Hiệp định thương mại Việt Nam – EU (EVFTA): Cơ hội và thách thức đối với xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang thị trường liên minh Châu Âu (EU)

Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam – EU (EVFTA) ký kết tại Hà Nội vào chiều ngày 30/6 được kỳ vọng mang đến những lợi ích lớn đối với xuất khẩu thủy sản của Việt Nam. Tuy nhiên, bên cạnh những cơ hội, Việt Nam cũng có nhiều thách thức cần phải đối mặt. Bài viết tập trung phân tích cơ hội, thách thức và đề xuất giải pháp đẩy mạnh xuất khẩu thủy sản của Việt Nang sang thị trường các nước thành viên của EU trong bối cảnh Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hiệp định thương mại Việt Nam – EU (EVFTA): Cơ hội và thách thức đối với xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang thị trường liên minh Châu Âu (EU) HIỆP ĐỊNH THƢƠNG MẠI VIỆT NAM – EU (EVFTA): CƠ HỘI VÀ THÁCH THỨC ĐỐI VỚI XUẤT KHẨU THỦY SẢN CỦA VIỆT NAM SANG THỊ TRƢỜNG LIÊN MINH CHÂU ÂU (EU) Ths. Ngô Ngân Hà Trƣờng Đại học Thