'Gieo hành vi, gặt thói quen'

Việc cha mẹ luôn cố gắng thực hiện những hành vi tốt, phù hợp chuẩn mực, biết kiểm soát và điều khiển bản thân mình sẽ góp phần xây dựng và uốn nắn hành vi, thói quen của con cái một cách hiệu quả nhất. Vào những buổi chiều tối, ai đứng ngoài cửa nhà chị Liên cũng đều nghe tiếng trẻ con hét: “Đập chết mẹ nó luôn”, “Đáng kiếp”, “Cho nó tiêu luôn”… Đó là tiếng cu Tin, con chị Liên, từ lớp mẫu giáo về là Tin được coi phim hoạt hình siêu nhân. Và cùng...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
“Gieo hành vi, gặt thói quen” “Gieo hành vi, gặt thói quen” Việc cha mẹ luôn cố gắng thực hiện những hành vi tốt, phù hợp chuẩn mực, biết kiểm soát và điều khiển bản thân mình sẽ góp phần xây dựng và uốn nắn hành vi, thói quencủa con cái một cách hiệu quả nhất.Vào những buổi chiều tối, ai đứng ngoài cửa nhà chị Liêncũng đều nghe tiếng trẻ con hét: “Đập chết mẹ nó luôn”,“Đáng kiếp”, “Cho nó tiêu luôn”… Đó là tiếng cu Tin, conchị Liên, từ lớp mẫu giáo về là Tin được coi phim hoạt hìnhsiêu nhân. Và cùng với diễn tiến trong phim, Tin luôn hàohứng xổ liên thanh những câu đầy bạo lực như vậy.Con tôi mà… giống ai vậy?!Rồi chừng một giờ sau, khi Tin tắm rửa xong, đến lúc ăncơm, hàng xóm lại tiếp tục nghe những câu tương tự nhưvậy. Nhưng lúc này nghe “Đập nó…”, “Đáng kiếp…” mộtcách mạnh mẽ và có uy lực hơn nhiều vì đó là tiếng của baTuấn chứ không phải tiếng của Tin nữa. Tin đang khóc bùlu bù loa, mẹ vừa cằn nhằn vừa dọn dẹp đống cơm Tinphun tùm lum. Đến hôm sau, Tin đi học về, lại coi phimhoạt hình và lại tiếp tục… Vậy mà hôm trước, khi bác tổtrưởng dân phố góp ý chị Liên sao không nhắc nhở, dạy dỗcon ăn nói đàng hoàng, chị Liên chép miệng phân bua:“Cha mẹ sinh con trời sinh tính bác ơi, nó con nhà này màgiống ai đâu, hổng biết nữa?!”.Rồi chị Liên kể trong lớp mẫu giáo của Tin có một đứa còn“kinh” hơn nhiều, chửi thề, văng tục luôn miệng. Có bữađưa Tin đến lớp, chị nghe thằng bé kia chửi thề, sợ ảnhhưởng đến con nên chị đến góp ý với cô giáo, nhờ cô phạtbé và nhắc nhở cho phụ huynh của bé biết để uốn nắn, sửachữa. Ai ngờ cô giáo nói với chị Liên: “Dạ, chị thông cảm,tụi em cũng có nhắc nhưng mà khó quá vì ba của bé đãtừng chửi mẹ bé ngay cửa lớp học, trước mặt con và cả côgiáo”.Vẫn còn đâu đó nhiều bậc phụ huynh có cùng quan điểmvới chị Liên như trên, đó là tuy con mình sinh ra, nhưng“đứa nào ngoan thì nhờ, hư thì chịu vì trời định như thế rồi,biết làm sao được”. Cũng có những bố mẹ không đổ thừaông trời nhưng lại đổ thừa… thầy cô giáo, nhà trường, theokiểu “trăm sự nhờ thầy” nên con hỗn, con lì cũng “tạithầy”. Kể từ khi cho con đến trường, cứ mỗi lần trẻ có hànhvi gì sai trái, bố mẹ lại ta thán: “Ở trường cô (thầy) dạymày như vậy đó hả?!”. Có người lại đổ thừa tại con ngườikhác. Luận điệu của những phụ huynh này là: “Hồi đó contôi ngoan lắm, chỉ từ hồi học chung, chơi chung, ngồichung với con mấy người nó mới đổ đốn ra như vậy”.Từ thói quen đến… thói quenCác bậc cha mẹ đã quên một điều là trẻ con nhận thức cáctác động xung quanh rất nhanh mà môi trường và nhữngngười gần gũi thường xuyên nhất với các em chính là bốmẹ và gia đình. Ngay từ khi lọt lòng, dù trẻ chưa biết nóithì các cơ quan nhận thức của trẻ vẫn luôn hoạt động, vàliên tục theo quá trình lớn lên, trẻ tiếp thu mọi nguồn thôngtin tác động xung quanh mình. Những hành vi, cử chỉ, lờiăn tiếng nói, cách sinh hoạt, giao tiếp ứng xử của bố mẹluôn là những tác động trực quan sinh động diễn ra hằngngày, trẻ nhập tâm những điều đó rất nhanh. Khi lớn lên,trẻ bắt đầu bộc lộ những điều đã tiếp thu trước đó. Khi đó,cha mẹ lại ngỡ ngàng bảo: “Tôi đâu có dạy nó mấy thứ nàybao giờ?”.Khi đến tuổi dậy thì, cơ thể phát triển, các em nhận ra mìnhđã là người lớn, ít nhất cũng là qua hình thể. Mà đã làngười lớn thì phải nói năng, cư xử, hành động như ngườilớn. Lúc đó, mỗi một hành vi của cha mẹ lại tiếp tục là bàihọc sinh động cho con cái bắt chước, lây nhiễm. Cùng vớinhững chuẩn mực được cha mẹ khuyên răn mỗi ngày thìnhững hành vi cụ thể khi người lớn làm điệu, hút thuốc, cãinhau, gia trưởng, bạo lực, bừa bộn cẩu thả, khinh người,đua đòi, bồ bịch v.v… đều là những điều có thể lây truyềncho con trong môi trường gia đình.Có một câu chuyện đầy tính giáo dục mà chắc là nhiềungười biết: Trong một gia đình ba thế hệ, ông nội đã giàyếu, không làm được việc gì phụ giúp con cháu nữa. Mộthôm, con trai ông – bố của một đứa trẻ – vào rừng đẵnnhững khúc cây to đem về nhà. Đứa trẻ mới hỏi bố: “Bốđốn cây làm gì thế hả bố?”. Bố trả lời: “Để đóng xe đẩyông nội vào rừng, ông nội già rồi vô dụng quá, chẳng làmđược gì cả”. Đứa trẻ nhanh nhảu: “Vậy sau khi đẩy ông nộivào rừng, bố nhớ mang cái xe về cho con nhé, để mai mốtđến lúc bố già, con khỏi phải mất công đóng cái xekhác!”…Ông bà đã dạy “Gieo gì gặt nấy”. Người Trung Hoa cũngcó câu “Gieo hành vi gặt thói quen, gieo thói quen gặt tínhcách, gieo tính cách gặt số phận”. Việc cha mẹ luôn cốgắng thực hiện những hành vi tốt, phù hợp chuẩn mực, biếtkiểm soát và điều khiển bản thân mình sẽ góp phần xâydựng và uốn nắn hành vi, thói quen của con cái một cáchhiệu quả nhất. ...