Giáo trình Luật cạnh tranh và Luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng: Phần 2

Giáo trình "Luật cạnh tranh và Luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng" được biên soạn nhằm tuyên truyền, phổ biến những nội dung cơ bản về pháp luật cạnh tranh và pháp luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng tới toàn thể xã hội, đặc biệt là cộng đồng doanh nghiệp và người tiêu dùng; đáp ứng yêu cầu giảng dạy, nghiên cứu, học tập, tham khảo của giảng viên, sinh viên các trường đại học, cao đẳng. Mời các bạn cùng tham khảo chi tiết nội dung phần 2 của giáo trình!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Luật cạnh tranh và Luật bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng: Phần 2 Chѭѫng 5 BӜ MÁY THӴC THI LUҰT CҤNH TRANH, TӔ TӨNG CҤNH TRANH VÀ XӰ LÝ VI PHҤM PHÁP LUҰT Vӄ CҤNH TRANH Tóm t̷t: Ch˱˯ng 5 cung c̭p cho sinh viên ki͇n thͱc v͉ b͡ máy th͹c thi Lu̵t C̩nh tranh vͣi t˱ cách là chͯ th͋ th͹c hi͏n qu̫n lý nhà n˱ͣc v͉ c̩nh tranh và cNJng là chͯ th͋ ti͇n hành t͙ tͭng c̩nh tranh và x͵ lý vi ph̩m pháp lu̵t v͉ c̩nh tranh trên 3 n͡i dung c˯ b̫n: (1) B͡ máy th͹c thi Lu̵t C̩nh tranh; (2) T͙ tͭng c̩nh tranh và nhͷng ÿ̿c thù cͯa t͙ tͭng c̩nh tranh so vͣi t͙ tͭng dân s͹; (3) Các bi͏n pháp x͵ lý vi ph̩m g̷n vͣi các hình thͱc và mͱc ÿ͡ vi ph̩m cͭ th͋. 5.1. Bӝ máy thӵc thi Luұt Cҥnh tranh 5.1.1. Khái quát v͉ b͡ máy th͹c thi Lu̵t C̩nh tranh Bӝ máy thӵc thi Luұt Cҥnh tranh là mӝt nӝi dung quan trӑng cӫa Luұt Cҥnh tranh. ĈӇ các qui ÿӏnh cӫa Luұt Cҥnh tranh phát sinh hiӋu lӵc, cҫn phҧi có bӝ máy thӵc thi Luұt Cҥnh tranh ÿӫ mҥnh. Lӏch sӱ xây dӵng và thӵc thi Luұt Cҥnh tranh ӣ các nѭӟc trên thӃ giӟi ÿã chӭng minh rҵng bӝ máy thӵc thi Luұt Cҥnh tranh có vai trò quyӃt ÿӏnh trong viӋc bҧo ÿҧm thӵc thi Luұt Cҥnh tranh. Bӝ máy thӵc thi Luұt Cҥnh tranh ÿѭӧc hiӇu bao gӗm hӋ thӕng các cѫ quan ÿѭӧc thiӃt lұp nhҵm bҧo ÿҧm hiӋu lӵc cӫa các qui ÿӏnh pháp luұt vӅ cҥnh tranh. Các cѫ quan này có mӕi quan hӋ chһt chӁ vӟi nhau trên cѫ sӣ phân cҩp và phân quyӅn vӟi các chӭc năng, nhiӋm vө nhҩt ÿӏnh. Thҭm quyӅn và các chӭc năng, nhiӋm vө cӫa tӯng cѫ quan phҧi ÿѭӧc xác ÿӏnh mӝt cách rõ ràng, minh bҥch trên cѫ sӣ qui ÿӏnh pháp luұt. Các qui ÿӏnh pháp luұt này là cѫ sӣ pháp lý cho viӋc xây dӵng bӝ máy thӵc thi Luұt Cҥnh tranh. 