Giáo trình -Lý thuyết hệ điều hành - chương 4

Chương IV QUẢN LÝ TẬP TIN VÀ ĐĨA Tất cả các ứng dụng trên máy tính đều cần lưu trữ và đọc lại thông tin mà nó nhận vào và xử lý. Trong khi một tiến trình đang chạy nó có thể lưu trữ một lượng giới hạn thông tin trong phạm vị không gian địa chỉ sở hữu của nó. Tuy nhiên khả năng lưu trữ này bị giới hạn bởi kích thước không gian địa chỉ ảo của hệ thống. Đối với một vài ứng dụng thì không gian này là vừa đủ, nhưng đối với một số ứng dụng...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình -Lý thuyết hệ điều hành - chương 4 Chương IV QUẢN LÝ TẬP TIN VÀ ĐĨA Tất cả các ứng dụng trên máy tính đều cần lưu trữ và đọc lại thông tin mà nó nhận vào và xử lý. Trong khi một tiến trình đang chạy nó có thể lưu trữ một lượng giới hạn thông tin trong phạm vị không gian địa chỉ sở hữu của nó. Tuy nhiên khả năng lưu trữ này bị giới hạn bởi kích thước không gian địa chỉ ảo của hệ thống. Đối với một vài ứng dụng thì không gian này là vừa đủ, nhưng đối với một số ứng dụng khác thì nó là quá nhỏ. Mặt khác nếu lưu giữ thông tin trong không gian địa chỉ của tiến trình thì thông tin này sẽ bị mất khi tiến trình kết thúc. Vấn đề thứ ba là phải đáp ứng việc truy cập thông tin đông thời giữa các tiến trình trong môi trường hệ điều hành đa nhiệm. Những vấn đề trên chúng ta đã biết trong các chương Quản lý tiến trình và Quản lý bộ nhớ của tài liệu này. Để giải quyết những vấn đề trên hệ điều hành phải thiết kế một hệ thông lưu trữ thông tin sao cho: Thứ nhất là phải lưu trữ được một khối lượng lớn thông tin. Thứ hai là thông tin phải được bảo toàn khi tiến trình sử dụng nó kết thúc. Và cuối cùng là có thể có nhiều tiến trình truy xuất thông tin đồng thời. Giải pháp cho tất cả vấn đề trên là lưu trữ thông tin trên đĩa và các thiết bị media khác trong các đơn vị dữ liệu, được gọi là các file (tập tin). Các tiến trình có thể đọc thông tin của file và rồi ghi mới thông tin vào file nếu cần thiết. Thông tin được lưu trữ trong file phải không bị tác động bởi việc tạo và kết thúc tiến trình. Các file được quản lý bởi hệ điều hành. Thành phần hệ điều hành tham gia trực tiếp vào quá trình quản lý các file trên đĩa được gọi là hệ thống file. Hệ điều hành phải xây dựng cấu trúc và tổ chức hoạt động của hệ thống file. Một trong những nhiệm vụ quan trọng của hệ thống file là theo dõi việc lưu trữ file trên đĩa, theo dõi và điều hành việc truy cập file của các tiến trình, bảo vệ file và nội dung của file, …Cấu trúc, tổ chức hoạt động và những nhiệm vụ của hệ thống file của hệ điều hành, của các hệ điều hành cụ thể, sẽ được chúng ta xem xét trong chương này. Tổng quan về quản lý tập tin và đĩa IV.1.1. T p tin và h th ng qu n l t p tin Tập tin (File): Tập tin là đơn vị logic được lưu trữ và xử lý bởi thành phần quản lý tập tin của hệ điều hành. Hệ điều hành cung cấp các công cụ để người sử dụng và chương trình của người sử dụng có thể lưu trữ tập tin trên thiết bị lưu trữ (đĩa và các thiết bị media khác) và có thể đọc lại tập tin này nhanh nhất. Mỗi tập tin được hệ điều hành tạo ra một sự tương ứng với một tên cụ thể nào đó, tên tập tin là một khái niệm trừu