GIỚI THIỆU VỀ HẠN NGẠCH THUẾ QUAN

Hiệp định Nông nghiệp của Vòng Uruguay được thiết kế với mục tiêu hướng tới tựdo hóa thương mại hàng nông sản, trong đó có mục tiêu xóa bỏ biện pháp cấm nhập khẩucũng như chấm dứt hạn ngạch nhập khẩu các sản phẩm nông nghiệp.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
GIỚI THIỆU VỀ HẠN NGẠCH THUẾ QUAN GIỚI THIỆU VỀ HẠN NGẠCH THUẾ QUAN Nguyễn Hải Yến Vụ CSTM Đa biên Bộ Thương mại Tháng 8/2005 Hiệp định Nông nghiệp của Vòng Uruguay được thiết kế với mục tiêu hướng tới tựdo hóa thương mại hàng nông sản, trong đó có m ục tiêu xóa b ỏ bi ện pháp c ấm nh ập kh ẩucũng như chấm dứt hạn ngạch nhập khẩu các sản phẩm nông nghiệp. Tuy nhiên, vì là mụctiêu cần hướng tới nên Hiệp định này không buộc các nước thành viên phải chuyển đ ổi cácbiện pháp cấm và hạn ngạch nhập khẩu này thành biện pháp thuế quan ngay lập tức màthay vào đó, Hiệp định cho phép các nước được chuyển đổi bi ện pháp c ấm và h ạn ngạchnhập khẩu nông sản thành cơ chế hạn ngạch thuế quan (tariff quota, hay tariff-rate quota 1 -HNTQ), một bước quá độ trong tiến trình “thuế hóa các biện pháp phi thuế” 2 đối với lĩnhvực thương mại hàng nông sản. Tiến trình thuế hóa các bi ện pháp phi thuế một m ặt đảmbảo nhập khẩu có từ trước khi Hiệp định Nông nghi ệp có hiệu lực vẫn ti ếp t ục đ ược duytrì về mặt khối lượng, mặt khác cũng đảm bảo cho một số lượng nh ập kh ẩu b ổ sung sovới lượng nhập khẩu có từ trước này sẽ không phải chịu những m ức thu ế su ất mang tínhchất ngăn cấm nhập khẩu. HNTQ có thể hiểu nôm na như một thang thuế quan hai nấc, theo đó một khối lượngnhất định hàng nhập khẩu X sẽ chịu thuế suất t, còn tất cả lượng hàng nhập khẩu khácngoài X sẽ chịu thuế suất T, trong đó T > t. Thuế suất Mức hạ n ngạch Ngoài hạn ngạch T Trong hạn ngạch t Lượng nhập khẩu X1 Về mặt kỹ thuật, tariff quota là thuật ngữ chuẩn xác hơn, trong đó cho phép sử dụng cả thuế tuyệt đ ối trongcơ chế HNTQ. Còn tariff-rate quota thì loại trừ khả năng sử dụng thuế tuyệt đối và chỉ đ ề c ập t ới vi ệc s ửdụng thuế phần trăm trong cơ chế HNTQ. Theo kết quả đàm phán được nhất trí sau vòng Uruguay, tất cả các hàng rào phi thuế phải bị xóa bỏ ho ặc2được chuyển thành thuế quan. Việc chuyển các hàng rào phi thuế thành thuế quan được gọi là “thuế hóa”.Trong một số trường hợp, mức thuế quan tính được sau khi thuế hóa để tương đương với mức độ bảo hộ củahàng rào phi thuế trước kia trở nên quá cao khiến cho hàng nhập khẩu hầu như không có cơ hội để tiếp cận thịtrường. Vì thế, người ta đã nghĩ đến việc sử dụng cơ chế hạn ngạch thuế quan đ ể duy trì khả năng ti ếp c ậnthị trường ở mức hiện hành của hàng nhập khẩu, và để tạo ra những cơ hội tiếp cận thị trường t ối thiếu chohàng nhập khẩu nếu trước đấy hàng nhập khẩu chưa hề hoặc hầu như chưa hề được đưa vào thị trường trongnước. 1 Theo Hiệp định Nông nghiệp, lượng nhập khẩu X được xác định dựa trên khốilượng nhập khẩu thực tế của giai đoạn cơ sở (actual imports of base period) ho ặc theocông thức “mở cửa thị trường tối thiểu” (minimum access) được các bên nhất trí. Trongtrường hợp thứ nhất, HNTQ được xây dựng để duy trì các c ơ hội ti ếp c ận th ị tr ường hi ệntại khi mà tiến trình thuế hóa, nếu không sử dụng bước quá độ là cơ chế HNTQ, có th ểkhiến cho điều kiện tiếp cận thị trường trở nên kém thuận lợi. Trong tr ường h ợp th ứ hai,HNTQ phải tạo ra cơ hội tiếp cận thị trường tối thi ểu n ếu trong giai đo ạn c ơ s ở không cóhoặc hầu như rất ít nhập khẩu được thực hiện. Quy mô của hạn ngạch phải tăng t ừ m ức3% của lượng tiêu dùng trong nước trong giai đoạn cơ sở 1986-1988 vào năm 1995 lênthành 5% vào cuối giai đoạn thực hiện theo quy định tại Hiệp định Nông nghiệp. Hiệp địnhcũng quy định rằng thuế suất trong hạn ngạch phải ở mức thấp ho ặc t ối thi ểu. M ặc dùvậy, không có quy định cụ thể nào về chênh lệch thuế suất trong và ngoài h ạn ngạch. Dovậy, khoảng cách thuế suất này có thể rất lớn, chẳng hạn như thuế suất trong h ạn ngạchbình quân đối với nông sản của các nước OECD là 36% trong khi thuế suất ngoài h ạnngạch bình quân là 120%.3 Vòng đàm phán Uruguay đã dẫn tới việc xuất hiện của hơn 1300 HNTQ. M ột s ốHNTQ đã giúp mở cửa thị trường nông sản trong nước cho hàng nh ập kh ẩu h ơn so v ớitrước đó. Tuy nhiên, phần nhiều HNTQ thực tế chỉ đơn thuần thể hi ện lại m ức đ ộ b ảo h ộđã tồn tại từ trước khi Hiệp định Nông nghiệp của WTO ra đời. Do đó, HNTQ nhìn chunghiện vẫn là một rào cản lớn đối với thương mại nông sản và là ch ủ đ ề gây nhi ều tranh cãitro ...