Giáo trình Lý thuyết kế toán: Phần 1

Giáo trình Lý thuyết kế toán: Phần 1 trình bày vai trò, chức năng, đối tượng và phương pháp hạch toán kế toán; phương pháp chứng từ kế toán; phương pháp tài khoản kế toán; phương pháp tính giá và kế toán các quá trình kinh tế chủ yếu qua nội dung 4 chương đầu giáo trình.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Lý thuyết kế toán: Phần 1 Lời nói đầu H¹ch to¸n kÕ to¸n lµ khoa häc thu nhËn, xö lý, cung cÊp toµn bé th«ng tin vÒ qu¸ tr×nh h×nh thµnh, t×nh h×nh biÕn ®éng cña tµi s¶n vµ c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ tµi chÝnh cña ®¬n vÞ. H¹ch to¸n kÕ to¸n ra ®êi vµ ph¸t triÓn g¾n víi sù ph¸t sinh, ph¸t triÓn cña nÒn s¶n xuÊt x· héi. Khi nÒn s¶n xuÊt x· héi ph¸t triÓn, h¹ch to¸n kÕ to¸n cµng trë nªn cÇn thiÕt vµ trë thµnh c«ng cô qu¶n lý - mét bé phËn quan träng trong hÖ thèng c«ng cô qu¶n lý kinh tÕ tµi chÝnh. Lý thuyÕt h¹ch to¸n kÕ to¸n lµ m«n häc c¬ së lý luËn vµ ph­¬ng ph¸p luËn cña khoa häc kÕ to¸n. Trong nh÷ng n¨m qua cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn s¶n xuÊt x· héi, yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý kinh tÕ, h¹ch to¸n kÕ to¸n ®· kh«ng ngõng ®­îc ph¸t triÓn víi xu h­íng ®­îc hoµ nhËp mang tÝnh “toµn cÇu”, nhiÒu vÊn ®Ò míi vÒ kÕ to¸n cÇn ®­îc nhËn thøc ®óng ®¾n. Tõ lý do trªn, Tæ m«n KÕ to¸n tæ chøc biªn so¹n vµ xuÊt b¶n gi¸o tr×nh “Lý thuyÕt kÕ to¸n”. Gi¸o tr×nh do Cö nh©n Kinh tÕ NguyÔn S¬n Ngäc Minh lµm chñ biªn, bao gåm 7 ch­¬ng: Ch­¬ng I: Vai trß, chøc n¨ng, ®èi t­îng vµ ph­¬ng ph¸p h¹ch to¸n kÕ to¸n Ch­¬ng II: Ph­¬ng ph¸p chøng tõ kÕ to¸n Ch­¬ng III: Ph­¬ng ph¸p tµi kho¶n kÕ to¸n Ch­¬ng IV: Ph­¬ng ph¸p tÝnh gi¸ vµ kÕ to¸n c¸c qu¸ tr×nh kinh tÕ chñ yÕu Ch­¬ng V: Ph­¬ng ph¸p tæng hîp- c©n ®èi kÕ to¸n Ch­¬ng VI: Sæ kÕ to¸n vµ h×nh thøc kÕ to¸n Ch­¬ng VII: Tæ chøc c«ng t¸c h¹ch to¸n kÕ to¸n Gi¸o tr×nh ®­îc sö dông lµm tµi liÖu phôc vô gi¶ng d¹y, häc tËp vµ nghiªn cøu cña sinh viªn hÖ Cao ®¼ng NghÒ KÕ to¸n Doanh nghiÖp, ®ång thêi ®©y còng lµ tµi liÖu tham kh¶o cho c¸n bé qu¶n lý kinh tÕ tµi chÝnh vµ c¸n bé kÕ to¸n ë c¸c doanh nghiÖp. Gi¸o tr×nh ®­îc biªn so¹n chñ yÕu dùa trªn Gi¸o tr×nh lý thuyÕt h¹ch to¸n kÕ to¸n-NXB Tµi chÝnh 2006 vµ mét sè tµi liÖu kh¸c. Tuy nhiªn, víi sù ph¸t triÓn m¹nh mÏ cña khoa häc kÕ to¸n còng nh­ kinh nghiÖm cßn h¹n chÕ, gi¸o tr×nh kh«ng thÓ tr¸nh khái nh÷ng khiÕm khuyÕt mong nhËn ®­îc nh÷ng ®ãng gãp cña ®éc gi¶. So¹n gi¶ 1 Chương 1 Vai trò, chức năng, đối tượng và phương pháp của hạch toán kế toán I/ Vai trß, chøc n¨ng, nhiÖm vô cña h¹ch to¸n kÕ to¸n 1. H¹ch to¸n kÕ to¸n vµ tÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña h¹ch to¸n kÕ to¸n 1.1. §Þnh nghÜa vÒ h¹ch to¸n kÕ to¸n Trong c¸c tµi liÖu, s¸ch kinh tÕ cã nhiÒu c¸c ®Þnh nghÜa, nhËn thøc vÒ kÕ to¸n sau ®©y: - Gi¸o s­, tiÕn sü RobetAnthony cña tr­êng ®¹i häc Harward cña Mü cho r»ng: KÕ to¸n lµ ng«n ng÷ kinh doanh - Theo Ronald.j. Thacker th×: kÕ to¸n lµ mét ph­¬ng ph¸p cung cÊp th«ng tin cÇn thiÕt cho qu¶n lý cã hiÖu qu¶ vµ ®Ó ®¸nh gi¸ mäi ho¹t ®éng cña mäi tæ chøc “. - Theo ñy ban thùc hµnh kiÓm to¸n quèc tÕ th× “mét hÖ thèng kÕ to¸n lµ hµng lo¹t c¸c lo¹i, c¸c nhiÖm vô ë mét doanh