Giới thiệu phương pháp dạy học dựa trên tình huống trong giảng dạy học phần sức khỏe môi trường cơ bản và phòng chống thảm họa tại bộ môn y tế công cộng, trường Đại học Thăng Long

Nội dung của bài viết trình bày về học phần Sức khỏe môi trường cơ bản và phòng chống thảm họa thuộc chương trình đào tạo cử nhân ngành Y tế công cộng và tầm quan trọng của việc vận dụng phương pháp dạy - học dựa trên tình huống nhằm phát huy năng lực tự học, tự nghiên cứu của sinh viên.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Giới thiệu phương pháp dạy học dựa trên tình huống trong giảng dạy học phần sức khỏe môi trường cơ bản và phòng chống thảm họa tại bộ môn y tế công cộng, trường Đại học Thăng LongKỷ yếu công trình khoa học 2014 – Phần IIGIỚI THIỆU PHƯƠNG PHÁP DẠY - HỌC DỰA TRÊN TÌNHHUỐNG TRONG GIẢNG DẠY HỌC PHẦN SỨC KHỎE MÔITRƯỜNG CƠ BẢN VÀ PHÒNG CHỐNG THẢM HỌA TẠI BỘMÔN Y TẾ CÔNG CỘNG, TRƯỜNG ĐẠI HỌC THĂNG LONGThs. Ngô Thị Thu HiềnBộ môn Y tế công cộng, Trường Đại học Thăng LongTóm tắt: Học phần Sức khỏe môi trường cơ bản và phòng chống thảm họa là mộttrong các môn học cơ sở ngành quan trọng thuộc chương trình đào tạo cử nhân ngành Y tếcông cộng. Các nội dung của học phần này vừa mang tính lý thuyết lại vừa gắn liền với cácvấn đề thực tiễn xã hội - những vấn đề sức khỏe cộng đồng. Bên cạnh đó, trong xu thế đổi mớiphương pháp dạy học ở đại học hiện nay đặc biệt là việc áp dụng đào tạo theo học chế tín chỉlấy người học làm trung tâm thì việc vận dụng phương pháp dạy - học dựa trên tình huốngnhằm phát huy năng lực tự học, tự nghiên cứu của sinh viên trong giảng dạy học phần này làđiều rất cần thiết góp phần nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo.Từ khóa: sức khỏe môi trường, tình huống, phương pháp dạy - học dựa trên tìnhhuống.1. Đặt vấn đềHọc phần Sức khỏe môi trường cơ bản và phòng chống thảm họa là môn học cơ sởngành thuộc chương trình đào tạo cử nhân ngành Y tế công cộng. Học phần gồm 3 tín chỉ (45giờ), được giảng dạy trong học kỳ I năm thứ hai của kế hoạch đào tạo toàn khóa học. Họcphần trang bị những kiến thức cơ bản về môi trường và sức khỏe: khái niệm môi trường vàsức khỏe; các yếu tố nguy cơ từ môi trường ảnh hưởng đến sức khỏe; ô nhiễm môi trường vàsức khỏe cộng đồng; tác động của các hoạt động phát triển đến sức khỏe cộng đồng và cácbiện pháp giảm thiểu; thảm họa môi trường, tác động và các biện pháp phòng chống ô nhiễmmôi trường, dịch bệnh trước trong và sau thảm họa; quản lý môi trường và các định hướngxây dựng môi trường bền vững. Sau khi kết thúc học phần, sinh viên được trang bị và rènluyện các kỹ năng: đánh giá được các yếu tố nguy cơ từ môi trường ảnh hưởng đến sức khỏe;vận dụng kiến thức đã học để truyền thông giáo dục nâng cao nhận thức cộng đồng về bảo vệmôi trường; phòng chống ô nhiễm, dịch bệnh và cách thức ứng phó trong và sau thảm họa.Bên cạnh đó, giúp thay đổi thái độ của sinh viên: nhận thức rõ vai trò, ý nghĩa của việc bảo vệmôi trường sống trong lành; duy trì và nâng cao chất lượng cuộc sống, sức khỏe cộng đồngtrong quá trình phát triển của xã hội loài người; ý thức được sự cần thiết phải đánh giá/quản lýnguy cơ sức khỏe môi trường. Các nội dung nghiên cứu của học phần vừa mang tính lý thuyếtlại vừa gắn liền với các hoạt động thực tiễn, các vấn đề thực tế xã hội, cộng đồng đang phảiđối mặt. Vì vậy, việc áp dụng phương pháp dạy học dựa trên tình huống trong học phầnnàymang ý nghĩa tích cực nhằm phát huy tính chủ động, tự nghiên cứu của sinh viên, góp phầnlàm thay đổi cách học truyền thống thụ động của sinh viên, thay đổi phương pháp dạy “nhìn ghi” hoặc “đọc - chép” của giảng viên qua đó giúp cho sinh viên nắm vững môn học một cáchthông suốt, thông qua việc kết hợp giữa lý thuyết và thực tiễn của các tình huống các em cóthể vận dụng vào thực tế công việc sau này.Trường Đại học Thăng Long168Kỷ yếu công trình khoa học 2014 – Phần IIPhương pháp dạy - học dựa trên tình huống (SBL) là phương pháp khá mới mẻ ởViệtNam, nhưng đã được nhiều cơ sở đào tạo trên thế giới áp dụng như đại học Erasmus, Hà Lan;đại học Lund, Thụy Điển; đại học Yog Jakarta, Indonesia và đại học Walailak, TháiLan.Phương pháp được xây dựng dựa trên nguyên tắc của lý thuyết dạy học thực tế (Lave&Wenger, 1991) trong đó cho rằng quá trình học tập tốt nhất diễn ra trong bối cảnh của cácsự kiện, vấn đềthực tế (Kindley, 2002). Phương pháp dạy học này dựa trên một hoặc nhiềutrường hợp, số lượng các bằng chứng, nguồn cung cấp bằng chứng và từ các giả định về lýthuyết được xây dựng từ trước, từ đó đề ra hướng giải quyết hợp lý.Nhiều báo cáo nghiên cứu đánh giá cao hiệu quả của phương pháp học tập này, đặcbiệt là hiệu quả trong việc giúp cho sinh viên thực sự tăng cường khả năng tự học và làm việcnhóm. Khả năng học tập chủ động và tự học tập, nghiên cứu của số đông sinh viên Việt Namcòn hạn chế là một thách thức đối với đào tạo đại học của Việt Nam nên việc áp dụng cácphương pháp học tập tích cực là một yêu cầu xuất phát từ thực tế rất cấp thiết.2. Phương pháp dạy - học dựa trên tình huống2.1. Khái niệm tình huống, tình huống dạy học2.1.1. Khái niệm tình huốngTheo Từ điển Tiếng Việt, tình huống là toàn thể những sự việc xảy ra tại một địa điểm,trong một thời gian cụ thể, buộc người ta phải suy nghĩ, hành động, đối phó, tìm cách giảiquyết. Tình huống cũng có thể được hiểu là sự mô tả hay trình bày một trường hợp có thậttrong thực tế hoặc mô phỏng nhằm đưa ra một vấn đề chưa được giải quyết và qua đó đòi hỏingười đọc (người nghe) phải giải ...