø hai caëp baùnh raêngb- Truyeàn ñoäng ñeán baùnh chuû ñoäng cuûa maùy keùo baùnh bôm qua moät caëp baùnh raêng. 2. Yeâu caàu Yeâ caà Vôùi baát kyø heä thoáng treo naøo, truyeàn ñoäng ñeán caùc baùnh xe chuû ñoäng phaûi ñaûm baûo truyeàn heát moâmen xoaén. Khi truyeàn moâmen xoaén vaän toác goùc caùc baùnh xe chuû ñoäng cuõng nhö daãn höôùng khoâng ñöôïc thay ñoåi. 3. Phaân loaïi Phaâ loaï Theo keát caáu cuûa caàu thì chia ra loaïi caàu lieàn vaø caàu rôøi. Theo möùc ñoä chòu löïc höôùng kích vaø chieàu truïc chia ra: • Loaïi baùn truïc khoâng giaûm taûi. • Loaïi baùn truïc giaûm taûi moät nöûa. • Loaïi baùn truïc giaûm taûi ¾. • Loaïi baùn truïc giaûm taûihoaøn toaøn 4/4. 161a. Loaïi baùn truïc khoâng giaûm taûi Loaï baù truï khoâng giaû taû Khi oå bi trong vaø oå bi ngoaøi ñeàu ñaët tröïc tieáp leân baùn truïc (H11.82a). Trongtröôøng hôïp naøy baùn truïc chòu toaøn boä caùc löïc laø: Hình 8-3. Baùn truïc khoâng giaûm taûi. Moâmen uoán gaây neân do löïc voøng töø baùnh raêng chaäu chuyeån veà ñaàu baùn truïc,moâmen xoaén Mx, phaûn löïc thaúng ñöùng töø baùnh xe Zbx löïc keùo Xk, löïc phanh Xp, löïccaûn tröôït ngang y xuaát hieän khi oâtoâ maùy keùo ñi treân ñöôøng nghieâng hay khi quayvoøng, nghóa laø taát caû caùc ngoaïi löïc voøng cuûa baùnh raêng chaäu. Loaïi baùn truïc khoânggiaûm taûi naøy hieän nay trong oâtoâ hieän ñaïi khoâng duøng.b. Loaïi baùn truïc giaûm moät nöûa (1/2) Loaï baù truï giaû moä Hình 8-4. Baùn truïc giaûm nöûa taûi( ½ ). Loaïi naøy oå bi trong ñaët treân voû vi sai, coøn oå bi ngoaøi ñaët ngay treân baùn truïc, baùntruïc chòu caùc löïc vaø moâmen sau: Töø phía maët ñöôøng coù caùc löïc vaø phaûn löïc Zbx, Xk,Xp, y coøn moâmen thì coù: Mz = Zbx.b; Mk =Xk.rbx hay Mp = xp.rbx, moâmen My = y.rbx.Veà phía vi sai coù phaûn löïc R, vaø phaûn löïc y coù moâmen Mk, Mp. Loaïi baùn truïc giaûm taûi moät nöõa ñöôïc duøng phoå bieán trong maùy keùo baùnh bômvaø moät soá oâtoâ du lòch. 162c. Loaïi baùn truïc giaûm taûi ¾ Loaï baù truï giaû taû Hình 8-4. Baùn truïc giaûm ¾ taûi. Loaïi naøy oå bi ñaët treân voû hoäp vi sai nhö loaïi baùn truïc giaûm ½ taûi, coøn oå bi ngoaøiñöôïc ñaët treân daàm caàu vaø loàng vaøo trong mayô cuûa baùnh xe. Boá trí nhö vaäy baùntruïc chæ chòu moâmen xoaén Mk hay moâmen phanh Mp vaø phaûn löïc taùc duïng ngangcuûa ñaát y. Caùc löïc keùo tieáp tuyeán xk vaø phaûn löïc thaúng ñöùng cuûa ñaát zbx do daàm caàuchòu. ÔÛ loaïi naøy oå bi ngoaøi coù theå laø oå bi caàu 2 daõy hoaëc oå bi ñuõa nhöng chæ coù moätoå. Baùn truïc giaûm ¾ taûi coù ôû xe con vaø moät soá xe taûi.d. Loaïi baùn truïc giaûm hoaøn toaøn (4/4) Loaï baù truï giaû hoaø toaø Hình 8-5 Baùn truïc giaûm taûi hoaøn toaøn. 8-5. Loaïi naøy chæ khaùc loaïi baùn truïc giaûm ¾ taûi laø keát caáu oå bi ngoaøi, coù hai oå ñaëtgaàn nhau (coù theå moät oå caàu vaø moät oå coân). Nhö vaäy baùn truïc chæ chòu moâmen xoaénMk hoaëc Mp töø phía vi sai (khi phanh baèng phanh tay) vaø moâmen Mk = xk.rbx hayMp= xp.rbx (töø phía ñöôøng taùc phanh chính). Caùc löïc xk, y, zbx seõ khoâng truyeàn ñeántruïc maø chæ truyeàn ñeán daàm caàu (moâmen My = y.rbx do oå bi chòu). Loaïi giaûm taûihoaøn toaøn ñöôïc phoå bieán treân taát caû caùc xe oâtoâ vaän taûi côõ trung bình, côõ lôùn nhö xeZIL.130, MAZ-200…vv. 163II. CAÁU TAÏO NGUYEÂN LYÙ HOAÏT ÑOÄNG CAÙC LOAÏI BAÙN TRUÏC CAÁ TAÏ NGUYEÂ LYÙ HOAÏ NG CAÙ LOAÏ BAÙ TRUÏ Baùn truïc noái töø baùnh raêng baùn truïc tôùi baùnh xe c ...