Google và tham vọng số hóa sách in

Google và tham vọng số hóa sách in Ngày 21-3 vừa qua, thỏa thuận về bản quyền giữa Google và một số nhà xuất bản lớn bị tòa án phủ quyết. Tham vọng số hóa toàn bộ tri thức nhân loại của đại gia tìm kiếm số 1 thế giới một lần nữa lại gặp khó khăn Google công bố dự án số hóa sách in và tạo lập thư viện điện tử của mình vào cuối năm 2004. Theo dự án Google Books (trước đây được gọi là Google Book Search và Google Print), Google sẽ scan lại các...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Google và tham vọng số hóa sách in Google và tham vọng số hóa sách inNgày 21-3 vừa qua, thỏa thuận về bản quyền giữaGoogle và một số nhà xuất bản lớn bị tòa án phủquyết. Tham vọng số hóa toàn bộ tri thức nhânloại của đại gia tìm kiếm số 1 thế giới một lần nữalại gặp khó khănGoogle công bố dự án số hóa sách in và tạo lập thưviện điện tử của mình vào cuối năm 2004. Theo dựán Google Books (trước đây được gọi là GoogleBook Search và Google Print), Google sẽ scan lại cácbản sách in, chuyển sang định dạng văn bản có thểtìm kiếm được (OCR) và đưa vào thư viện ảo củamình.Nhờ đã được chuyển định dạng văn bản, người dùngcó thể tìm kiếm sách (và từ tháng 12-2008 là cả cáctạp chí) từ một đoạn nội dung bất kỳ qua Google.comhoặc Google Books.Từ kết quả tìm kiếm trả về, tùy thuộc tình trạng thỏathuận bản quyền đạt được giữa Google và tác giảhoặc nhà xuất bản giữa bản quyền mà người dùng cóthể xem vài câu trích dẫn, nhiều đoạn hoặc toàn bộnội dung tác phẩm. Riêng với các tác phẩm được đưavào thư viện công cộng (thường đã hết hạn bảnquyền), người dùng còn có thể tải bản PDF miễn phí.Một tham vọng đáng nểVới thế mạnh thông tin của mình, các tác phẩm tạiGoogle Books sẽ được liên kết với mọi thông tin liênquan như đánh giá tác phẩm, danh mục tham khảo,các phiên bản, nhà xuất bản, tác giả... Sau khi đã cócác thông tin cần thiết, người dùng có thể quyết địnhmượn từ thư viện hay mua tại các nhà sách trong cáclink đi kèm hoặc tại Google eBookstore.Dự án số hóa bản sách in ở mọi ngôn ngữ này, nếuthành công sẽ giúp Google nắm giữ kho kiến thứctrực tuyến lớn nhất của cả nhân loại. Trong năm2010, Google tính toán được hiện có khoảng 130triệu đầu sách trên toàn thế giới và dự kiến sẽ hoàntất công trình vào cuối thập kỷ này. Ngày 14-10-2010, Google công bố đã số hóa được khoảng 15triệu tựa sách và phần lớn trong số đó là các tác phẩmkhông còn được xuất bản hoặc bán rộng rãi trên thịtrường. Google sẽ đưa vụ việc ra xin xem xét tại Quốc hội Mỹ trong khi vẫn tiếp tục cho scan các bản sách với máy ảnh có tốc độ quét 1.000 trang/giờ. Ảnh: INTERNETTrong các công bố liên quan đến dự án, Google nhậnrằng lý tưởng phía sau Google Books là xóa bỏ ràocản giữa con người và tri thức nhưng đồng thời cũngmang lại lợi ích cho giới xuất bản. Theo Google, lợiích rõ ràng nhất của thư viện số này là con người cóthể dễ dàng tiếp cận tri thức qua những bản sách vốnkhông còn trên thị trường hoặc bị bỏ quên trong cácthư viện. Bên cạnh đó, những tác phẩm mới đượchưởng lợi khi người dùng dễ dàng tìm thấy thông tinhơn và đương nhiên là dễ tìm mua hơn.Cảm xúc trái chiềuTrong khi đạt được sự ủng hộ của các thư viện vớinhững tác phẩm quý hiếm và không còn được xuấtbản, với những gì đã diễn ra trong cộng đồng xuấtbản và tại tòa án, rõ ràng kế hoạch làm chủ thông tinnhân loại của Google đang tạo nên những cảm xúctrái chiều.Trước khi đạt được thỏa thuận đã bị bác bỏ nói trên,các nhà xuất bản phản đối kế hoạch của Google rấtmạnh mẽ vì lo sợ không nắm giữ được bản quyền cáctác phẩm của mình. Từ năm 2005-2008, sau nhiều lầnhòa giải, Google mới thuyết phục được các nhà xuấtbản tham gia kế hoạch với thỏa thuận trị giá 125 triệuUSD, cho phép Google toàn quyền số hóa phần lớncác tác phẩm được bảo vệ bản quyền tại Mỹ và ngườidùng Mỹ sẽ được xem tối đa 20% nội dung các bảnsách còn bản quyền.Tuy nhiên, nhiều nhà xuất bản và tác giả lại khôngđồng tình với Google Books. Theo họ, với thỏa thuậnnày, họ bị mặc định tham gia vào các kế hoạch bánsách tại Google eBookstore với lợi nhuận đã đượcđịnh sẵn (37% cho Google và 63% cho nhà xuất bảnvà tác giả). Và như vậy, nếu muốn tác phẩm củamình có điều kiện ràng buộc hoặc chia sẻ khác đi, họbuộc phải tự gửi yêu cầu rời khỏi nhóm thỏa thuậnvới Google.Thẩm phán Denny Chin trong lý giải về việc phủquyết của mình lại chỉ ra rằng thỏa thuận này sẽ tạora thế độc quyền cho Google khi trao vào tay công tynày đặc quyền số hóa các tác phẩm hết hạn bảnquyền hoặc không rõ người giữ bản quyền.Các chuyên gia cũng đồng ý với nhận định này khicho rằng danh mục đa dạng, thông tin dồi dào hơn sẽgiúp Google có lợi thế lớn hơn hẳn bất kỳ đối thủ nàotrên thị trường kinh doanh sách trực tuyến (nhưAmazon, BN, Apple iTunes...), nhất là khi họ mởdịch vụ bán phiên bản e-book của các sách mới xuấtbản tại nhà sách trực tuyến của mình. Song song đó,việc bán quảng cáo trên trang kết quả tìm kiếm củaGoogle sẽ giúp hãng này thu lợi từ các tác phẩmkhông còn hạn bản quyền cũng là một vấn đề gâynhiều tranh cãi quanh dự án của hãng. Tuy nhiên, ngài thẩm phánVới thỏa thuận cho cũng đồng ý rằng một thưphép Google toàn viện số khổng lồ sẽ mang lạiquyền số hóa phần lợi ích chung cho cả nhân loạilớn các tác phẩm và ông không phủ quyết hoànđược bảo vệ bảnquyền tại Mỹ, các nhà toà ...