GIÁO TRÌNH LAO ĐỘNG NGHỀ NGHIỆP VÀ MÔI TRƯỜNG - CHƯƠNG 5

Chất thải rắn5.1. Giới thiệu 5.1.1. Chất thải rắn là gì? Chất thải rắn là " Đồ vật không còn tác dụng, người sử dụng không mong muốn giữ lại hoặc vật chất thải bỏ ra từ các hoạt động của xã hội". Chất thải nói chung và chất thải rắn nói riêng có thể phát sinh từ các các hộ gia đình, các cơ quan, bệnh viện, các hoạt động thương mại, xây dựng, công nghiệp, nông nghiệp... Quản lý chất thải rắn bao gồm các công đoạn chính sau đây: Thu gom chất thải: Chất thải từ nguồn...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
GIÁO TRÌNH LAO ĐỘNG NGHỀ NGHIỆP VÀ MÔI TRƯỜNG - CHƯƠNG 5 Ch−¬ng 5 chÊt th¶i r¾n 5.1. Giíi thiÖu 5.1.1. ChÊt th¶i r¾n lµ g×? ChÊt th¶i r¾n lµ §å vËt kh«ng cßn t¸c dông, ng−êi sö dông kh«ng mong muèn gi÷ l¹i hoÆcvËt chÊt th¶i bá ra tõ c¸c ho¹t ®éng cña x· héi. ChÊt th¶i nãi chung vµ chÊt th¶i r¾n nãi riªng cãthÓ ph¸t sinh tõ c¸c c¸c hé gia ®×nh, c¸c c¬ quan, bÖnh viÖn, c¸c ho¹t ®éng th−¬ng m¹i, x©y dùng,c«ng nghiÖp, n«ng nghiÖp... Qu¶n lý chÊt th¶i r¾n bao gåm c¸c c«ng ®o¹n chÝnh sau ®©y: - Thu gom chÊt th¶i: ChÊt th¶i tõ nguån ph¸t sinh ®−îc tËp trung vÒ mét ®Þa ®iÓm b»ng c¸c ph−¬ng tiÖn chuyªn chë th« s¬ hay c¬ giíi. ViÖc thu gom cã thÓ ®−îc tiÕn hµnh sau khi ®· qua c«ng ®o¹n ph©n lo¹i s¬ bé hay ch−a ®−îc ph©n lo¹i. Sau khi thu gom, r¸c cã thÓ chuyÓn trùc tiÕp ®Õn n¬i xö lý hay qua c¸c tr¹m trung chuyÓn. - T¸i sö dông vµ t¸i sinh chÊt th¶i: C«ng ®o¹n nµy cã thÓ ®−îc tiÕn hµnh ngay t¹i n¬i ph¸t sinh hoÆc sau qu¸ tr×nh ph©n lo¹i, tuyÓn lùa. T¸i sö dông lµ sö dông l¹i nguyªn d¹ng chÊt th¶i, kh«ng qua t¸i chÕ (ch¼ng h¹n t¸i sö dông chai, lä...); t¸i sinh lµ sö dông chÊt th¶i lµm nguyªn liÖu ®Ó s¶n xuÊt ra s¶n phÈm kh¸c (ch¼ng h¹n t¸i sinh nhùa, t¸i sinh kim lo¹i...) - Xö lý chÊt th¶i: PhÇn chÊt th¶i sau khi ®· ®−îc tuyÓn lùa ®Ó t¸i sö dông hoÆc t¸i sinh sÏ qua c«ng ®o¹n xö lý cuèi cïng b»ng ®èt hay ch«n lÊp. Mçi mét ph−¬ng ph¸p cã nh÷ng −u vµ nh−îc ®iÓm riªng. 