Giáo trình Tiện cơ bản (Nghề: Cắt gọt kim loại - Trình độ: Trung cấp nghề) - CĐ nghề Phú Yên

Giáo trình Tiện cơ bản (Nghề: Cắt gọt kim loại - Trình độ: Trung cấp nghề) cung cấp cho người học những kiến thức sau: vận hành và bảo dưỡng máy tiện vạn năng; sử dụng các loại đồ gá thông dụng; đặc điểm của quá trình cắt khi tiện;... Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Tiện cơ bản (Nghề: Cắt gọt kim loại - Trình độ: Trung cấp nghề) - CĐ nghề Phú Yên UBND TỈNH PHÚ YÊN TRƯỜNG CAO ĐẲNG NGHỀ PHÚ YÊN KHOA CƠ KHÍ GIÁO TRÌNH NGHÊ: CẮT GỌT KIM LOẠI HỆ: TRUNG CẤP NGHỀ LƯU HÀNH NỘI BỘ NĂM 2009 LỜI GIỚI THIỆU Dạy thực hành nghề theo phương pháp tích hợp, được thể hiện trên cơ sở những bài học lý thuyết chuyên môn cơ bản, phối hợp với bài luyện tập thông qua ứng dụng những bài tập sản xuất. Giúp cho người học vừa nhanh chóng nắm vững kiến thức, vừa nhanh chóng hình thành kỹ năng nghề. Cuốn giáo trình “ Tiện cơ bản” này dùng cho ngành cắt gọt kim loại. Nội dung từ giới thiệu về máy tiện, cách sử dụng máy, các loại đồ gá thông dụng, dao tiện, chế độ cắt, tiện trụ, vạt mặt khoan tâm và cắt đứt. Mục đích là hổ trợ cho giáo viên dạy nghề ngành cắt giọt kim loại và là kiến thức cơ bản cho người học. Giúp cho người học tìm hiểu dễ dàng hơn và đi sâu hơn cho những môdun sau này của chuyên ngành. Cuốn giáo trình này lần đầu tiên được in và đưa ra sử dụng chắc chắn còn nhiều thiếu sót. Xin chân thành cảm ơn sự đóng góp về nội dung và hình thức trình bày của người đọc để cuốn giáo trình ngày càng hoàn thiện. Biên soạn: Trần Kim Lai 2 Bài 1: VẬN HÀNH VÀ BẢO DƯỠNG MÁY TIỆN VẠN NĂNG Thời gian: (LT:4h;TH:16h) I. KHÁI NIỆM CƠ BẢN VỀ GIA CÔNG TIỆN TRÊN MÁY TIỆN VẠN NĂNG 1. Cấu tạo của máy tiện vạn năng: Máy tiện vạn năng có rất nhiều loại, mỗi loại đều có kích thước và cấu tạo khác nhau. Các bộ phận và chi tiết chủ yếu có thay đổi nhưng nói chung về tên gọi và tác dụng cơ bản giống nhau. a. Thân máy: Thân máy là bộ phận quan trọng, trên thân máy lắp tất cả những bộ phân chính chủ yếu của máy. Bộ phận quan trọng của thân máy là sống trượt đuợc chế tạo chính xác và nhẵn bóng cao, cần bảo đảm độ thẳng, độ phẳng, độ song song. Trên sống trượt có lắp những bộ phận máy có thể di động như: ụ động, giá đỡ, bàn trượt dọc. kết cấu thân máy rất đa dạng. b. Hộp trục chính: Hộp trục chính bao gồm hộp tốc độ để điều chỉnh các cấp vận tốc cần thiết của trục chính, bên trong là hệ thống trục, cơ cấu ly hợp, cơ cấu đảo chiều, bánh răng ăn khớp…Bên ngoài có một số tay gạt để thay đổi tốc độ, chiều quay. Bộ phận quan trọng nhất của hợp trục chính là trục chính và những ổ trục của trục chính. Nhiệm vụ của trục chính là định tâm, định vị đồ gá hoặc chi tiết gia công. Trục chính thường có kết cấu rỗng để có thể