Hải dương học đại cương - Chương 5: trao đổi nhiệt và nước trong hệ thống đại dương

Tương tác của đại dương và khí quyển là một quá trình rất phức tạp, là biểu hiện của nhiều cơ chế qui mô khác nhau phân bố lại nhiệt, hơi nước động năng, các chất khí và muối, kết quả làm cho các đặc trưng lý - hóa của đại dương thích nghi ( phù hợp ) với nhau.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hải dương học đại cương - Chương 5: trao đổi nhiệt và nước trong hệ thống đại dươngB ng 4.2. Các d n li u v qui mô không gian - th i gian c a các d ng r i chính ngu i l nh m t i d ng trong mùa l nh và trong m t s tr ng h p - do t ng mu i l p m t trong th i kì b c h i m nh. Qui mô không gian (m) Ri Qui mô th i gian 7. B t n nh gra ien th ng ng c a v n t c dòng ch y l p biên sát Ngang Th ng ng áy. Vai trò c a ngu n phát sinh r i này t ng i nh , c bi t so v i l p Qui mô l n T vài ch c ngày 5 6 2 3 trên c a i d ng. 10 10 10 10 n vài tháng D i góc phát sinh r i, i d ng c phân chia thành ba l p: a) Qui mô v a T vài gi 4 5 2 10 10 10 10 l p xáo tr n bên trên, n i ây quá trình nhào sóng m t gi vai trò chính n vài ngày phát sinh r i; b) B dày chính c a i d ng, ây s b t n nh c a sóng Qui mô nh T ph n c a giây 2 3 1 10 10 10 10 n i góp ph n chính; c) L p biên sát áy, trong ó ph n óng góp cho r i ch n vài ch c phút y u t s b t n nh c a các sóng tri u và các dòng ch y i d ng. Hi n nay nh n th y có m t s c ch ch y u phát sinh r i trong id ng. 1. B t n nh và v sóng gió trên m t i d ng, gây nên b i tác ng ng l c c a khí quy n. Rõ ràng ây là c ch m nh m nh t phát sinhr i l p trên c a i d ng, vì sóng gió di n ra kh p n i trong i d ng. Ch ng 5 2. B t n nh gra ien th ng ng c a t c trong các dòng ch y trôi Trao i nhi t và n c trong h th ng ido gió tác ng tr c ti p trên m t gây nên và bao trùm l p trên c a id ng. B t n nh ng l c c qui nh b i ch tiêu Reinolds Re Re cr , d ng - khí quy ntrong ó Re cr 2 000 . 3. B t n nh c a sóng n i và s v c a nó - di n ra kh p n i và có 5.1. c tr ng chung các quá trình t ng tác c a il là c ch ch y u phát sinh r i quy mô nh bên trong b dày c a i d ng và khí quy nd ng. 4. B t n nh th y ng l c c a các dòng ch y ph ng ngang không T ng tác c a i d ng và khí quy n - ó là m t quá trình r t ph cd ng qui mô v a, ch y u do các dao ng tri u và quán tính (v i qui mô t p, là bi u hi n c a nhi u c ch qui mô khác nhau phân b l i nhi t, h ihàng ch c km) gây nên. n c, ng n ng, các ch t khí và mu i, k t qu làm cho các c tr ng lý - hóa c a i d ng thích nghi (phù h p) v i nhau. 5. B t n nh gra ien th ng ng c a v n t c trong các dòng ch y id ng qui mô l n phân t ng. Ch bi u l m t s vùng, vì v y ch y u S t ng tác c a i d ng và khí quy n c quy t nh không ph imang tính khu v c. ch là do di n tích b m t ti p xúc tr c ti p to l n gi a i d ng và khí quy n, mà còn do nh ng c i m c u t o c a chúng (c u t o nhi t, m t , 6. i l u trong các l p phân t ng m t không n nh gây b i s ng h c, hóa h c v.v...) t o ra nh ng gra ien l n t i biên phân cách hai môi 195 196tr ng. môi tr ng t ng tác. Ngoài ra, nh k t qu c a s t ng tác này hình thành các sóng m t và sóng n i, r i và m t s quá trình khác làm bi n i l p biên Trên c s nh ng i u v a nói có th phân chia nh ng d ng (ki u) khí quy n sát m t n c.t ng tác sau ây: t ng tác nhi t (n ng l ng), t ng tác th y v n (n c vàh i n c), ng l c, mu i và khí. M i d ng t ng tác có nh ng qui lu t c T ng tác qui mô v a c tr ng b ng nh ng quá trình phát tri n trongthù c a mình, song t t c chúng liên quan v i nhau và hình thành m t h các l p biên c a ...