Giáo trình - Luật cạnh tranh- chương 5

CHƯƠNG 5 PHÁP LUẬT VỀ CHỐNG HÀNH VI CẠNH TRANH KHÔNG LÀNH MẠNHI. ĐẶC ĐIỂM CỦA HÀNH VI CẠNH TRANH KHÔNG LÀNH MẠNHKhoản 4 Điều 3 Luật Cạnh tranh quy định “hành vi cạnh tranh không lành mạnh là hành vi của doanh nghiệp trong quá trình kinh doanh trái với với các chuẩn mực thông thường về đạo đức kinh doanh, gây thiệt hại hoặc có thể gây thiệt hại đến lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp khác hoặc người tiêu dùng”. Theo quy định nói trên trên, các hành vi...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình - Luật cạnh tranh- chương 5 CHƯƠNG 5 PHÁP LUẬT VỀ CHỐNG HÀNH VI CẠNH TRANH KHÔNG LÀNH MẠNH I. ĐẶC ĐIỂM CỦA HÀNH VI CẠNH TRANH KHÔNG LÀNH MẠNH Khoản 4 Điều 3 Luật Cạnh tranh quy định “hành vi cạnh tranh không lành mạnh làhành vi của doanh nghiệp trong quá trình kinh doanh trái với với các chuẩn mực thôngthường về đạo đức kinh doanh, gây thiệt hại hoặc có thể gây thiệt hại đến lợi ích củaNhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của doanh nghiệp khác hoặc người tiêu dùng”. Theo quy định nói trên trên, các hành vi cạnh tranh không lành mạnh có những đặcđiểm cơ bản như sau: 1Hành vi cạnh tranh của doanh nghiệp trong quá trình kinh doanh Đặc điểm này thể hiện quy định về đối tượng áp dụng của Luật cạnh tranh. Theođó, chủ thể thực hiện hành vi cạnh tranh chỉ bao gồm các doanh nghiệp thuộc mọithành phần kinh tế, hợp tác xã, hộ kinh doanh cá thể, doanh nghiệp nước ngoài hoạtđộng tại Việt Nam, các hiệp hội ngành nghề. Những đối tượng còn lại như các đơn vịsự nghiệp, các tổ chức của người tiêu dùng, các đơn vị truyền thông, các tổ chức phikinh tế… không là đối tượng áp dụng các quy định của pháp luật về cạnh tranh khônglành mạnh. Đôi khi, thực tế phát sinh những tình huống một số tổ chức phi kinh tế, cácđơn vị truyền thông… thực hiện những hành vi xâm phạm đến quyền cạnh tranh lànhmạnh của doanh nghiệp, ví dụ tung tin không trung thực về doanh nghiệp, về hànghóa. dịch vụ…. Với việc giới hạn chủ thể thực hiện hành vi, pháp luật cạnh tranh khôngáp dụng để xử lý những tình huống trên. Mặt khác, đặc điểm này cũng khẳng địnhhành vi cạnh tranh không lành mạnh xảy ra trong kinh doanh ở mọi ngành, mọi lĩnhvực của đời sống kinh tế, mọi công đoạn của quá trình kinh doanh. Pháp luật về hànhvi cạnh tranh không lành mạnh được áp dụng cho mọi ngành nghề, mọi lĩnh vực kinhtế. Nói cách khác, pháp luật không giới hạn áp dụng cho bất kỳ ngành nghề, lĩnh vựchoặc hoạt động kinh doanh nào của kinh tế quốc dân. 169 2 Hành vi cạnh tranh trái với với các chuẩn mực thông thường về đạo đức kinh doanh Đặc điểm này là căn cứ lý luận để xác định bản chất không lành mạnh của hànhvi. Tuy nhiên, “trái với chuẩn mực thông thường về đạo đức kinh doanh” là thuật ngữtrừu tượng cả về pháp lý lẫn lý thuyết. Không có những căn cứ pháp lý hoặc cấu thànhpháp lý cụ thể để xác định đặc điểm này. Thế nên, Cơ quan có thẩm quyền không thểsử dụng khái niệm hành vi không lành mạnh để quy kết một hành vi cụ thể của doanhnghiệp là không lành mạnh. Để khắc phục tình trạng trên, pháp luật cạnh tranh đã tậptrung giải quyết hai nội dung sau: Một, vì các phương pháp cạnh tranh rất đa dạng, bao gồm thủ đoạn gây nhầm lẫn,gian dối, gièm pha, bóc lột, gây rối, nên Luật Cạnh tranh 2004 đã liệt kê các hành vicạnh tranh bị coi là không lành mạnh và quy định cấu thành pháp lý của chúng. Phápluật cạnh tranh của hầu hết các nước như Cộng hoà liên bang Đức, Nhật bản... đều cócách tiếp cận tương tự, tức là ngoài việc đưa ra khái niệm về hành vi cạnh tranh khônglành mạnh150 còn liệt kê và mô tả từng hành vi bị coi là không lành mạnh trong cạnhtranh. Khái niệm hành vi cạnh tranh không lành mạnh được quy định trong Luật cạnhtranh Việt nam và của các nước chỉ có ý nghĩa về mặt lý thuyết. Trong thực tế, việc ápdụng sẽ căn cứ vào các quy định về từng hành vi vi phạm cụ thể như chỉ dẫn gây nhầmlẫn, xâm phạm bí mật kinh doanh, dèm pha doanh nghiệp khác…. Hai, các chuẩn mực thông thường về đạo đức kinh doanh được xác định dựa vào haicăn cứ sau đây: - Căn cứ luật định là những tiêu chuẩn đã được định lượng hoá bằng pháp luật, mộtkhi hành vi đi trái với các quy định pháp luật sẽ được xem là không lành mạnh. Trongtrường hợp này, hành vi cạnh tranh không lành mạnh đồng nghĩa với hành vi cạnhtranh bất hợp pháp. Theo đó, hành vi cạnh tranh không lành mạnh có thể là hành vicủa tổ chức, cá nhân kinh doanh vi phạm điều cấm của pháp luật (bao gồm các quyđịnh cấm của Luật Cạnh tranh và các văn bản pháp luật khác như pháp luật thươngmại, pháp luật về quản lý giá, pháp luật về sở hữu trí tuệ…) hoặc là hành vi vi phạmcác tiêu chuẩn lành mạnh được pháp luật quy định như pháp luật khuyến mại quy địnhgiới hạn của giá trị khuyến mại như sau: “mức giảm giá tối đa đối với hàng hóa, dịch vụđược khuyến mại không được vượt quá 50% giá hàng hóa, dịch vụ đó ngay trước thờigian khuyến mại151. - Các tập quán kinh doanh thông thường đã được thừa nhận rộng rãi được áp dụngđối với những hành vi chưa được pháp luật dự liệu là cạnh tranh không lành mạnh. Nóicách khác, căn cứ này là biện pháp dự phòng để áp dụng cho những trường hợp phápluật chưa quy định về một hành vi cụ thể nhưng khi hành vi này được thực hiện đã xâmhại đến quyền cạnh tranh của ...