Hệ hỗ trợ tư vấn và chẩn trị bệnh trong y học cổ truyền

Bài viết trình bày phương pháp ứng dụng hệ hỗ trợ ra quyết định để chẩn đoán bệnh bằng Y học Cổ truyền dựa trên các thuật toán suy diễn. Qua đó xây dựng ứng dụng qua các bước: xây dựng cơ sở tri thức, xây dựng tập luật, áp dụng thuật toán suy diễn tiến, lùi trên cơ sở tri thức và tập các luật được chắt lọc từ các y văn, các lương y và hồ sơ bệnh án tại hội Đông y thành phố Vĩnh Long, Bệnh viện Y dược Cổ truyền Thành phố Vĩnh Long và Khoa Đông Y, Bệnh viện Đa khoa Tỉnh Vĩnh Long. Hệ thống chẩn đoán này đã được các lương y và thành viên hội Đông y thành phố Vĩnh Long kiểm nghiệm và đánh giá cao.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hệ hỗ trợ tư vấn và chẩn trị bệnh trong y học cổ truyềnKỷ yếu Hội nghị Khoa học Quốc gia lần thứ IX “Nghiên cứu cơ bản và ứng dụng Công nghệ thông tin (FAIR9)”; Cần Thơ, ngày 4-5/8/2016DOI: 10.15625/vap.2016.00027 HỆ HỖ TRỢ TƯ VẤN VÀ CHẨN TRỊ BỆNH TRONG Y HỌC CỔ TRUYỀN Nguyễn Đình Thuân 1, Lê Kim Nga 2, Lê Duy Đồng 3, Lê Văn Quận 4 1 Trường Đại học Công nghệ Thông tin, ĐHQG-TPHCM 2 Trường Trung học Phổ thông Vĩnh Long 3 Trường Cao đẳng Kinh tế - Tài chính Vĩnh Long 4 Lương Y, Nguyên Phó chủ tịch Hội Đông Y Tỉnh Vĩnh Long thuannd@uit.edu.vn, lekimngabcvl@gmail.com, dongld@teacher.vcef.edu.vn, lequanrcvl@gmail.comTÓM TẮT— Bài báo này trình bày phương pháp ứng dụng hệ hỗ trợ ra quyết định để chẩn đoán bệnh bằng Y học Cổ truyền dựatrên các thuật toán suy diễn. Chúng tôi đã xây dựng ứng dụng qua các bước: xây dựng cơ sở tri thức, xây dựng tập luật, áp dụngthuật toán suy diễn tiến, lùi trên cơ sở tri thức và tập các luật được chắt lọc từ các y văn, các lương y và hồ sơ bệnh án tại hội Đôngy thành phố Vĩnh Long, Bệnh viện Y dược Cổ truyền Thành phố Vĩnh Long và Khoa Đông Y, Bệnh viện Đa khoa Tỉnh Vĩnh Long. Hệthống chẩn đoán này đã được các lương y và thành viên hội Đông y thành phố Vĩnh Long kiểm nghiệm và đánh giá cao.Từ khóa— Hỗ trợ chẩn trị Đông y, hệ hỗ trợ ra quyết định, hệ suy diễn, hệ chuyên gia, khai phá dữ liệu. I. GIỚI THIỆU Ở Việt Nam, nền Y dược học cổ truyền (YDHCT) đã có từ rất lâu đời, gắn liền với sự phát triển truyền thống vănhóa dân tộc, có thể nói YDHCT là hệ thống y dược có vai trò và tiềm năng lớn trong sự nghiệp chăm sóc và bảo vệ sứckhoẻ của nhân dân [5]. Hiện nay, hầu hết các Tỉnh đều có một bệnh viện Y dược cổ truyền (YDCT), các bệnh viện đakhoa tuyến tỉnh đều có khoa Y học cổ truyền (YHCT), các bệnh viện đa khoa tuyến huyện đều có khoa hoặc tổ YHCT,các trạm y tế cấp xã có triển khai hoạt động YHCT. Tuy nhiên, nguồn nhân lực về YDHCT rất mỏng và ít được đào tạolại, các cơ sở vật chất và trang thiết bị cho việc điều trị, chăm sóc sức khỏe cộng đồng bằng YDHCT còn thiếu thốn, trongkhi nhu cầu khám và điều trị bệnh bằng