Giáo trình Quan hệ lao động: Phần 1

Giáo trình "Quan hệ lao động" được biên soạn nhằm cung cấp kiến thức, rèn luyện kỹ năng chuyên môn còn giúp người học chủ động hệ thống và vận dụng lý luận vào việc giải quyết các bài tập dưới dạng tình huống hay thực hành. Giáo trình được kết cấu thành 8 chương và chia làm 2 phần, phần 1 trình bày những nội dung về: khái luận quan hệ lao động; môi trường quan hệ lao động; các chủ thể trong quan hệ lao động; cơ chế tương tác trong quan hệ lao động;... Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Quan hệ lao động: Phần 1 TR¦êNG §¹I HäC TH¦¥NG M¹I khoa qu¶n trÞ nh©n lùc Chñ biªn: TS. NguyÔn ThÞ Minh Nhµn gi¸o tr×nhquan hÖ lao ®éng NHµ XUÊT B¶N THèNG K£ Hµ NéI, 2014 12 MỤC LỤC TrangLỜI NÓI ĐẦU .............................................................................................. 9ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU HỌC PHẦNQUAN HỆ LAO ĐỘNG............................................................................. 13CHƯƠNG 1. KHÁI LUẬN VỀ QUAN HỆ LAO ĐỘNG....................... 161.1. Khái niệm và vai trò của quan hệ lao động........................................... 16 1.1.1. Khái niệm quan hệ lao động ....................................................... 16 1.1.2. Phân loại quan hệ lao động ......................................................... 22 1.1.3. Vai trò của quan hệ lao động ...................................................... 231.2. Đặc trưng và nguyên tắc của quan hệ lao động .................................... 28 1.2.1. Đặc trưng của quan hệ lao động.................................................. 28 1.2.2. Các nguyên tắc của quan hệ lao động ......................................... 321.3. Những thành tố cơ bản của hệ thống quan hệ lao động ........................ 39 1.3.1. Các chủ thể trong quan hệ lao động............................................ 39 1.3.2. Cơ chế tương tác trong quan hệ lao động ................................... 41 1.3.3. Đối thoại xã hội trong quan hệ lao động..................................... 42 1.3.4. Thương lượng trong quan hệ lao động........................................ 43 1.3.5. Tranh chấp lao động.................................................................... 441.4. Lịch sử phát triển và một số mô hình quan hệ lao động ....................... 45 1.4.1. Lịch sử phát triển quan hệ lao động............................................ 45 1.4.2. Một số mô hình quan hệ lao động............................................... 53CHƯƠNG 2. MÔI TRƯỜNG QUAN HỆ LAO ĐỘNG......................... 632.1. Khái niệm và đặc điểm của môi trường quan hệ lao động.................... 63 2.1.1. Khái niệm môi trường quan hệ lao động .................................... 63 2.1.2. Đặc điểm môi trường quan hệ lao động...................................... 632.2. Môi trường quốc tế của quan hệ lao động............................................. 65 2.2.1. ILO và các công ước quốc tế về quan hệ lao động ..................... 65 2.2.2. Các quy tắc ứng xử và các tiêu chuẩn khác ................................ 75 32.3. Môi trường quốc gia và địa phương của quan hệ lao động................... 87 2.3.1. Môi trường pháp lý ..................................................................... 87 2.3.2. Môi trường thể chế kinh tế.......................................................... 90 2.3.3. Môi trường văn hóa, xã hội......................................................... 93 2.3.4. Thị trường lao động .................................................................... 98 2.3.5. Tổ chức hòa giải, trọng tài, thanh tra và tòa án lao động.......... 1002.4. Môi trường ngành của quan hệ lao động............................................. 101 2.4.1. Đặc điểm lĩnh vực, ngành nghề kinh doanh.............................. 101 2.4.2. Áp lực từ các lực lượng cạnh tranh trong ngành....................... 1042.5. Môi trường doanh nghiệp của quan hệ lao động................................. 106 2.5.1. Chiến lược phát triển doanh nghiệp .......................................... 106 2.5.2. Văn hóa doanh nghiệp............................................................... 108 2.5.3. Chính sách nhân lực của doanh nghiệp..................................... 112CHƯƠNG 3. CÁC CHỦ THỂ TRONG QUAN HỆ LAO ĐỘNG....... 1203.1. Khái niệm và vai trò của chủ thể quan hệ lao động ............................ 120 3.1.1. Khái niệm chủ thể quan hệ lao động......................................... 120 3.1.2. Vai trò của chủ thể quan hệ lao động........................................ 1213.2. Người lao động và tổ chức đại diện cho người lao động .................... 123 3.2.1. Người lao động ......................................................................... 123 3.2.2. Tổ chức đại diện cho người lao động........................................ 1283.3. Người sử dụng lao động và tổ chức đại diện cho người sử dụng lao động.................................................................................... ...