187 Bӝ máy thӵc thi Luұt Cҥnh tranh thѭӡng ÿѭӧc thiӃt lұp theo mô hình cѫ quan “bán tѭ pháp”, có nghƭa là vӯa thӵc hiӋn chӭc năng quҧn lý nhà nѭӟc vӅ cҥnh tranh, vӯa thӵc hiӋn chӭc năng giҧi quyӃt vө viӋc cҥnh tranh. Chӭc năng quҧn lý nhà nѭӟc vӅ cҥnh tranh ÿѭӧc hiӇu là viӋc tә chӭc, ÿiӅu hành, quҧn lý hành chính ÿӕi vӟi các hành vi cҥnh tranh theo qui ÿӏnh cӫa pháp luұt cҥnh tranh. Chӭc năng giҧi quyӃt vө viӋc cҥnh tranh là viӋc tiӃn hành các hoҥt ÿӝng tӕ tөng cҥnh tranh bao gӗm các hoҥt ÿӝng ÿiӅu tra, xӱ lý vө viӋc cҥnh tranh theo trình tӵ, thӫ tөc ÿѭӧc qui ÿӏnh rõ trong Luұt Cҥnh tranh. Mô hình bán tѭ pháp cӫa bӝ máy thӵc thi Luұt Cҥnh tranh cNJng là mô hình ÿѭӧc nhiӅu quӕc gia trên thӃ giӟi áp dөng. Bӣi mô hình này cho phép viӋc thӵc hiӋn các chӭc năng vӅ cҥnh tranh mӝt cách thӕng nhҩt bӣi mӝt cѫ quan chuyên trách. ĈӇ bҧo ÿҧm thӵc thi ÿѭӧc các chӭc năng trên, bӝ máy thӵc thi Luұt Cҥnh tranh phҧi ÿѭӧc xây dӵng trên nhӳng nguyên tҳc nӅn tҧng nhҩt ÿӏnh. Ĉó là các nguyên tҳc ÿӝc lұp, khách quan. Ĉӝc lұp là yӃu tӕ quan trӑng quyӃt ÿӏnh hiӋu quҧ, hiӋu lӵc cӫa bӝ máy thӵc thi Luұt Cҥnh tranh. Tính ÿӝc lұp cӫa bӝ máy thӵc thi Luұt Cҥnh tranh thӇ hiӋn ӣ ÿiӇm bӝ máy này không bӏ chi phӕi trong viӋc ra quyӃt ÿӏnh khi thӵc hiӋn kiӇm soát nhà nѭӟc vӅ cҥnh tranh cNJng nhѭ trong viӋc ÿiӅu tra, xӱ lý vө viӋc cҥnh tranh. Bӝ máy thӵc thi Luұt Cҥnh tranh phҧi ÿӝc lұp vӟi các cѫ quan khác ÿӇ có thӇ thӵc hiӋn ÿѭӧc các chӭc năng cӫa mình. Do vұy, vӏ trí cӫa bӝ máy thӵc thi Luұt Cҥnh tranh có ҧnh hѭӣng quan trӑng ÿӃn tính ÿӝc lұp cӫa bӝ máy. Tính ÿӝc lұp cӫa bӝ máy thӵc thi Luұt Cҥnh tranh còn thӇ hiӋn ӣ khía cҥnh ÿӝc lұp vӅ chuyên môn, nghiӋp vө, không bӏ phө thuӝc vào các cѫ quan khác khi triӇn khai thӵc thi các nhiӋm vө thuӝc chӭc năng cӫa mình. Tính khách quan cӫa bӝ máy thӵc thi Luұt Cҥnh tranh thӇ hiӋn ӣ ÿiӇm không có sӵ thiên vӏ cho bҩt kǤ ÿӕi tѭӧng nào, tôn trӑng thӵc tӃ, tôn trӑng sӵ thұt. Vӟi chӭc năng giҧi quyӃt vө viӋc cҥnh tranh, tính khách quan là mӝt trong nhӳng yêu cҫu tӕi quan trӑng ÿӕi vӟi bӝ máy thӵc thi cҥnh tranh. Tính khách quan cӫa bӝ máy thӵc thi Luұt Cҥnh tranh phҧi ÿѭӧc bҧo ÿҧm xuyên suӕt tӯ quá trình thө lý hӗ sѫ, ÿiӅu tra ÿӃn xӱ lý vө viӋc cҥnh tranh. 