Giáo trình Lý thuyết quản trị kinh doanh (Nghề: Quản trị doanh nghiệp vừa và nhỏ) - Trường CĐ Cộng đồng Lào Cai

(NB) Giáo trình Lý thuyết quản trị kinh doanh cung cấp cho người học những kiến thức như: Tổng quan về kinh tế và quản lý kinh tế; Quá trình phát triển của các học thuyết quản lý; Vận dụng các quy luật trong quản lý kinh tế, các nguyên tắc quản lý kinh tế;...Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Lý thuyết quản trị kinh doanh (Nghề: Quản trị doanh nghiệp vừa và nhỏ) - Trường CĐ Cộng đồng Lào Cai ỦY BAN NHÂN DÂN TỈNH LÀO CAI TRƯỜNG CAO ĐẲNG LÀO CAI GIÁO TRÌNH LÝ THUYẾT QUẢN TRỊ KINH DOANH Trình độ: Cao đẳng Nghề: Quản trị doanh nghiệp vừa và nhỏ Mã môn học: MH 31 Năm 2017 Chương 1 1 TỔNG QUAN VỀ KINH TẾ VÀ QUẢN LÝ KINH TẾ 1.1. TỔNG QUAN VỀ KINH TẾ 1.1.1. Khái niệm kinh tế Kinh tế bao hàm nhiều nội dung nên cũng có rất nhiều cách hiểu khác nhau về kinh tế: - Kinh tế là tài sản quý hiếm. - Kinh tế là phúc lợi. - Kinh tế là tiết kiệm và hiệu quả. - Kinh tế đồng nghĩa với điều kiện sống, việc làm, thất nghiệp, mức độ tự do của con người. - Kinh tế là hoạt động sinh sống. Từ những cách hiểu nêu trên, có thể đưa ra kết luận như sau: Kinh tế là tổng thể (hoặc một bộ phận) các yếu tố sản xuất, các điều kiện vật chất của đời sống con người và các mối quan hệ vật chất giữa con người với con người trong quá trình sản xuất và tái sản xuất xã hội ở một giai đoạn lịch sử nhất định mà mấu chốt là vấn đề sở hữu và vấn đề lợi ích. Sơ đồ 1: Cấu trúc kinh tế Kinh tế Các quan hệ vật chất giữa con Các yếu tố sản xuất Các điều kiện vật chất của người với con người trong sản đời sống con người xuất và tái sản xuất xã hội 1.1.1.1. Các yếu tố sản xuất Đó là những đầu vào trực tiếp hoặc gián tiếp mà sản xuất xã hội cần được đáp ứng ở mỗi giai đoạn của sự phát triển xã hội, nó có thể được gộp thành bảy nhóm lớn: - Các nguồn tài nguyên, nhiên liệu; - Sức lao động của con người; - Công nghệ, trang thiết bị; - Các khoản vốn bằng tiền; - Thông tin phục vụ sản xuất; - Thiết chế quản lý vĩ mô xã hội; 2 - Kết cấu hạ tầng xã hội. 1.1.1.2. Các điều kiện vật chất của đời sống con người Là tổng thể các yếu tố mà con người cần được đáp ứng để tồn tại, phát triển, phục vụ sản xuất xã hội và tái sinh sản giống nòi, bao gồm: - Công ăn việc làm và điều kiện làm việc - Tiền của; - Đất đai, nhà ở; - Kỹ năng lao động; - An ninh, an toàn xã; - Phương tiện đi lại, giao; - Phương tiện nuôi dưỡng gia đình. Các yếu tố sản xuất và các điều kiện vật chất của đời sống con người phụ thuộc rất nhiều vào vấn đề sở hữu của con người trong xã hội; vì thế sở hữu là một trong những nội dung cốt lõi của kinh tế. 1.1.1.3. Quan hệ vật chất giữa con người với con người trong quá trình sản xuất xã hội Các mối quan hệ vật chất giữa con người với nhau được diễn ra trên sáu lĩnh vực: - Trong sản xuất; - Trong lưu thông; - Trong phân phối, trao đổi; - Trong tiêu dùng và tích lũy; - Trong đối ngoại; - Trong môi trường sống. 1.1.2. Vai trò của kinh tế 1.1.2.1. Kinh tế là nền tảng, là điều kiện của sự tồn tại và phát triển xã hội Con người muốn sống thì việc đầu tiên là phải ăn, uống để duy trì sự sống của mình, tiếp đó phải thỏa mãn các nhu cầu tiêu dùng khác (mặc, ở, bảo vệ an toàn, văn hóa, v.v.). Chính nhờ hoạt động sản xuất của con người mà tất cả các nhu cầu nói trên của con người đều được đáp ứng. Để sản xuất, con người cần phải có đầy đủ các yếu tố cần thiết phục vụ những hoạt động này, đó chính là kinh tế. Kinh tế tồn tại với vai trò là các đầu vào của quá trình sản xuất xã hội và sau quá trình sản xuất, kinh tế lại là đầu ra của hoạt động sản xuất. 3 Sơ đồ 2: Kinh tế là nền tảng của sự tồn tại và phát triển xã hội Con người Kinh tế Cần phát triển Kinh tế Sản xuất 1.1.2.2. Kinh tế là mục tiêu của sự phát triển Kinh tế tạo tiền đề cho các mục tiêu phát triển của con người, của xã hội, trong đó có một vấn đề đặc biệt mà kinh tế đưa lại đó là quyền lực của hệ thống. Nhờ kinh tế, người ta có thể phát triển nhanh chóng sức mạnh của bạo lực chiến tranh ở một quốc gia hoặc sức mạnh của một tổ chức mang tính xã hội đen. Cũng chính nhờ kinh tế mà con người có điều kiện để nhanh chóng phát triển tư duy, trí tuệ, đặc biệt tạo ra sức mạnh to lớn về thông tin. Sơ đồ 3: Kinh tế là mục tiêu của sự phát triển (trang sau) Kinh tế Cơ sở hạ tầng Sức mạnh Sức mạnh Thông tin bạo lực trí tuệ 4 1.1.2.3. Quan hệ biện chứng giữa kinh tế và chính trị Xét trên phạm vi một quốc gia và giữa các quốc gia, quan hệ giữa kinh tế và chính trị thể hiện tập trung nhất ở mối quan hệ giữa cơ sở hạ tầng và kiến trúc thượng tầng xã hội. Bên nào khống chế kinh tế thì bên đó có thể chi phối vấn đề về chính trị. Nhưng ngược lại, chính trị cũng có tác động trở lại với kinh tế, có thể thúc đẩy hoặc kìm hãm sự phát triển của kinh tế. 1.1.2.4. Kinh tế có mối quan hệ biện chứng với văn hóa trong sự phát triển Văn hóa là một phức thể - tổng thể các đặc trưng - diện mạo về tinh thần, vật chất, tri thức và tình cảm… khắc họa nên bản sắc của một gia đình, làng xóm, vùng miền, quốc gia, xã hội… bao gồm văn chương, nghệ thuật, lối sống, những quyền cơ bản của con người, những hệ thống giá trị, những truyền thống, tín ngưỡng… Nhờ có văn hóa, kinh tế mới có cơ sở để phát triển và ngược lại, kinh tế phát triển sẽ giúp cho văn hóa phát triển hoặc phản phát triển. Sơ đồ 4: Quan hệ giữa kinh tế và văn hóa trong phát triể ...