đưa phôi thanh qua trục chính. Đầu trước của trục chính, bên trong có lỗ côn để lắp mũi tâm (tâm chết). Phía ngoài của đầu trước thường có hai dạng: Có ren để lắp mâm cặp và mặt côn để định vị mâm cặp trên mặt côn có lắp then để truyền mômen xoắn, kẹp chặt mâm cặp bằng đai ốc ren được lắp trên ổ trục chính. Ở một số máy tiện hợp tốc độ là hợp riêng và đặt ở phía dưới thân máy. 3 c. Bàn dao: Bàn dao là bộ phận máy lắp trên hợp xe dao và di trượt trên sống trượt của băng máy. Bàn dao có nhiệm vụ kẹp chặt dao, thực hiện chuyển động chạy dao dọc và chạy dao ngang. Bàn dao gồm các bộ phận sau: - Bàn dao dọc: Di trượt trên sống trượt dẫn hướng của băng máy theo chiều dọc thực hiện chạy dao dọc tự động nhờ hợp xe dao hoặc chạy dao dọc bằng tay khi quay tay quay thông qua bộ truyền thanh răng - bánh răng. - Bàn dao ngang: Di trượt trên sống trượt đuôi én của bàn trượt dọc theo phương ngang thực hiện chạy dao ngang tự động nhờ hợp xe dao hoặc chạy dao ngang bằng tay khi quay tay quay thông qua cơ cấu vít me đai ốc. - Bàn trượt dọc trên: Có thể xoay xung quanh trục của nó khi mở hai đai ốc ở hai bên bàn quay tròn và có thể trượt dọc theo phương trên sống trượt đuôi én của bàn quay tròn. - Ổ dao: Dùng để kẹp chặt dao tiện trong quá trình gia công. Ổ dao được gá trên bàn trượt dọc trên và có thể quay xung quanh trục của ổ dao để định vị dao. Ổ dao dùng trên máy tiện vạn năng thường là ổ dao vuông có thể lắp được 4 dao tiện trên 4 cạnh của ổ dao, khi cần đến dụng cụ cắt nào chỉ cần xoay tay xiết chặt ổ dao theo chiều ngược kim đồng hồ rồi xoay dụng cụ cắt đến vị trí cần thiết. d. Ụ động: Được đặt trên sống trượt và có thể di trượt trên sống trượt đến vị trí bất kỳ bằng tay. Ụ động dùng để đỡ những chi tiết gia công kém cứng vững, ngoài ra còn dùng để gá mũi khoan, mũi khoét, mũi doa, các đồ gá ta rô, bàn ren để cắt ren … Để kẹp chặt ụ động xuống băng máy ở một vị trí cần thiết ta xoay chốt lệch tâm. Các bộ phận chính của ụ động bao gồm: - Đế ụ động được lắp trên các rãnh trượt của băng máy. 4 - Thân ụ động. - Nòng ụ động. - Trục vít me. - Đai ốc ăn khớp với trục vít me. - Bộ phận hãm ụ động với băng máy. - Tay quay nòng ụ động. - Tay hãm nòng ụ động. - Mũi tâm ụ động. 2. Công dụng của máy tiện: Máy tiện dùng để gia công các chi tiết trụ tròn xoay, dạng côn, mặt định hình, cắt ren, cắt rãnh, cắt đứt. Ngoài các dạng gia công cơ bản trên máy tiện còn có thể thực hiện các nguyên công khác như: Khoan, khoét, doa mài, cắt gai nhám và cắt ren bằng bàn ren. Tiện trụ trong Tiện trụ ngoài Vạt mặt Tiện ren trong 5 Tiện ren ngoài Tiện côn trong Tiện côn ài II. VẬN HÀNH MÁY TIỆN Để đảm bảo kết quả tốt trong quá trình thao tác tránh xảy ra tai nạn lao đông, hư hỏng máy móc, quá trình thao tác ch ...