Giáo trình Lập trình nâng cao (Trên ngôn ngữ Pascal) - ĐH Nông Nghiệp I - Hà Nội

Mục đích biên soạn cuốn giáo trình là cung cấp cho người đọc một tài liệu đơn giản, cô đọng những kiến thức về lập trình nâng cao. Giáo trình bao gồm 6 chương và 4 phụ lục. Nội dung chính của các chương như sau: Chương 1, chương trình con - thủ tục và hàm; chương 2, các kiểu dữ liệu có cấu trúc; chương 3: đơn vị chương trình và thư viện chuẩn; chương 4: con trỏ và cấu trúc động; chương 5: giải thuật đệ quy; chương 6: đồ hoạ. Mời các bạn cùng tham khảo để biết thêm các nội dung chi tiết.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Lập trình nâng cao (Trên ngôn ngữ Pascal) - ĐH Nông Nghiệp I - Hà Nội TRƯỜNG ðẠI HỌC NÔNG NGHIỆP I - HÀ NỘI BỘ MÔN CÔNG NGHỆ PHẦN MỀM TS. DƯƠNG XUÂN THÀNH Giáo trình LẬP TRÌNH NÂNG CAO ( Trên ngôn ngữ Pascal ) (Soạn theo chương trình ñã ñược Bộ GD&ðT phê chuẩn) Hà nội, 2005 Lời mở ñầu Cuốn giáo trình này ñược biên soạn theo ñúng ñề cương chi tiết môn học ñã ñược Bộ Giáo dục và ðào tạo phê chuẩn. Thời gian học môn học này là 60 tiết trong ñó có 10 tiết thực hành trên máy. Tác giả là người ñã trực tiếp giảng dạy lập trình Pascal trong nhiều năm cho sinh viên chuyên tin và sinh viên các ngành khác. ðối tượng sử dụng giáo trình là sinh viên chuyên ngành Tin học hệ ñại học chính quy, tuy nhiên giáo trình cũng có thể sử dụng như là một tài liệu tham khảo cho sinh viên chuyên Tin hệ cao ñẳng và những người muốn nghiên cứu nâng cao về lập trình. Mục ñích biên soạn cuốn giáo trình là cung cấp cho người ñọc một tài liệu ñơn giản, cô ñọng những kiến thức về lập trình nâng cao. Người ñọc có thể tự học mà không nhất thiết phải có thày hướng dẫn. Giáo trình bao gồm 6 chương và 4 phụ lục. Chương 1: Chương trình con - Thủ tục và hàm, sinh viên ñã ñược học qua trong chương trình Tin học ñại cương, do vậy ở ñây chủ yếu ñi sâu vào khái niệm tham số, cách thức mà hệ thống dành bộ nhớ cho việc lưu trữ các tham số và việc gọi chương trình con từ chương trình con khác. Chương 2: Các kiểu dữ liệu có cấu trúc, tập trung vào các kiểu dữ liệu mà sinh viên chưa ñược học như bản ghi có cấu trúc thay ñổi, tập hợp.. Chương 3: ðơn vị chương trình và thư viện chuẩn, là chương chưa ñược học ở Tin học ñại cương , ở ñây hướng dẫn cách thiết kế các ðơn vị chương trình (Unit), cách thức sử dụng các Unit và tạo lập thư viện chương trình . Chương 4: Con trỏ và cấu trúc ñộng, là một chương khó, vì nó vừa liên quan ñến quản lý bộ nhớ, vừa liên quan ñến kiến thức của môn học Cấu trúc dữ liệu và Giải thuật do vậy trong chương này ñã trình bày nhiều ví dụ ñể người ñọc tham khảo. Chương 5: Giải thuật ñệ quy, ñược trình bày “hơi dài dòng” do ñặc thù của tính ñệ quy. Bài toán Tháp Hanoi ñược mô tả khác hoàn toàn so với tất cả các sách về Pascal ñã có. Chương 6: ðồ hoạ, ngoài việc giới thiệu các thủ tục vẽ thông thường, còn dành một phần trọng tâm cho việc xử lý ảnh Bitmap. Trong chương này có sử dụng một vài ví dụ của các tác