nghiÖp mµ nhê hÖ thèng nµy c¸c nghiªp vô ®­îc xö lý nh­ mét ph­¬ng tiÖn duy tr× c¸c ghi chÐp tµi chÝnh”. - Theo liªn ®oµn KÕ to¸n quèc tÕ (IFAC) “ kÕ to¸n lµ mét nghÖ thuËt ghi chÐp, ph©n lo¹i, tæ hîp theo mét c¸ch riªng cã b»ng nh÷ng kho¶n tiÒn, c¸c nghiÖp vô vµ c¸c sù kiÖn mµ chóng cã Ýt nhÊt mét phÇn tÝnh chÊt tµi chÝnh vµ tr×nh bµy kÕt qu¶ cña nã”. - Trong §iÒu lÖ tæ chøc kÕ to¸n Nhµ n­íc ban hµnh theo Q§ sè 25 – H§BT (nay lµ ChÝnh phñ ) còng cã kh¼ng ®Þnh: KÕ to¸n lµ c«ng cô quan träng ®Ó tÝnh to¸n, x©y dùng vµ kiÓm tra viÖc b¶o vÖ, sö dông tµi s¶n, vËt t­ tiÒn vèn nh»m ®¶m b¶o viÖc chñ ®éng trong s¶n xuÊt, kinh doanh vµ chñ ®éng tµi chÝnh cho tæ chøc xÝ nghiÖp. - Trong luËt kÕ to¸n cã nªu: KÕ to¸n lµ viÖc thu nhËp xö lý, kiÓm tra, ph©n tÝch vµ cung cÊp th«ng tin kinh tÕ, tµi chÝnh d­íi h×nh thøc gi¸ trÞ, hiÖn vËt vµ thêi gian ®¶m b¶o. Tãm l¹i, dï ®Þnh nghÜa, nhËn thøc vÒ kÕ to¸n nh­ thÕ nµo th× kÕ to¸n vÉn lµ c«ng cô kh«ng thÓ thiÕu ®­îc trong hÖ c«ng cô qu¶n lý kinh tÕ, kÕ to¸n lµ khoa häc thu nhËn, xö lý th«ng tin vÒ tµi s¶n vµ sù vËn ®éng cña tµi s¶n, c¸c 2 ho¹t ®éng kinh tÕ tµi chÝnh trong c¸c ®¬n vÞ, nh»m kiÓm tra, gi¸m s¸t toµn bé ho¹t ®éng kinh tÕ, tµi chÝnh cña ®¬n vÞ. H¹ch to¸n kÕ to¸n ®­îc x¸c ®Þnh lµ c«ng viÖc tÝnh to¸n vµ ghi chÐp b»ng con sè mäi ho¹t ®éng kinh tÕ tµi chÝnh ph¸t sinh t¹i mét tæ chøc nhÊt ®Þnh ®Ó cung cÊp th«ng tin ®Çy ®ñ, kÞp thêi, trung thùc vµ hîp lý vÒ tµi s¶n trong mèi quan hÖ víi nguån h×nh thµnh vµ qu¸ tr×nh vËn ®éng cña tµi s¶n, t×nh h×nh vµ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh tÕ cña mét ®¬n vÞ cho ng­êi ra quyÕt ®Þnh. 1.2. TÝnh tÊt yÕu kh¸ch quan cña h¹ch to¸n kÕ to¸n. S¶n xuÊt ra cña c¶i vËt chÊt lµ c¬ së ®Ó tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña x· héi loµi ng­êi; bëi v× trong mäi h×nh th¸i kinh tÕ x· héi, con ng­êi muèn tån t¹i con ng­êi ph¶i cã c¬m ¨n, ¸o mÆc, nhµ ë .. muèn vËy hä ®Òu ph¶i tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt. Khi tiÕn hµnh ho¹t ®éng s¶n xuÊt, con ng­êi lu«n cã ý thøc quan t©m ®Õn nh÷ng hao phÝ cÇn thiÕt cho s¶n xuÊt, kÕt qu¶ s¶n xuÊt vµ c¸ch thøc tæ chøc qu¶n lý nh»m thùc hiÖn ho¹t ®éng s¶n xuÊt ngµy cµng ®em l¹i hiÖu qu¶ cao h¬n, sù quan t©m cña con ng­êi ®Õn s¶n xuÊt ®­îc biÓu hiÖn th«ng qua viÖc thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng quan s¸t, ®o l­êng, tÝnh to¸n, ghi chÐp c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ x¶y ra trong qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt. Ho¹t ®éng quan s¸t, ®o l­êng, tÝnh to¸n, ghi chÐp c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ x¶y ra trong qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt cña con ng­êi nh»m cung cÊp c¸c th«ng tin cÇn thiÕt cho viÖc kiÓm tra, chØ ®¹o, c¸c ho¹t ®éng kinh tÕ nh»m kh«ng ngõng n©ng cao hiÖu qu¶ cña qu¸ tr×nh t¸i s¶n xuÊt ®­îc gäi lµ h¹ch to¸n. H¹ch to¸n ra ®êi vµ ph¸t triÓn cïng víi sù ra ®êi vµ ph¸t triÓn cña nÒn s¶n xuÊt x· héi. Khi nÒn s¶n xuÊt x· héi ngµy cµng ph¸t triÓn th× sù ph©n c«ng chuyªn m«n ho¸ cµng cao, tr×nh ®é khoa häc kü thuËt cµng tiÕn bé, yªu cÇu tæ chøc vµ qu¶n lý ho¹t ®éng kinh tÕ ®ßi hái ph¶i cao h¬n vµ kh«ng ngõ ...