5.1.2. T¸c h¹i cña chÊt th¶i r¾n ®èi víi con ng−êi T¸c h¹i cña chÊt th¶i r¾n ®èi víi søc kháe con ng−êi cã thÓ ®−îc tãm t¾t trªn së ®å h×nh 5.1. ChÊt th¶i r¾n sau khi ®−îc ph¸t sinh cã thÓ th©m nhËp vµo m«i tr−êng kh«ng khÝ d−íi d¹ngbôi hay c¸c chÊt khÝ bÞ ph©n hñy nh− H2S, NH3... råi theo ®−êng h« hÊp ®i vµo c¬ thÓ con ng−êi haysinh vËt. Mét bé phËn kh¸c, ®Æc biÖt lµ c¸c chÊt h÷u c¬, c¸c lo¹i kim lo¹i nÆng th©m nhËp vµo nguånn−íc hay m«i tr−êng ®Êt råi vµo c¬ thÓ con ng−êi qua thøc ¨n, thøc uèng. Ngoµi nh÷ng chÊt h÷u c¬ cã thÓ bÞ ph©n r· nhanh chãng, r¸c th¶i cã chøa nh÷ng chÊt rÊt khãbÞ ph©n hñy (nh− plastic ch¼ng h¹n) lµm t¨ng thêi gian tån t¹i cña r¸c trong m«i tr−êng. MÆt kh¸c,kh¸c víi viÖc xö lý chÊt th¶i r¾n lu«n ph¸t sinh nh÷ng nguån « nhiÔm míi mµ nÕu kh«ng cã biÖnph¸p xö lý triÖt ®Ó, chóng ta dÔ cã thÓ lµm chuyÓn dÞch chÊt « nhiÔm d¹ng r¾n thµnh c¸c chÊt «nhiÔm d¹ng khÝ hay d¹ng láng. 5.1.3. S¬ ®å dßng vËt chÊt VËt chÊt tõ khi ®−îc ®−a vµo s¶n xuÊt ®Õn khi tiªu hñy, ch«n lÊp nãi chung ®−îc thÓ hiÖntheo s¬ ®å tæng qu¸t nh− h×nh 5.2. 73 M«i tr−êng kh«ng khÝ Bôi, CH4, NH3 H2S, VOC R¸c th¶i: Qua ®−êng h« hÊp - Sinh ho¹t - S¶n xuÊt (c«ng, n«ng...) - Th−¬ng nghiÖp - T¸i chÕ N−íc mÆt N−íc ngÇm M«i tr−êng ®ÊtKim lo¹i nÆng, thùc phÈm Qua chuçi chÊt ®éc ¡n uèng, tiÕp xóc qua da Ng−êi, ®éng vËt H×nh 5.1: T¸c h¹i cña chÊt th¶i r¾n ®èi víi søc kháe con ng−êi Tµi nguyªn thiªn nhiªn (Nguyªn liÖu) S¶n xuÊt vµ chÕ t¹o Sö dông vµ Tiªu dïng Gi¶m thiÓu vµ T¸i sö dông Ph¸t sinh ChÊt th¶i (d©n c−, th−¬ng nghiÖp, c«ng nghiÖp, bÖnh viÖn...) T¸i chÕ Qu¶n lý t¹i chç, L−u gi÷, ChÕ biÕn r¸c Thu gom vµ VËn chuyÓn Trung chuyÓn vµ VËn chuyÓn ChÕ biÕn r¸c Phôc håi Tµi nguyªn (nguyªn liÖu, n¨ng l−îng) Xö lý cuèi H×nh 5.2: S¬ ®å dßng vËt chÊt 74 Sau khi ®−îc th¶i ra, mét bé phËn r¸c ®−îc t¸i sö dông ngay t¹i nguån ph¸t sinh (ch¼ng h¹nchai, lä, b×nh nhùa...) kh«ng ph¶i qua c«ng ®o¹n t¸i chÕ. Mét bé phËn kh¸c ®−îc thu håi d−íi d¹ngnguyªn liÖu ®Ó ®−a vµo s¶n xuÊt. ViÖc thu håi r¸c ®Ó lµm nguyªn liÖu t¸i chÕ cã thÓ ®−îc thùc hiÖn ëc¸c c«ng ®o¹n k ...