Giáo trình trắc địa cao cấp

Trắc địa là một ngành khoa học có lịch sử lâu đời và được xếp vào nhóm các khoa học về Trái đất. Vai trò và ý nghĩa của nó được thể hiện trước hết và chủ yếu ở nhiệm vụ nghiên cứu, xác định kích thước, hình dạng và trọng trường của Trái đất cùng sự thay đổi của chúng theo thời gian.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình trắc địa cao cấp Giáo trìnhTrắc địa cao cấp 1 MỤC LỤCGiáo trình...............................................................................................................1Trắc địa cao cấp.................................................................................................. 1MỤC LỤC.............................................................................................................2 1. ý nghÜa cña phÐp chiÕu mÆt Ellipsoid lªn mÆt ph¼ng..........................87 LỜI NÓI ĐẦU 2 Trắc địa là một ngành khoa học có lịch sử lâu đời và được xếp vào nhómcác khoa học về Trái đất. Vai trò và ý nghĩa của nó được thể hiện tr ước hết và ch ủyếu ở nhiệm vụ nghiên cứu, xác định kích thước, hình dạng và trọng trường của Tráiđất cùng sự thay đổi của chúng theo thời gian. Đây cũng chính là nội dung, chức năngcơ bản của một bộ phận quan trọng của khoa học Trắc địa đ ược biết đ ến với têngọi là Trắc địa cao cấp. Tên gọi này dùng để chỉ cả một chuyên ngành đào tạo trong Trắc địa gồm nhiềumôn học chuyên sâu. Nó cũng có thể được hiểu là một môn học cùng nhiều môn họckhác trong lĩnh vực Trắc địa. Trong khuôn khổ chương trình khung giáo dục đại học ngành kỹ thuật trắc địa -bản đồ được Bộ Giáo dục và Đào tạo thông qua cách đây 5 năm đã hình thành họcphần Trắc địa cao cấp đại cương với 4 tín chỉ. Đề cương của học phần này đã đượcxây dựng tại Bộ môn Trắc địa cao cấp thuộc khoa Trắc địa của trường Đại học Mỏ -Địa chất, một trong không nhiều cơ sở đào tạo có bề dày xấp xỉ 50 năm với uy tínđược thừa nhận rộng rãi trong lĩnh vực trắc địa - bản đồ ở nước ta. Đề cương đãđược trình duyệt và thông qua bởi các cấp có thẩm quyền. Để phục vụ và đáp ứng nhu cầu giảng dạy, học tập môn Tr ắc đ ịa cao cấp theoĐề cương nói trên, tập thể giảng viên có thâm niên nhiều năm của Bộ môn Trắc địacao cấp khoa Trắc địa trường Đại học Mỏ - Địa chất tiến hành biên soạn cuốn Giáotrình Trắc địa cao cấp đại cương này. Trách nhiệm chủ biên do GS. TSKH. PhạmHoàng Lân đảm nhận. Nội dung của các chương, tiết cụ thể được phân chia biênsoạn như sau: GS.TSKH. Phạm Hoàng Lân: chương 1, chương 2, các tiết 3.1, 4.1, 5.4; PGS. TS. Đặng Nam Chinh: các tiết 3.3, 4.2, 5.5, 5.6; TS. Vũ Văn Trí: các tiết 3.2, 5.3; TS. Dương Vân Phong: các tiết 4.3, 5.1, 5.2; ThS. Nguyễn Xuân Tùng: các tiết 3.4, 3.5. Tập thể tác giả bày tỏ sự cảm ơn chân thành đối với Bộ môn Trắc địa cao cấp đãtín nhiệm giao phó nhiệm vụ và thường xuyên quan tâm, động viên, tạo điều kiệnthuận lợi cho việc biên soạn giáo trình này. Do giáo trình được biên soạn lần đầu, lại gồm nhiều tác giả, nên không tránh khỏinhững thiếu sót nhất định cả về nội dung và hình thức. Tập thể tác giả xin trân trọngcảm ơn đồng nghiệp và bạn đọc về những ý kiến nhận xét, đóng góp cho giáo trìnhvà sẽ nghiêm túc tiếp thu, chỉnh sửa để các lần ấn hành tiếp sau được hoàn chỉnhhơn. Hà nội, tháng 6 năm 2011 3 Chương 1 MỞ ĐẦU1.1. Nhiệm vụ và vai trò của Trắc địa cao cấp1.1.1. Nhiệm vụ của Trắc địa cao cấp Trắc địa cao cấp là một lĩnh vực khoa học về Trái đất, có nhiệm vụ nghiên cứu,xác định kích thước, hình dạng và trường lực hút hay trọng trường của Trái đất cùngsự thay đổi của chúng theo thời gian. Nếu như Trắc địa được xem là một ngành khoahọc và được xếp vào nhóm các khoa học về Trái đất thì trước hết và chủ yếu chínhlà vì trong đó có hàm chứa chức năng, nhiệm vụ khái quát nêu trên. Trái đất, như đã biết, là một vật thể vũ trụ thuộc hệ thống Mặt trời; Nó là mộtkhối vật chất có hình thù và độ lớn nhất định, tự quay quanh trục mình (và quayquanh Mặt trời), và do vậy gây ra một trường lực hút tồn tại cả ở bên ngoài và bêntrong bề mặt tự nhiên của nó. Con người với tư cách chủ thể, đại diện cao cấp nhấtcủa sự sống và nền văn minh trên Trái đất cần phải và trên thực tế từ rất sớm đã đặtra để tự giải đáp ngày càng cặn kẽ câu hỏi tất yếu về độ lớn, hình thù của hành tinhmình sống trên đó và bản chất, ảnh hưởng của lực hút chi phối mọi hiện tượng vàquá trình tự nhiên xảy ra trong thế giới xung quanh. Từ câu hỏi tự nhiên và rất cơ bảnấy đã hình thành cả một lĩnh vực kiến thức rộng lớn và sâu sắc được gọi là Trắc địavới thành phần cốt lõi chính là Trắc địa cao cấp. Bề mặt thực của Trái đất vốn uốn nếp, lồi lõm; Hình dạng thực của nó khôngthể thể hiện bằng một biểu thức toán học đơn giản. Do vậy, xác đ ịnh kích thước,hình dạng và trọng trường của Trái đất là chọn ra bề mặt toán học tương đối chuẩntắc, nhưng khá gần với hình khối của Trái đất, làm mặt tham khảo để rồi tìm cáchxác định khoảng chênh không lớn giữa mặt đất thực và bề mặt đã biết này. Mặt thamkhảo như thế ...