tượng, nó tạo ra sự đồng nhất giữa tập tin với các thiết bị lưu trữ khác nhau. Nhờ đó, mà người sử dụng dễ dàng truy xuất tập tin thông qua tên của nó. Đa số các hệ điều hành đều cho phép tên tập tin là một dãy kí tự ASCII hoặc Unicode. Nội dung của tập tin có thể là một chương trình, một tập các thủ tục hoặc một khối dữ liệu. Nó có thể là một dãy tuần tự các byte không cấu trúc, hệ điều hành không biết nội dung của tập tin. Một dãy các record có chiều dài cố định. Hay là một cấu trúc cây, gồm cây của những record có thể không có c ùng độ dài, mỗi record có một trường khoá để giúp cho việc tìm kiếm nó được nhanh hơn. Các hệ điều hành hỗ trợ nhiều kiểu tập tin khác nhau như: tập tin thường, tập tin thư mục, tập tin có ký tự đặc biệt, tập tin khối. Tập tin thường là tập tin text hay tập tin nhị phân chứa thông tin của người sử dụng. Tập tin thư mục là những tập tin hệ thống dùng để lưu giữ cấu trúc của hệ thống tập tin. Tập tin có ký tự đặc biệt, liên quan đến nhập xuất thông qua các thiết bị nhập xuất tuần tự như màn hình, máy in, mạng. Tập tin khối dùng để truy xuất trên các thiết bị lưu trữ khối (đĩa là thiết bị lưu trữ khối). Thiết bị lưu trữ tập tin thường được chia thành các block có kích thước cố định bằng nhau, các block được đánh địa chỉ để phân biệt. Thành phần quản lý tập tin của hệ điều hành có nhiệm vụ cấp phát và thu hồi các block cho các tập tin khi cần thiết. Vì kích thước tập tin có thể thay đổi, nên các hệ điều hành thường tổ chức cấp phát động các block cho các tập tin. Hệ điều hành có thể tổ chức cấp phát tĩnh block cho các tập tin có kích thước không thay đổi như các tập tin thực thi, các tập tin thư viện, … Cấp phát tĩnh sẽ nhanh và đơn giản hơn nhiều so với cấp phát động. Các hệ điều hành cho phép truy xuất tập tin theo 2 cách tuần tự và ngẫu nhiên. Trong các hệ thống truy xuất tuần tự, các tiến trình có thể đọc tất cả các byte hoặc các record trong tập tin, theo thứ tự, từ một vị trí bắt đầu nào đó mà không thể bỏ qua một byte hay một record nào. Truy cập ngẫu nhiên thì ngược lại, các tiến trình có thể truy xuất tại bất kỳ một byte hay một record nào đó trong file. Trong cả hai cách trên đều phải chỉ ra vị trí bắt đầu đọc. Trong cách thứ nhất, mỗi thao tác đọc cần phải xác định ví trí bắt đầu đọc trong file. Trong cách thứ 2, trước khi đọc hệ thống phải tìm đến (SEEK) vị trí bắt đầu đọc, sau đó tiến hành đọc tuần tự như cách thứ nhất. Hệ thống quản lý tập tin (File management System): Hệ thống quản lý tập tin, hay gọi ngắn gọn là hệ thống tập tin, là một tập các dịch vụ mà hệ điều hành cung cấp cho người sử dụng và chương trình người sử dụng để các đối tượng này sử dụng các tập tin trên hệ thống. Người sử dụng và chương trình của người sử dụng chỉ có thể truy xuất các tập tin thông qua hệ thống tập tin. Hệ t hống quản lý tập tin của hệ điều hành phải đáp ứng các mục tiêu cơ bản sau đây:  Đáp ứng các yêu cầu về lưu trữ dữ liệu của người sử dụng, bao gồm: khả năng lưu trữ, độ tin cậy và hiệu suất.  Cực tiểu hay loại bỏ các nguy cơ có thể dẫn đến hỏng hoặc mất dữ liệu.  Cung cấp sự hỗ trợ vào/ra cho nhiều loại thiết bị lưu trữ khác nhau.  Cung cấp sự ...