Giáo trình Quy hoạch phát triển nông thôn: Phần 1 - ĐH Nông nghiệp I

Giáo trình này được biên soạn dùng cho việc giảng dạy và học tập ở bậc đại học ngành Quản lý đất đai, ngành môi trường. Giáo trình cũng có thể được sử dụng như một tài liệu tham khảo cho các chương trình đào tạo khác có liên quan và cán bộ làm công tác phát triển nông thông. Sau đây là phần 1 của giáo trình.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Quy hoạch phát triển nông thôn: Phần 1 - ĐH Nông nghiệp I Bé gi¸o dôc vµ ®µo t¹o Tr−êng ®¹i häc n«ng nghiÖp I ------------o0o------------ PGS.TS.VŨ THỊ BÌNH (Chủ biên) PGS.TS.NGUYỄN THỊ VÒNG, THS. GV.ðỖ VĂN NHẠ GIÁO TRÌNH QUY HOẠCH PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN Hµ Néi - 2005 Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Giáo trình Quy hoạch phát triển nông thôn------------------------------1 PHẦN MỞ ðẦU Phát triển nông thôn là vấn ñề quan trọng ñược ðảng ta luôn quan tâm. ðại Hội ðảng toàn quốc lần thứ 9 ñã nhấn mạnh: “ðẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện ñại hoá nông nghiệp và nông thôn theo hướng hình thành nền nông nghiệp hàng hoá lớn phù hợp với nhu cầu thị trường và ñiều kiện sinh thái của từng vùng”. Khu vực nông thôn Việt Nam có diện tích chiếm trên 92% lãnh thổ toàn quốc, hiện nay có khoảng 75% dân cư ñang sinh sống. Mức sống thấp, ñói nghèo, cơ sở hạ tầng yếu kém, tài nguyên bị suy thoái... ðó là những vấn ñề bức xúc, ñòi hỏi mọi người, mọi tổ chức cùng ñóng góp công sức ñể tháo gỡ dưới sự lãnh ñạo và hỗ trợ của Chính phủ. Cuốn giáo trình này hệ thống hoá những lý luận về phát triển nông thôn và những nguyên lý quy hoạch vận dụng vào phát triển nông thôn toàn diện và bền vững. Quy hoạch phát triển nông thôn bao gồm cả quy hoạch tổng thể, quy hoạch ngành và thực hiện các dự án ñầu tư về phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội, môi trường, nhằm nâng cao chất lượng ñời sống của người dân nông thôn. Giáo trình Quy hoạch phát triển nông thôn ñược biên soạn chỉnh lý bổ sung ñể tái bản lần thứ hai, dùng cho việc giảng dạy và học tập ở bậc ñại học ngành Quản lý ñất ñai, ngành Môi trường. Giáo trình này cũng có thể ñược sử dụng như một tài liệu tham khảo cho các chương trình ñào tạo khác có liên quan và các cán bộ làm công tác phát triển nông thôn. - Cấu trúc cuốn giáo trình: Cấu trúc của giáo trình ñã ñược biên soạn và thể hiện theo Quyết ñịnh số 90/Qð-NNI ngày 28 tháng 01 năm 2005 của Hiệu trưởng Trường ðại học Nông nghiệp I về việc quy ñịnh cấu trúc của giáo trình. Giáo trình ñược bố trí thành 6 chương. Mở ñầu mỗi chương ñều có lời nói ñầu giới thiệu những nội dung kiến thức chính của chương, tiếp ñó là nội dung chi tiết của từng mục trong chương, cuối mỗi chương là những câu hỏi ôn tập, thảo luận. Danh mục tài liệu tham khảo ñược ñánh số theo quy ñịnh và ñể ở phần cuối của giáo trình. - Sơ lược các kiến thức ñược trình bày trong giáo trình Chương 1 trình bày những lý luận cơ bản về phát triển nông thôn, cơ sở ñánh giá mức ñộ phát triển, ñối tượng, nhiệm vụ của môn