Hành vi văn hóa và một số biện pháp cơ bản giáo dục hành vi giao tiếp có văn hóa cho trẻ từ 5 đến 6 tuổi

Bài viết trình bày một số khái niệm: hành vi, hành vi giao tiếp, hành vi giao tiếp có văn hóa. Qua đó phân tích và làm sáng tỏ các nội dung cơ bản như: Đặc điểm hành vi giao tiếp có văn hóa của trẻ từ 5 đến 6 tuổi, 03 giải pháp cơ bản trong việc giáo dục hành vi giao tiếp có văn hóa cho trẻ ở lứa tuổi này.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hành vi văn hóa và một số biện pháp cơ bản giáo dục hành vi giao tiếp có văn hóa cho trẻ từ 5 đến 6 tuổi130 TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ ĐÔ HÀ NỘI HÀNH VI VĂN HÓA VÀ MỘT SỐ BIỆN PHÁP CƠ BẢN GIÁO DỤCHÀNH VI GIAO TIẾP CÓ VĂN HÓA CHO TRẺ TỪ 5 ĐẾN 6 TUỔI Nguyễn Đức Khiêm, Lê Sỹ Điền Trường Cao đẳng Vĩnh Phúc Tóm tắt: Bài viết trình bày một số khái niệm: hành vi, hành vi giao tiếp, hành vi giao tiếp có văn hóa. Qua đó phân tích và làm sáng tỏ các nội dung cơ bản như: Đặc điểm hành vi giao tiếp có văn hóa của trẻ từ 5 đến 6 tuổi, 03 giải pháp cơ bản trong việc giáo dục hành vi giao tiếp có văn hóa cho trẻ ở lứa tuổi này. Từ khóa: Văn hóa, hành vi văn hóa, giáo dục hành vi giao tiếp văn hóa. Nhận bài ngày; gửi phản biện, chỉnh sửa, duyệt đăng ngày 15.10.2018 Liên hệ tác giả: Nguyễn Đức Khiêm; Email: nguyenduckhiem81@gmail.com1. MỞ ĐẦU Trẻ em là niềm hạnh phúc của mỗi gia đình, là tương lai của đất nước. Trẻ em hômnay là những công dân của thế giới mai sau. Bảo vệ, chăm sóc và giáo dục trẻ em là tráchnhiệm của toàn Đảng, toàn dân, toàn xã hội và của mỗi gia đình. Trong giáo dục thì giáodục những hành vi văn minh cho trẻ là không thể thiếu được. Những hành vi của trẻ có ảnhhưởng trực tiếp đến thái độ của trẻ với môi trường xung quanh. Đối với trẻ thơ, việc hìnhthành những hành vi ban đầu có ý nghĩa vô cùng quan trọng. Tục ngữ Việt Nam có câu:“Uốn cây từ thủa còn non / Dạy con từ thủa con còn thơ ngây”. Thói quen có hành vi vănminh, lịch sự là nền tảng đạo đức của mỗi con người. Ngay từ nhỏ, trẻ cần được uốn nắn,giáo dục từ cử chỉ, lời nói, hành động văn minh, lịch sự, lớn lên trẻ mới trở thành người cóích cho gia đình và xã hội. Đối với trẻ nhỏ, đặc biệt là trẻ mầm non những lời giải thích,giảng giải đơn thuần thường không đem lại hiệu quả cao trong giáo dục do đặc điểm tâm -sinh lý của trẻ ở lứa tuổi này dễ nhớ nhanh quên. Mặt khác, những lời rao giảng thườnggây cho trẻ áp lực tâm lý, trẻ căng thẳng trong quá trình tiếp nhận nên quá trình chuyển đổitừ kiến thức thành nhận thức, từ nhận thức tới hành động, từ hành động thành thói quenkhông được thực hiện trọn vẹn. Bởi vậy, để hình thành thói quen thực hiện hành vi ứng xửcó văn hóa cho trẻ ở lứa tuổi này thì giáo dục thông qua hành vi và bằng hành vi là mộttrong những phương pháp mang lại hiệu quả khả dụng nhất.TẠP CHÍ KHOA HỌC  SỐ 26/2018 1312. NỘI DUNG2.1. Một số khái niệm cơ bản Các nhà tâm lý học đã chỉ ra rằng: lứa tuổi mầm non là giai đoạn phát triển kỳ diệunhất, không lặp lại trong đời người. Trong giai đoạn này, trẻ xuất hiện những nhu cầu xãhội và ngày càng mở rộng, bắt đầu hình thành quá trình xã hội hóa các mối quan hệ xã hội,giao tiếp trở thành phương tiện cơ bản để hình thành và phát triển nhân cách trẻ. Để giáodục hành vi có văn hóa cho trẻ, trước hết, cần xác định rõ khái niệm. Khái niệm hành vi. Hiện có nhiều ý kiến cắt nghĩa về hành vi. “Hành vi là một chuỗicác hoạt động lặp đi lặp lại, thường sử dụng trong sự tác động đến môi trường, xã hội” [5].Theo Đại từ điển tiếng Việt: “Hành vi là toàn bộ nói chung những phản ứng, cách thức cưxử, biểu hiện ra ngoài của một người trong một hoàn cảnh cụ thể nhất định” [3, tr.438].Dựa trên các quan điểm lý luận và thực tiễn, những người theo chủ nghĩa hành vi quanniệm, hành vi chỉ đơn thuần là tổng các phản ứng máy móc đáp lại kích thích, họ cho rằngcó kích thích là có phản ứng. Họ coi “hành vi chỉ là các cử động bên ngoài hoàn toànkhông liên quan gì tới ý thức được coi là cái bên trong. Với họ hành vi được thực hiệnkhông có sự tham gia của chủ thể, của nhân cách, chủ thể không kiểm soát được hành vicủa mình” [1, tr.49]. Nhà giáo dục lỗi lạc người Nga Macarenco cho rằng: “Hành vi củacon người là cuộc sống, là lao động thực tiễn tức là hoạt động. Hành vi của con người làbiểu hiện bên ngoài của hoạt động được điều chỉnh bởi cấu trúc tâm lý bên trong của chủthể, của nhân cách” [2, tr.226]. Do đó, cần giáo dục cả hình thức bên ngoài lẫn nội dungbiểu hiện bên trong của hành vi. Tức là, vấn đề giáo dục, hình thành hành vi cho trẻ là haimặt thống nhất của quá trình giáo dục. Nói tóm lại, hành vi là một chuỗi các hành động lặpđi lặp lại hay là cách ứng xử của con người đối với một sự kiện, sự vật, hiện tượng trongmột hoàn cảnh, tình huống cụ thể, được thể hiện bằng lời nói, cử chỉ, hành động nhất định.Điều này được hình thành và thúc đẩy dựa trên hệ thống các nhu cầu của con người. Hànhvi con người hàm chứa các yếu tố kiến thức, thái độ, niềm tin, giá trị xã hội cụ thể của conngười, các yếu tố này thường đan xen nhau, liên kết chặt chẽ với nhau. Trên thực tế, hànhđộng của chúng ta thường khác với những gì chúng ta quan niệm. Hành vi của con ngườiđược ...