giả khác (xem phần tài liệu tham khảo) nhưng ñã ñược cải tiến ñi rất nhiều. Phụ lục 1: Bảng mã ASCII Phụ lục 2: Tóm tắt các thủ tục và hàm của Turbo Pascal 7.0 Phụ lục 3: ðịnh hướng biên dịch Phụ lục 4: Thông báo lỗi Các phụ lục ñưa ra nhằm giúp người lập trình tiện tra cứu các thủ tục, hàm và xử lý các lỗi khi Pascal thông báo lỗi trên màn hình Do phải bám sát ñề cương và sự hạn chế về số trang tác giả nên trong giáo trình chưa ñưa vào ñược phần xử lý âm thanh, lập trình hướng ñối tượng.... Việc biên soạn lần ñầu không thể tránh ñược thiếu sót, tác giả mong nhận ñược sự góp ý của bạn ñọc và ñồng nghiệp ñể lần xuất bản sau sẽ tốt hơn. Mọi góp ý xin gửi về ñịa chỉ: Bộ môn Công nghệ Phần mềm, Khoa Công nghệ Thông tin, ðại học Nông nghiệp I , Trâu quỳ, Gia lâm, Hà nội. Xin trân trọng cảm ơn. Hà nội, tháng 5 năm 2005 Ts. Dương Xuân Thành Trường ðại học Nông nghiệp 1 - Giáo trình Lập trình nâng cao ..............................................................- 2 Chương I Chương trình con - Thủ tục và hàm Khái niệm chương trình con ñã ñược trình bày trong môn học Tin học ñại cương, do vậy trong chương này chúng ta nhắc lại sơ qua một số khái niệm cũ và dành thời gian cho việc tìm hiểu sâu về tham số (tham biến và tham trị), lời gọi chương trình con, cách thức bố trí chương trình con trong thân chương trình mẹ. Sau khi học chương này bạn ñọc cần nắm ñược các nội dung chủ yếu sau:
Thế nào là biến toàn cục, biến ñịa phương
Các biến toàn cục và biến ñịa phương ñược bố trí ở ñâu
Tầm tác dụng của từng loại biến
Thứ tự xây dựng các chương trình con có ảnh hưởng thế nào ñến toàn bộ chương trình
Thế nào là tính ñệ quy của chương trình con
Lời gọi chương trình con thế nào là ñược phép
Cách khai báo trước ñể gọi chương trình con không theo thứ tự thiết kế Trường ðại học Nông nghiệp 1 - Giáo trình Lập trình nâng cao ..............................................................- 3 1. Khái niệm về chương trình con Chương trình con trong Pascal ñược hiểu là một chương trình nằm trong lòng một chương trình khác. Chương trình con gồm hai loại: Thủ tục (Procedure) và hàm (Function). Các chương trình con ñược dùng rộng rãi khi xây dựng các chương trình lớn nhằm làm cho chương trình dễ theo dõi, dễ sửa chữa. Một ñặc ñiểm nổi bật của chương trình con là nó có tính ñệ quy nhờ thế mà nhiều bài toán sẽ ñược giải quyết dễ dàng. Khi một chương trình con ñược gọi thì các biến ñược khai báo trong chương trình con (ta gọi là biến cục bộ) sẽ ñược cấp phát bộ nhớ. Kết thúc chương trình con, các biến cục bộ ñược giải phóng, ñiều này sẽ ñược lặp lại mỗi khi chương trình con ñược gọi và nó ñồng nghĩa với việc thời gian xử lý bài toán sẽ tăng lên. Bản thân tên gọi của hai loại chương trình con ñã nói lên phần nào sự khác nhau giữa chúng. Function (Hàm) là một loại chương trình con cho kết quả là một giá trị vô hướng. Khi gọi tên Function với các tham số hợp lệ ta sẽ nhận ñược các giá trị, bởi vậy tên hàm có thể ñưa vào các bi ...