học. Chương 2 là những ñặc trưng của vùng nông thôn, sự ñói nghèo và ảnh hưởng của nó ñến phát triển nông thôn; phần cuối của chương 2 bàn ñến vấn ñề dân số, văn hoá giáo dục với môi trường và phát triển. Các vấn ñề lớn trong phát triển kinh tế xã hội và những giải pháp có tính chất chỉ ñạo vĩ mô ñược trình bày một cách hệ thống trong chương 3. Trong chương này ngoài việc xem xét vấn ñề phát triển nông nghiệp, trong kinh tế nông thôn còn ñề cập ñến quá trình và xu hướng phát triển công nghiệp hoá, ñô thị hoá nông thôn. Chương 4 thể hiện các vấn ñề lý luận cơ bản của quy hoạch, những nguyên lý, nguyên tắc của quy hoạch. ðiểm nổi bật trong chương này là việc trình bày nội dung, tiến trình và phương pháp lập quy hoạch tổng thể phát triển nông thôn. Chương 5 ngoài những khái niệm cơ bản về dự án còn ñi sâu vào nội dung lập, phân tích và ñánh giá dự án ñầu tư phát triển kinh tế xã hội nông thôn. Chương 6 nói về vấn ñề phát triển nông thôn và bảo vệ môi trường. Nội dung trong chương này ñược soạn thảo ñể bổ trợ thêm kiến thức về môi trường cho quá trình làm quy hoạch phát triển nông thôn, ñồng thời cũng làm tài liệu tham khảo cho các ngành khác có liên quan. Những kiến thức chủ yếu ñược ñề cập ñến là vấn ñề môi trường chung của thế giới; sử dụng tài nguyên và bảo vệ môi trường khu vực nông thôn Việt Nam; phát triển nông nghiệp, nông thôn miền núi với bảo vệ môi trường. - Những ñiểm mới của giáo trình Giáo trình Quy hoạch phát triển nông thôn lần này so với giáo trình ñã xuất bản năm 1999 có một số ñiểm mới là: Trường ðại học Nông nghiệp Hà Nội - Giáo trình Quy hoạch phát triển nông thôn------------------------------2 + Làm rõ hơn những lý luận cơ bản về phát triển nông thôn trên cơ sở tiếp cận các phương pháp, quan ñiểm mới trong phát triển nông thôn và kinh nghiệm của một số nước trên thế giới vận dụng vào quy hoạch phát triển kinh tế xã hội nông thôn nước ta; + Cập nhật các thông tin, tài liệu nghiên cứu, chính sách của ðảng, Nhà nước ta về Phát triển nông thôn với những giải pháp cụ thể và thiết thực phù hợp với vùng nông thôn; + Về nội dung quy hoạch và thực hiện các dự án ñầu tư phát triển nông thôn, bên cạnh các mục tiêu phát triển kinh tế, giáo trình ñã làm rõ hơn nội dung và phương pháp ñánh giá tác ñộng xã hội, tác ñộng môi trường theo quan ñiểm phát triển nông thôn bền vững; + Phát triển nông thôn và bảo vệ môi trường là hai nhiệm vụ trọng tâm của tiến trình phát triển ñã ñược ñưa vào giáo trình với các nội dung khá chi tiết, ñặc biệt ñi sâu về việc khai thác sử dụng tài nguyên ñất trong phát triển kinh tế xã hội nông thôn với cải thiện môi trường, nhất là ñối với nông thôn miền núi. - Hướng dẫn sử dụng: Giáo trình Quy hoạch phát triển nông thôn ñược sử dụng làm tài liệu giảng dạy và học tập cho ngành Quản lý ñất ñai, ngành Môi trường, ngoài ra có thể làm tài liệu tham khảo cho các cán bộ phát triển nông thôn ở Trung ương và ñịa phương. Trong quá trình học tập sau mỗi chương sinh viên cần chia thành các tổ nhóm từ 5 - 8 người ñể thảo luận theo chủ ñề bài giản ...