Giáo trình Tính toán thiết kế ôtô: Phần 2

(NB) Giáo trình Tính toán thiết kế ôtô: Phần 2 sau đây trình bày về hệ thống phanh, hệ thống lái (phân loại, tỷ số truyền,...) và khung vỏ của ôtô. Giáo trình phục vụ cho các bạn chuyên ngành Công nghiệp ôtô và những bạn quan tâm tới lĩnh vực này.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Tính toán thiết kế ôtô: Phần 2 B.BOÄ PHAÄN ÑAØN HOÀI I. PHAÂN LOAÏI. 1. Phaàn töû ñaøn hoài baèng kim loaïi: a) Nhíp: söû duïng ôû heä thoáng treo ñoäc laäp vaø phuï thuoäc. b) Loø xo xoaén oác: söû duïng ôû heä thoáng treo ñoäc laäp. c) Thanh xoaén: söû duïng ôû heä thoáng treo ñoäc laäp. 2. Phaàn töû ñaøn hoài phi kim loaïi: a) Loaïi ñaøn hoài baèng cao su b) Loaïi ñaøn hoài nhôø khí eùp c) Loaïi thuyû löïc Lôïi duïng öu ñieåm cuûa töøng loaïi ngöôøi ta söû duïng loaïi boä phaän ñaøn hoài lieân hôïp goàm hai hay nhieàu loaïi phaàn töû ñaøn hoài. II. ÑÖÔØNG ÑAËC TÍNH ÑAØN HOÀI CUÛA HEÄ THOÁNG TREO. Nhôø ñöôøng ñaëc tính ñaøn hoài ta ñaùnh giaù ñöôïc cô caáu ñaøn hoài cuûa heä thoáng treo. Ñöôøng ñaëc tính ñaøn hoài bieåu thò quan heä giöõa löïc Z thaúng ñöùng taùc duïng leân baùnh xe vaø ñoä bieán daïng cuûa heä thoáng treo f ño ngay treân truïc baùnh xe. Treân hình 11.13 trình baøy hai loaïi ñöôøng ñaëc tính cuûa heä thoáng treo: ñöôøng thaúng 1 öùng vôùi heä thoáng treo coù ñoä cöùng khoâng ñoåi coøn ñöôøng cong 2 öùng vôùi loaïi heä thoáng treo coù ñoä cöùng thay ñoåi. Truïc hoaønh bieåu dieãn ñoä voõng f, truïc tung bieåu dieãn löïc Z thaúng ñöùng taùc duïng leân baùnh xe. Muoán coù ñoä voõng ft cuûa moät ñieåm baát kyø treân ñöôøng cong (ví duï ôû ñieåm D) ta veõ ñöôøng tieáp tuyeán taïi ñieãm ñoù (ñieåm D) vaø haï ñöôøng thaúng goùc vôùi truïc hoaønh. Hoaønh ñoä AB laø ñoä voõng tónh ft cuûa heä thoáng treo coù ñoä cöùng thay ñoåi (ñöôøng cong 2) vaø hoaønh ñoä OB seõ laø ñoä voõng tónh cuûa heä thoáng treo coù ñoä cöùng khoâng ñoåi (ñöôøng thaúng 1). Taàn soá dao ñoäng rieâng ôû caùc bieân ñoä beù ñöôïc xaùc ñònh baèng ñoä voõng hieäu duïng (hay ñoä voõng tónh) öùng vôùi taûi troïng tónh Zt = G. Tuy cuøng moät ñoä voõng toång quaùt OC nhöng heä thoáng treo coù ñoä cöùng thay ñoåi coù ñoä voõng hieäu duïng AB lôùn hôn ñoä voõng hieäu duïng cuûa heä thoáng treo coù ñoä cöùng khoâng thay ñoåi (ñoaïn OB). 178 Z Zmax E 2 H Theå tích Taûi troïng ñoäng naêng Zt D K 1 f A 0 C B Hình 11.13: Caùc daïng ñöôøng ñaëc tính cuûa heä thoáng treo. Theå tích ñoäng naêng goïi taét laø theå ñoäng nghóa laø theá naêng lôùn nhaát cuûa heä thoáng treo khi oâ toâ qua choã loài loõm ñöôïc bieåu thò baèng dieän tích coù gaïch EKD öùng vôùi heä thoáng treo coù ñoä cöùng thay ñoåi vaø bieåu thò baèng dieän tích HKD öùng vôùi heä thoáng treo coù ñoä cöùng khoâng ñoåi. Vôùi nhöõng ñoä voõng haïn cheá theå ñoäng caàn thieát cuûa heä thoáng treo coù ñöôøng ñaëc Z tính phi tuyeán coù theå theå hieän baèng heä soá ñoäng Kñ = max maø ta seõ khaûo saùt kyõ hôn sau ñaây. G Treân hình 11.14 laø daïng ñöôøng ñaëc tính ñaøn hoài cuûa heä thoáng treo khi chaát taûi vaø khi giaûm taûi. Treân truïc hoaønh ta coù ñieåm O laø ñieåm töïa cuûa boä phaän haïn cheá döôùi, ñieåm C laø ñieåm töïa cuûa boä phaän haïn cheá treân, neân ta goïi BO laø giaù trò cuûa ñoä voõng ñoäng döôùi fñd, BC laø giaù trò cuûa ñoä voõng ñoäng treân fñt. Ngoaøi ra ta coøn coù ñieåm L laø ñieåm töïa cuûa vuù cao su phía döôùi, ñieåm M laø ñieåm töïa cuûa vuù cao su phía treân vaø töông öùng vôùi hai ñieåm L, M ta coù ñoä voõng f1, f2 . Khi chaát taûi vaø giaûm taûi caùc thoâng soá cuûa boä phaän ñaøn hoài laø ñoä voõng tónh ft , ñoä voõng ñoäng treân fñt vaø ñoä voõng ñoäng döôùi fñd öùng vôùi haønh trình ñoäng ñeán giôùi haïn cuûa boä phaän haïn cheá phía treân vaø boä phaän haïn cheá phía döôùi, ñoä cöùng Ct cuûa heä thoáng treo, heä soá ñoäng Kñ vaø löïc ma saùt 2F . Ñöôøng cong chaát taûi vaø giaûm taûi khoâng truøng nhau do ma saùt trong heä thoáng treo. Ngöôøi ta qui öôùc laáy ñöôøng ñaëc tính ñaøn hoài cuûa nhíp laø ñöôøng trung bình (ñöôøng neùt ñöùt) (nghóa laø coù tính ñeán löïc ma saùt 2F) . 179 Z Ñieåm töïa cuûa boä phaän haïn cheá döôùi Ñieåm töïa cuûa uï cao su döôùi Zmax Ñieåm töïa cuûa boä phaän haïn cheá treân Taûi troïng chaát taûi Z1 ...