Giáo trình Tiêm chủng mở rộng

Tổng quan về vaccine: Chẳng ai thích chích cả! Chích gây đau, và thậm chí có người dù đã lớn rồi mà mỗi khi thấy nhân viên y tế cầm ống chích đến là khóc òa lên. Tuy nhiên, có bệnh & để phòng bệnh mới cần đến chích (kể cả những người nghiện chất kích thích).
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Tiêm chủng mở rộng Chương trình tiêm chủng mở rộng I. Tổng quan về vaccine: Chẳng ai thích chích cả! Chích gây đau, và thậm chí có người dù đã lớn rồi màmỗi khi thấy nhân viên y tế cầm ống chích đến là khóc òa lên. Tuy nhiên, có bệnh &để phòng bệnh mới cần đến chích (kể cả những người nghiện chất kích thích). Bài viết này đề cập đến các mũi tiêm chủng đề phòng bệnh (vaccine). Vaccinelà một loại thuốc được dùng để phòng bệnh (không phải để chữa bệnh). Vaccine làdung dịch được bào chế một cách nghiêm ngặt và chính xác để đưa vào cơ thể.Vaccine có tác dụng ngăn ngừa bệnh tật tương ứng cho cơ thể trong suốt quảng đờicòn lại hoặc một khi bệnh dịch có thể xảy ra. Khi trẻ được sanh ra, trẻ đã được thừa hưởng một số chất miễn dịch từ mẹ(trong thời gian ở trong tử cung) để có thể chống chọi lại với một số bệnh tật. Kế tiếp,lượng miễn dịch tiếp tục được cung cấp cho trẻ trong thời gian bú mẹ (miễn dịch từ mẹtruyền qua sữa mẹ cho con). Cả hai trường hợp này đều là những miễn dịch tạm thời và sẽ cạn dần khi trẻkhông còn bú mẹ nữa- đó là một lý do về tầm quan trọng của việc nuôi con bằng sữamẹ. Song song với khoảng thời gian đó, hệ miễn dịch tự thân của trẻ bắt đầu hoạt động& phát triển. Chủ động miễn dịch (tiêm chủng vaccine) là cách tạo miễn dịch nhân tạo chomột số bệnh lý đặc biệt nguy hiểm hoặc chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Bằng cáchđưa vào cơ thể các tác nhân gây bệnh (hoặc các mầm bệnh đã làm yếu liệt hoặc làmchết đi, hoặc các tác nhân có cấu trúc tương tự với mầm bệnh), mũi tiêm vaccine tạomột tình trạng nhiễm bệnh giả tạo để kích thích cơ thể tập dượt và hình thành các kiểuđánh trận để cơ thể có nhiều kinh nghiệm hơn. Quá trình tập dượt này làm cho cơ thểnhận biết trước hình dạng & bản chất của các yếu tố gây bệnh. Từ đó, cơ thể sản xuấtra các kháng thể dự phòng trước để sau này cần dùng đến khi cơ thể thật sự nhiễmmầm bệnh tương tự. Một số bậc cha mẹ có thể ngại ngùng không cho trẻ đi tiêm chủng vaccine vì họcho rằng bệnh khó có thể xảy ra cho trẻ hoặc trẻ có thể bị nhiễm bệnh do chínhvaccine gây ra. Mặc dù thực tế cho thấy có một vài biểu hiện giống như bệnh thật xảyra sau khi tiêm vaccine, song các triệu chứng đó rất nhẹ & không phải là bệnh thật sự.Ngược lại, việc không tiêm chủng có thể dẫn đến bệnh thật, với các triệu chứng thật,tốn tiền thật & có thể mất mạng thật. II. Tiêm chủng- một nội dung chính của công tác phòng bệnh cộng đồng: Tiêm chủng là rất cần thiết và là một nội dung chính trong công tác phòng bệnhcộng đồng. Như Bạn cũng biết, một số bệnh vẫn chưa có phương pháp điều trị triệt đểhoặc chi phí khi điều trị cao hơn rất nhiều khi bệnh khởi phát hoặc bệnh gây ra quánhiều phiền toái & các biến chứng nguy hiểm đe dọa đến tánh mạng hoặc chí ít để lạinhững hậu quả không mong muốn. Do vậy, phòng bệnh bằng cách tiêm chủng đượcxem là phương pháp khôn ngoan, kinh tế & hiệu quả. Một khi cơ thể có khả năng phòng được một bệnh nào đó, khi ấy được gọi là cơthể đã được miễn dịch và bệnh lý đã được phòng khó có cơ hội gây bệnh ở cơ thể Bạn.Điều này có nghĩa là không hẳn 100% số người đã được miễn dịch đều không bị bệnh.Tuy nhiên, chỉ có một số nhỏ vẫn mắc bệnh & tình trạng bệnh sẽ không trầm trọngnhư trong trường hợp không được tiêm chủng trước. Hiện nay, có 4 dạng vaccine khác nhau đang được lưu hành: - Loại vaccine chứa các virus đã được làm yếu đi trước khi đưa vào cơ thể, vídụ MMR - Loại vaccine chứa xác virus, ví dụ IPV - Vaccine chứa các độc tố của vi khuẩn, ví dụ vaccine phòng bạch hầu & uốnván - Vaccine chứa các chất sinh học tổng hợp, ví dụ như HiB chứa các phân tử liênkết tổng hợp giống như vi khuẩn Haemophilus influenza nhóm B nhằm đánh lừa cơthể sản xuất ra kháng thể để chống lại các vi khuẩn thật tấn công sau này. III. Thời gian tiêm chủng vaccine & thời gian hiệu quả phòng bệnh: Những khuyến cáo về thời gian tiêm chủng cho từng loại vaccine là khác nhau.Tuy nhiên, các vaccine được tiêm chủng theo lịch định sẵn, bắt đầu khi trẻ được 2tháng tuổi cho đến khi trẻ được 6 tuối. Hầu hết các mũi tiêm chủng đều được chích vàocơ thể trước khi Bạn được 2 tuổi. Một số vaccine có thể phòng bệnh cả đời sau một hoặc một chuỗi mũi tiêm theolịch, một số loại khác chỉ có thời gian bảo vệ cơ thể theo từng năm (ví dụ như vaccinephòng cúm chẳng hạn). Một số mũi tiêm chủng thực hiện trễ hơn hoặc khi tai nạn xảyra mới tiêm chủng (ví dụ như tiêm chủng tetanus- phong đòn gánh- khi trẻ được 12tuổi hoặc ngay sau khi bị chấn thương rách da bởi các vật dơ bẩn). Các mũi tiêm chủng thường được chích vào bắp tay, nơi gần với khớp vai, thỉnhthoảng thấy tiêm ở bắp đùi. Việc tiêm chủng có thể gây ra một vài triệu chứng khôngmong muốn. Tuy nhiên các triệu chứng này vẫn nhẹ hơn nhiều so với các triệu chứngthật của bệnh. Các triệu chứng thường thấy sau khi tiêm chủng nh ...