Giáo trình Thực hành phân tích định lượng: Phần 1 - Trần Thị Yến (chủ biên)

(NB) Mời các bạn tham khảo Giáo trình Thực hành phân tích định lượng: Phần 1 sau đây để nắm bắt được những kiến thức về chuẩn độ axit mạnh - bazơ mạnh; chuẩn độ axit yếu; chuẩn độ bazơ yếu; chuẩn độ đa axit và chuẩn độ đo bazơ. Với các bạn chuyên ngành Hóa học thì đây là tài liệu hữu ích.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Thực hành phân tích định lượng: Phần 1 - Trần Thị Yến (chủ biên) TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC SÖ PHAÏM TP. HCM KHOA HOÙA # THÖÏC HAØNH Traàn Thò Yeán ( chuû bieân) Th S. Ngoâ Taán Loäc – Th S. Nguyeãn Hieàn Hoaøng Th S. Ñoã Vaên Hueâ - Th S. Nguyeãn Thò Minh Hueä CN. Leâ Ngoïc Töù Taøi lieäu löu haønh noäi boä - 2004 1 LÔØI MÔÛ ÑAÀU Boä moân Hoùa phaân tích Tröôøng Ñaïi hoïc Sö Phaïm TP.HCM bieân soaïn giaùo trình THÖÏC HAØNH PHAÂN TÍCH ÑÒNH LÖÔÏNG nhaèm giuùp cho sinh vieân thuaän tieän trong vieäc thöïc hieän caùc baøi thí nghieäm phaàn Phaân tích ñònh löôïng taïi phoøng thí nghieäm boä moân Hoùa phaân tích tröôøng Ñaïi hoïc Sö Phaïm TP.HCM. Do chöa coù kinh nghieäm neân chaéc chaén giaùo trình coøn nhieàu thieáu soùt, raát mong quyù vò ñoäc giaû goùp yù giuùp chuùng toâi coù theå hoaøn thieän giaùo trình ñöôïc toát hôn. Chaân thaønh caûm ôn. Taäp theå boä moân Hoùa phaân tích ÑHSP TP.HCM 2 BAØI 1: CHUAÅN ÑOÄ AXÍT MAÏNH – BAZÔ MAÏNH Noäi dung chính: • Giôùi thieäu phöông phaùp phaân tích theå tích. • Söû duïng duïng cuï ño theå tích. • Chuaån ñoä axít maïnh baèng bazô maïnh vaø ngöôïc laïi. ---------------------------------------------------------------- I. PHÖÔNG PHAÙP PHAÂN TÍCH THEÅ TÍCH 1. Nguyeân taéc Phöông phaùp phaân tích theå tích laø phöông phaùp xaùc ñònh haøm löôïng theo theå tích dung dòch thuoác thöû ñaõ bieát noàng ñoä chính xaùc (goïi laø dung dòch chuaån) ñöôïc theâm töø buret vaøo dung dòch chaát ñònh phaân vöøa taùc duïng ñuû vôùi taát caû löôïng chaát ñònh phaân ñoù. Ví duï: HCl + NaOH = NaCl + H2O (phaûn öùng trung hoøa) − Döïa vaøo phaûn öùng naøy coù theå ñònh löôïng chaát ñònh phaân (laø HCl hay NaOH) theo theå tích vaø noàng ñoä cuûa dung dòch chuaån (laø NaOH hay HCl ). − Söï theâm töø töø dung dòch chuaån baèng buret vaøo dung dòch chaát ñònh phaân, goïi laø quaù trình chuaån ñoä. − Thôøi ñieåm ñaõ theâm löôïng thuoác thöû taùc duïng vöøa ñuû vôùi toaøn boä chaát ñònh phaân goïi laø ñieåm töông ñöông. − Ñeå nhaän bieát ñieåm töông ñöông coù theå duøng caùc chaát gaây ra nhöõng hieän töôïng maø ta coù theå quan saùt ñöôïc baèng maét thöôøng (nhö: söï ñoåi maøu, söï keát tuûa...) xaûy ra ôû raát gaàn ñieåm ñoù. Nhöõng chaát naøy goïi laø chaát chæ thò. Thôøi ñieåm taïi ñoù söï chuaån ñoä keát thuùc ñöôïc goïi laø ñieåm cuoái chuaån ñoä. − Söï chuaån ñoä maéc sai soá laø do ñieåm cuoái chuaån ñoä khoâng truøng vôùi ñieåm töông ñöông. (Neáu döøng chuaån ñoä tröôùc ñieåm töông ñöông thì maéc sai soá aâm, neáu döøng chuaån ñoä sau ñieåm töông ñöông thì maéc sai soá döông ). 2. Phaûn öùng duøng trong phaân tích theå tích Caùc phaûn öùng duøng trong phaân tích theå tích phaûi thoûa maõn caùc yeâu caàu sau ñaây: - Phaûi xaûy ra hoaøn toaøn , ñuùng tæ löôïng theo moät phöông trình phaûn öùng xaùc ñònh. - Phaûi xaûy ra nhanh vaø khoâng coù phaûn öùng phuï (coù ñoä choïn loïc cao). - Phaûi coù chæ thò thích hôïp ñeå xaùc ñònh ñieåm cuoái chuaån ñoä vôùi sai soá coù theå chaáp nhaän. 3 3. Phaân loaïi caùc phöông phaùp phaân tích theå tích Theo baûn chaát cuûa caùc phaûn öùng chuaån ñoä coù theå chia ra caùc phöông phaùp sau: a. Phöông phaùp axit-bazô (phaûn öùng trung hoøa) b. Phöông phaùp chuaån ñoä oâxy hoùa khöû. c. Phöông phaùp chuaån ñoä taïo phöùc ( chuaån ñoä complexon ). d. Phöông phaùp chuaån ñoä keát tuûa. 4. Caùc phöông phaùp tieán haønh chuaån ñoää theå tích a. Chuaån ñoä tröïc tieáp: Theâm töø töø chaát chuaån R vaøo dung dòch caàn ñònh phaân X, thuoác thöû R taùc duïng tröïc tieáp vôùi chaát caàn ñònh phaân X. Döïa vaøo VR , CR vaø phaûn öùng hoùa hoïc maø tính haøm löôïng cuûa X. b. Chuaån ñoä giaùn tieáp: Neáu chaát X khoâng xaùc ñònh tröïc tieáp ñöôïc baèng thuoác thöû R. Ta chuyeån X vaøo moät hôïp chaát XA baèng thuoác thöû A vôùi ñieàu kieän A coù theå xaùc ñònh tröïc tieáp ñöôïc baèng thuoác thöû R. c. Chuaån ñoä ngöôïc: Cho dö moät löôïng chính xaùc thuoác thöû R vaøo dung dòch chaát caàn ñònh phaân X, sau ñoù xaùc ñònh löôïng dö R baèng thuoác thöû R’ thích hôïp. Döïa vaøo CR , VR vaø CR’ , VR’ ñeå xaùc ñònh haøm löôïng X. d. Chuaån ñoä thay theá: Cho chaát caàn ñònh phaân X taùc duïng vôùi moät hôïp chaát MA naøo ñoù ñeå taïo MX vaø giaûi phoùng A. Chuaån ñoä löôïng chaát A baèng thuoác thöû R thích hôïp. Döïa vaøo CR , VR ñeå tính löôïng X. ...