Giáo trình về Lập trình hướng đối tượng

Trong thế giới thực, chung quanh chúng ta là những đối tượng, đó là các thực thể có mối quan hệ với nhau
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giáo trình về Lập trình hướng đối tượng Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.CHƯƠNG 1 CÁC KHÁI NIỆM CƠ SỞ CỦA LẬP TRÌNH HƯỚNG ĐỐI TƯỢNG Chương 1 trình bày những vấn đề sau: Thảo luận về cách tiếp cận hướng đối tượng, những nhược điểm của lập trình truyền thống và các đặc điểm của lập trình hướng đối tượng. Các khái niệm cơ sở của phương pháp hướng đối tượng:  Đối tượng  Lớp  Trừu tượng hóa dữ liệu và bao gói thông tin  Kế thừa  Tương ứng bội  Liên kết động  Truyền thông báo Các bước cần thiết để thiết kế chương trình theo hướng đối tượng Các ưu điểm của lập trình hướng đối tượng Các ngôn ngữ hướng đối tượng Một số ứng dụng của lập trình hướng đối tượng1.1. Giới thiệu1.1.1. Tiếp cận hướng đối tượng Trong thế giới thực, chung quanh chúng ta là những đối tượng, đó là cácthực thể có mối quan hệ với nhau. Ví dụ các phòng trong một công ty kinhdoanh được xem như những đối tượng. Các phòng ở đ ây có thể là: phòng quảnlý, phòng bán hàng, phòng kế toán, phòng tiếp thị,... Mỗi phòng ngoài nhữngcán bộ đảm nhiệm những công việc cụ thể, còn có những dữ liệu riêng nhưthông tin về nhân viên, doanh số bán hàng, hoặc các dữ liệu khác có liên quanđến bộ phận đó. Việc phân chia các phòng chức năng trong công ty sẽ tạo điềukiện dễ dàng cho việc quản lý các hoạt động. Mỗi nhân viên trong phòng sẽ điềukhiển và xử lý dữ liệu của phòng đó. Ví dụ phòng kế toán phụ trách về lươngbổng nhân viên trong công ty. Nếu bạn đang ở bộ phận tiếp thị và cần tìm thôngtin chi tiết về lương của đơn vị mình thì sẽ gởi yêu cầu về phòng kế toán. Vớicách làm này bạn được đảm bảo là chỉ có nhân viên của bộ phận kế toán được 1 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.quyền truy cập dữ liệu và cung cấp thông tin cho bạn. Điều này cũng cho thấyrằng, không có người nào thuộc bộ phận khác có thể truy cập và thay đổi dữ liệucủa bộ phận kế toán. Khái niệm như thế về đối tượng hầu như có thể được mởrộng đối với mọi lĩnh vực trong đời sống xã hội và hơn nữa - đối với việc tổchức chương trình. Mọi ứng dụng có thể được định nghĩa như một tập các thựcthể - hoặc các đối tượng, sao cho quá trình tái tạo những suy nghĩa của chúng talà gần sát nhất về thế giới thực. Trong phần tiếp theo chúng ta sẽ xem xét phương pháp lập trình truyềnthống để từ đó thấy rằng vì sao chúng ta cần chuyển sang phương pháp lập trìnhhướng đối tượng.1.1.2. Những nhược điểm của lập trình hướng thủ tục Cách tiếp cận lập trình truyền thống là lập trình hướng thủ tục (LTHTT).Theo cách tiếp cận này thì một hệ thống phần mềm được xem như là dãy cáccông việc cần thực hiện như đọc dữ liệu, tính toán, xử lý, lập báo cáo và in ấnkết quả v.v... Mỗi công việc đó sẽ được thực hiện bởi một số hàm nhất định.Như vậy trọng tâm của cách tiếp cận này là các hàm chức năng. LTHTT sử dụngkỹ thuật phân rã hàm chức năng theo cách tiếp cận trên xuống (top-down) để tạora cấu trúc phân cấp. Các ngôn ngữ lập trình bậc cao như COBOL, FORTRAN,PASCAL, C, v.v..., là những ngôn ngữ lập trình hướng thủ tục. Những nhượcđiểm chính của LTHTT là: Chương trình khó kiểm soát và khó khăn trong việc bổ sung, nâng cấp chương trình. Chương trình được xây dựng theo cách TCHTT thực chất là danh sách các câu lệnh mà theo đó máy tính cần thực hiện. Danh sách các lệnh đó được tổ chức thành từng nhóm theo đơn vị cấu trúc của ngôn ngữ lập trình và được gọi là hàm/thủ tục. Trong chương trình có nhiều hàm/thủ tục, thường thì có nhiều thành phần dữ liệu quan trọng sẽ được khai báo tổng thể (global) để các hàm/thủ tục có thể truy nhập, đọc và làm thay đổi giá trị của biến tổng thể. Điều này sẽ làm cho chương trình rất khó kiểm soát, nhất là đối với các chương trình lớn, phức tạp thì vấn đề càng trở nên khó khăn hơn. Khi ta muốn thay đổi, bổ sung cấu trúc dữ liệu dùng chung cho một số hàm/thủ tục thì phải thay đổi hầu như tất cả các hàm/thủ tục liên quan đến dữ liệu đó. 2 Generated by Foxit PDF Creator © Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only. Mô hình được xây dựng theo cách tiếp cận hướng thủ tục không mô tả được đầy đủ, trung thực hệ thống trong thực tế. Phương pháp TCHTT đặt trọng tâm vào hàm là hướng tới hoạt động sẽ không thực sự tương ứng với các thực thể trong hệ thống của thế giới thực.1.1.3. Lập trình hướng đối tượng Lập trình hướng đối tượng (Object Oriented Programming - LTHĐT) làphương pháp lập trình lấy đối tượng làm nền tảng để xây dựng thuật giải, xâydựng chương trình. Đối tượng được xây dựng trên cơ sở gắn cấu trúc dữ liệu vớicác phương thức (các hàm/thủ tục) sẽ thể hiện được đúng cách mà chúng ta suynghĩ, bao quát về thế giới thực. LTHĐT cho phép ta kết hợp những tri thức baoquát về các quá trình với những khái niệm trừu tượng được sử dụng trong máytính. Điểm căn bản của phương pháp LTHĐT là thiết kế chương trình xoayquanh dữ liệu của hệ thống. Nghĩa là các thao tác xử lý của hệ thống được gắnliền với dữ liệu và như vậy khi có sự thay đổi của cấu trúc dữ liệu thì chỉ ảnhhưởng đến một số ít các phương thức xử lý liên quan. LTHĐT không cho phép dữ liệu chuyển động tự do trong hệ thống. Dữ liệuđược gắn chặt với từng phương thức thành các vùng riêng mà các phương thứcđó tác động lên và nó được bảo vệ để cấm việc truy nhập tùy tiện từ bên ngoài.LTHĐT cho phép phân tích bài toán thành tập các thực thể được gọi là các đốitượng và sau đó xây dựng các dữ liệu cùng với các phương thức xung quanh cácđối tượng đó. Tóm ...