Giáo trình Ứng dụng GIS cho ngành Tài nguyên Môi trường

Nội dung của tập giáo trình trình bày tổng quan về công nghệ thông tin, cơ sở địa lý học, các thành phần của hệ thống thông tin địa lý, cấu trúc cơ sở dữ liệu trong GIS, các đặc điểm của hệ thống thông tin địa lý GIS và tổ chức cơ sở dữ liệu trong GIS, hệ thống định vị toàn cầu, xử lý thông tin bản đồ trong GIS, các ứng dụng của hệ thống thông tin địa lý và xây dựng kế hoạch mang tính chiến lược cho việc sử dụng GIS.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình Ứng dụng GIS cho ngành Tài nguyên Môi trường MỞ ĐẦU Kỹ thuật Thông tin Địa lý (Geograpgic Information System) đã bắt đầu được sử dụng rộng rãi ở các nước phát triển hơn một thập niên qua, đây là một dạng ứng dụng công nghệ tin học (Information Technology) nhằm mô tả thế giới thực (Real world) mà loài người đang sống-tìm hiểu-khai thác. Với những tính năng ưu việt, kỹ thuật GIS ngày nay đang được ứng dụng trong nhiều lãnh vực nghiên cứu và quản lý, đặc biệt trong quản lý và quy hoạch sử dụng-khai thác các nguồn tài nguyên một cách bền vững và hợp lý. Sự phát triển không ngừng của công nghệ thông tin đã đưa tin học thâm nhập sâu vào nhiều lĩnh vực khoa học và đời sống, mở ra một giai đoạn mới trong quá trình phát triển khoa học. Hệ thống thông tin địa lý là một trong những ứng dụng rất có giá trị của công nghệ tin học trong ngành địa lý, điều tra cơ bản, quy hoạch đô thị và cảnh báo môi trường. Kỹ thuật GIS đã được bắt đầu sử dụng rộng rãi ở các nước phát triển hơn một thập niên qua, với những tính năng ưu việt, kỹ thuật GIS ngày nay đang được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực nghiên cứu và quản lý. Hệ thống thông tin địa lý là một kỹ thuật ứng dụng hệ thống vi tính số hoá, xuất hiện trong những năm 1960 cho đến nay công nghệ này được biết đến như là một kỹ thuật toàn cầu. Trong sự phát triển của đất nước ta hiện nay, việc tổ chức quản lý thông tin địa lý một cách tổng thể có thể đóng góp không nhỏ vào việc sử dụng có hiệu quả hơn nguồn tài nguyên của đất nước. Tập giáo trình này được thực hiện trên cơ sở tổng hợp của nhiều tài liệu trong và ngoài nước của nhiều tác giả nhằm mục đich cung cấp cho các sinh viên một tài liệu tổng hợp để phục vụ cho việc học tập, nghiên cứu và ứng dụng GIS trong các lãnh vực, đặc biệt trong quản lý tài nguyên môi trường. 1 MỤC LỤC Mở đầu 1 Mục lục 2 Một số thuật ngữ viết tắt 11 Chương 1. TỔNG QUAN VỀ CÔNG NGHỆ THÔNG TIN 12 1.1. KHÁI NIỆM CHUNG VỀ CÔNG NGHỆ THÔNG TIN 12 1.1.1. Xác định hệ thống thông tin.........................................................................12 1.1.2. Thu nhận thông tin .......................................................................................12 1.1.3. Quản lý thông tin .........................................................................................12 1.1.4. Xử lý thông tin .............................................................................................12 1.1.5. Truyền thông tin...........................................................................................12 1.1.6. Cung cấp thông tin .......................................................................................13 1.2. XU HƯỚNG PHÁT TRIỂN CỦA CÔNG NGHỆ THÔNG TIN........................13 1.2.1. Nhu cầu đa dạng hoá thông tin ...................................................................13 1.2.2. Nhu cầu chính xác hoá thông tin..................................................................13 1.2.3. Xu hướng phát triển phần cứng và phần mềm hệ thống..............................13 1.2.4. Sự phát triển của kỹ thuật xử lý thông tin....................................................14 1.2.5. Sự phát triển trong xây dựng các cơ sở dữ liệu ...........................................14 1.2.6. Sự phát triển mạng thông và kỹ thuật truyền tin..........................................14 1.2.7. Sự phát triển trong kỹ thuật thu nhận và cung cấp thông tin .......................15 1.3. LỢI ÍCH VÀ NHỮNG HẠN CHẾ CỦA VIỆC SỬ DỤNG KỸ THUẬT GIS 15 Chương 2 : CƠ SỞ ĐỊA LÝ HỌC 17 2.1. KHÁI NIỆM CHUNG VỀ BẢN ĐỒ ĐỊA LÝ.....................................................17 2.1.1. Định nghĩa....................................................................................................17 2.1.2. Các tính chất của bản đồ ..............................................................................20 2.1.3. Các yếu tố nội dung của bản đồ địa lý.........................................................20 2.1.4. Cơ sở toán học của bản đồ địa lý .................................................................23 2.2. CÁC HỆ QUI CHIẾU BẢN ĐỒ (MAP PROJECTIONS) 26 2.2.1 Lưới chiếu bản đồ (lưới kinh vĩ tuyến).........................................................26 2.2.2. Khung bản đồ ...............................................................................................32 2.2.3. Bố cục bản đồ...............................................................................................32 2 2.2.4. Phân mảnh bản đồ.......................................................................................32 2.2.5. Phân loại bản đồ...........................................................................................33 2.2.6. Các phương pháp biểu thị hiện tượng trên bản đồ (các phương pháp bản đồ)......................................................................................35 Chương 3: CÁC THÀNH PHẦN CỦA HỆ THỐNG THÔNG TIN ĐỊA LÝ...........39 3.1 THIẾT BỊ (Hardware) .................................. ...