YHCT của người dân là rất cao. Trong cơ chế thị trường hiện nay, đời sống nhân dân còn gặp nhiều khó khăn, thu nhập thấp. Chính vì vậy, việcchăm sóc sức khỏe cộng đồng là mối quan tâm hàng đầu và là chủ trương của các cấp, các ngành, đặc biệt là ngành y tếđịa phương. Một trong những giải pháp để xây dựng nền Y học Việt Nam là đẩy mạnh công tác nghiên cứu YHCT dântộc, trong đó, việc xây dựng kho tàng kinh nghiệm về phòng chữa bệnh của nền YHCT dân tộc là khâu đầu tiên. Nhìn chung, đối với các ứng dụng về khai phá dữ liệu, gom cụm dữ liệu và đưa ra dự báo là khá nhiều và ápdụng trong nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội cả trong và ngoài nước. Tuy nhiên, với lĩnh vực YHCT thì các ứng dụngnày còn khá ít và chưa thật phổ biến. Trên cơ sở kết quả phân tích thực trạng và nhu cầu được chẩn đoán, tư vấn chăm sóc sức khỏe bằng YHCT,chúng tôi nghiên cứu và xây dựng “hệ hỗ trợ tư vấn và chẩn trị bệnh trong Y học cổ truyền” nhằm tạo ra một kho dữ liệuvề các bệnh, tư vấn điều trị và chăm sóc sức khỏe với mục đích hỗ trợ người dùng về cách chẩn đoán, điều trị bệnh vàchăm sóc sức khỏe bằng YHCT, vừa giảm được chi phí khám bệnh, vừa có thể biết và sử dụng các cây thuốc, loại thuốccó xung quanh mình. Bên cạnh đó cũng giúp các thầy thuốc, sinh viên chuyên ngành có thêm kênh thông tin để trao đổi,chia sẻ kinh nghiệm, củng cố kiến thức cơ bản trong khám chữa bệnh bằng YHCT với đồng nghiệp. Hệ thống này khác với [11] ở chỗ khi người dùng chọn số triệu chứng chưa đủ để đưa ra kết quả chẩn đoán thì hệthống sẽ hỏi người dùng một số triệu chứng kèm theo để có thể dự báo hoặc kết luận bệnh có trong cơ sở tri thức. Khácvới [12] vì hệ thống hỗ trợ chẩn đoán thông qua tứ chẩn, trong khi [12] chẩn đoán thông qua đo nhiệt độ kinh lạc. II. HỆ HỖ TRỢ RA QUYẾT ĐỊNH (DSS)2.1. DSS là gì? DSS là một hệ thống thông tin dựa trên máy tính (Computer-based Information System – CBIS) giao tiếp,mềm dẻo và thích nghi, được phát triển một cách đặc biệt để hỗ trợ việc giải quyết các vấn đề quản lý không có tínhchất cấu trúc nhằm nâng cao hiệu quả việc thực hiện quyết định. Nó tận dụng dữ liệu, cung cấp một sự giao tiếp dễdàng và cho phép phát huy sáng tạo riêng của người sử dụng [2].2.2. Lợi ích của DSS [6]  Hỗ trợ đưa ra quyết định  Giúp tự động hóa các quy trình quản lý  Đẩy mạnh quá trình ra quyết định, tăng tốc độ giải quyết vấn đề  Chi phí rẻ hơn trên hệ thống thực nếu có lỗi xảy ra  Tạo ra một lợi thế cạnh tranh so với đối thủ cạnh tranh  Thông tin kịp thời, cẩn thận, có độ chính xác cao218 HỆ HỖ TRỢ TƯ VẤN VÀ CHẨN TRỊ BỆNH TRONG Y HỌC CỔ TRUYỀN2.3. Các thành phần của hệ thống hỗ trợ ra quyết định [9], [10] Các hệ thống Internet, Dữ liệu: trong và máy tính khác intranet, extranet ngoài Quản lý dữ Quản lý mô hình Các mô hình liệu ngoài Các phân hệ dựa ...