Giáo trình Quản lý nguồn nhân lực xã hội: Phần 1 - GS.TS. Bùi Văn Nhơn

Giáo trình "Quản lý nguồn nhân lực xã hội: Phần 1" trình bày những nội dung chính sau đây: Dân số - Cơ sở tự nhiên hình thành nguồn nhân lực xã hội; Tổng quan về nguồn nhân lực và những đặc điểm của nguồn nhân lực Việt Nam; Phát triển nguồn nhân lực phục vụ sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa;... Mời các bạn cùng tham khảo nội dung giáo trình!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Quản lý nguồn nhân lực xã hội: Phần 1 - GS.TS. Bùi Văn Nhơn HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH GIÁO TRÌNH QUẢN LÝNGUÔN NHẬN Lực M HỘI HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH G IÁ O T R ÌN HQUẢN LÝ NGUỔN NHÂN Lực XÃ HỘI (Đào tạo Đại học Hành chính) G ĩP iii& 1 T iĩẾ THAO VÀ DU LỊCH THANH HỎA ỉ PHÒNG ĐỌC NHÀ XUẤT BẢN KHOA HỌC VÀ KỸ THUẬT HÀ NỘI -2011Chủ biên:GS. TS. Bùi Văn NhơnBiên soạn:GS. TS. Bùi Văn NhdnTS. Nguyễn Trịnh KiểmTS. Đinh Thị Minh Tuyết LỜI NÓI ĐẨU Quản lý nguồn nhân lực x ã hội là tập bài giảng thuộcchương trình Đ ào tạo Đ ại học Hành chính, có mục đích cungcấp cho sinh viên, học sinh hệ đại học hành chính những kiếnthức c ơ bản vê nguồn nhân lực x ã hội và quản lý nguồn nhânlực x ã hội, làm c ơ sở phương pháp luận cho việc tham giahoạch định và phân tích c á c chính sách về nguồn nhân lực xãhội sau khi tốt nghiệp kh óa học và làm việc trong bộ máy nhànước. Tài liệu được K h oa Quản lý nhà nước vê Xã hội, Họcviện Hành chính biên soạn theo k ế hoạch xây dựng và hoànthiện chương trình và g iáo trình đào tạo, bồi dưỡng cán bộcông chức nhà nước của H ọc viện. Đây là giáo trình được biên soạn có k ế thừa, sửa chữa,b ổ sung và cập nhật kiến thức trên cơ sở tham khảo các tàiliệu trong và ngoài nước cùng sự góp ý của đồng nghiệp, bạnđọc. Giáo trình được biên soạn nghiêm túc nhưng khó tránhkhỏi những khiếm khuyết. Rất mong nhận được sự góp ý củahọc viên và bạn đ ọc đ ể g iáo trình tiếp tục được b ổ sung vàhoàn thiện. KHOA QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ XÃ HỘI 3 PHẦN Mỏ ĐẦU Để phát triển mỗi quốc gia phải dựa vào các nguồn lực cơbản: nguồn nhân lực, tài nguyên thiên nhiên, tiềm lực khoahọc công nghệ và cơ sở vật chất kỹ thuật, nguồn vốn. Trongđó nguồn nhân lực luôn luôn là nguồn lực cơ bản và chủ yếunhất cho sự phát triển. Vì vậy, việc quản lý nguồn nhân lựcquốc gia có vị trí trung tâm và có tầm quan trọng hàng đầutrong hệ thống tổ chức và quản lý nhằm phát huy mọi tiềmnăng của lao động xã hội cho phát triển. ĐỐI TƯỢNG VÀ MỤC ĐÍCH CỦA MÔN HỌC Trong sự vận hành của mình, nguồn nhân lực xã hội trảiqua các quá trình từ sự hình thành, phát triển, tái sản xuất,phân bố đến việc được sử dụng vào các hoạt động của sảnxuất xã hội. Đối với từng cá nhân người lao động thì các quátrình này diễn ra theo một trình tự trước sau (sinh ra, lớn lên,đi học, tham gia vào các hoạt động sản xuất ở một ngành, lĩnhvực, được trả lương, kết thúc quá trình tham gia lao động vàđược hưởng bảo hiểm xã hội) nhưng xét cho đến toàn xã hộithì các quá trình trên diễn ra đồng thời. Trong mỗi quá trìnhđó con người tham gia vào các quan hệ xã hội, trong đó cócác quan hệ lao động (quan hệ trong việc tham gia giáo dục,đào tạo, tham gia vào lao động sản xuất, tham gia vào quátrình phân phối, thông qua tiền lương, tiền công và bảo hiểmxã hội-..)- Môn Quản lý nguồn nhân lực xã hội lấy các quá 5trình và các quan hệ của nhân lực xã hội làm đối tượngnghiên cứu của mình. Trong quá trình nghiên cứu các mối quan hệ đó, môn họccó nhiệm vụ trình bày đặc điểm, nội dung, vai trò, các chínhsách, nguyên tắc và nội dung quản iý, nhằm trang bị cho sinhviên những kiến thức cần thiết, có tính chất nền tảng cho việctham gia hoạt động quản lý và hoạch định chính sách nhânlực quốc gia, một lĩnh vực trọng tâm của quản lý nhà nước. NỘI DUNG MÔN HỌC Phù hợp với đối tượng nghiên cứu nêu trên, môn họcđược thiết kế thành 6 chương: C hương I : Dân sô - cơ sở tự nhiên hình thành nguồnnhân lực xã hội Chương này đề cập đến quá trình và mối quan hệ thứ nhấtcủa nguồn nhân lực, đó là quá trình hình thành tự nhiênnguồn nhân lực từ sự phát triển dân số và quan hệ giữa tăngtrưởng dân sô và tăng trưởng nguồn nhân lực trong tương lai.Những đặc trưng và nội dung quản lý điều tiết quá trình nàythông qua chính sách và quản lý công tác dân số. Chương II: Tổng quan về nguồn nhân lực và nhữngđặc điểm của nguồn nhân lực Việt Nam Chương này đề cập đến các khái niệm nguồn nhân lực xãhội, những đặc điểm chủ yếu của nguồn nhân lực Việt Nam.Đây là những kiến thức cơ bản để tiếp tục nghiên cứu ỏ cácchương sau. C hương III: Phát triển nguồn nhân lực phục vụ sựnghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa6 Chương này đệ cập đến quá trình phát triển tạo ra chặtlượng của nguồn nhân lực; Trình bàv nội dung, hình thức vàđặc điểm của quá trình phát triển nguồn nhân lực gắn với yêucầu của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. C hương IV : sử dụng có hiệu quả nguồn nhân lực xãhội Chương này đề cập đến việc quản lý và điều tiết quá trìnhthu hút sức lao động và các hoạt động sản xuất xã hội, trựctiếp là vấn đề việc iàm và thất nghiệp; Các chính sá ...