188 Mӛi quӕc gia sӁ xây dӵng mô hình bӝ máy thӵc thi Luұt Cҥnh tranh phù hӧp vӟi ÿiӅu kiӋn chính trӏ, kinh tӃ, xã hӝi cӫa nѭӟc mình. HiӋn nay, có hai mô hình bӝ máy thӵc thi Luұt Cҥnh tranh ÿѭӧc nhiӅu nѭӟc trên thӃ giӟi áp dөng. Mô hình 1: Là mô hình tұp trung vào mӝt (01) cѫ quan thӵc thi cҥnh tranh. Mô hình này ÿѭӧc hҫu hӃt các quӕc gia trên thӃ giӟi áp dөng. Dù mӛi quӕc gia có tên gӑi khác nhau vӅ thiӃt chӃ thӵc thi Luұt Cҥnh tranh, nhѭng ÿӅu giӕng nhau ӣ mӝt ÿiӇm là chӍ có mӝt cѫ quan thӵc thi. Ѭu ÿiӇm cӫa mô hình này là bҧo ÿҧm thӕng nhҩt trong viӋc thӵc hiӋn quҧn lý nhà nѭӟc và ÿiӅu tra, xӱ lý vө viӋc cҥnh tranh vào mӝt cѫ quan chuyên trách. Ví dө, ӣ Pháp là Cѫ quan quҧn lý cҥnh tranh tӕi cao; ӣ Ĉan Mҥch là Hӝi ÿӗng cҥnh tranh; ӣ Australia là Ӫy ban ngѭӡi tiêu dùng và cҥnh tranh; ӣ Hungari là Văn phòng cҥnh tranh kinh tӃ; ӣ Ĉài loan là Ӫy ban thѭѫng mҥi lành mҥnh; … Vӏ trí ÿһt bӝ máy thӵc thi Luұt Cҥnh tranh có sӵ khác nhau giӳa các quӕc gia. Bӝ máy thӵc thi có thӇ thuӝc Quӕc hӝi (nhѭ Hungari) hoһc thuӝc Chính phӫ (Australia, Ĉài Loan, ...), hoһc thuӝc Thӫ tѭӟng Chính phӫ nhѭ Hàn Quӕc, hoһc thuӝc Bӝ nhѭ Canada hoһc thuӝc mӝt Bӝ chuyên ngành nhѭ ViӋt Nam. Sӵ khác nhau vӅ vӏ trí ÿһt bӝ máy thӵc thi Luұt Cҥnh tranh cNJng có nhӳng ý nghƭa nhҩt ÿӏnh. ViӋc ÿһt bӝ máy thӵc thi Luұt Cҥnh tranh thuӝc Chính phӫ hoһc Quӕc hӝi sӁ giúp bҧo ÿҧm tӕt hѫn tính ÿӝc lұp, khách quan cӫa bӝ máy so vӟi viӋc ÿһt nó tҥi mӝt cѫ quan thuӝc Chính phӫ. Tuy nhiên, tùy vào thӵc tӃ cӫa mӛi quӕc gia mà có sӵ xem xét, cân nhҳc vӏ trí cӫa bӝ máy thӵc thi Luұt Cҥnh tranh theo hѭӟng bҧo ÿҧm viӋc thӵc hiӋn mӝt cách hiӋu quҧ các chӭc năng cӫa bӝ máy này. Mô hình 2: Là mô hình có hai (02) cѫ quan thӵc thi cҥnh tranh. Luұt Cҥnh tranh 2004 cӫa ViӋt Nam trѭӟc ÿây áp dөng mô hình này. Cө thӇ, mô hình này bao gӗm: Hӝi ÿӗng cҥnh tranh và Cөc quҧn lý cҥnh tranh. Hӝi ÿӗng cҥnh tranh có nhiӋm vө xӱ lý vө viӋc liên quan ÿӃn hành vi hҥn chӃ cҥnh tranh còn Cөc quҧn l ...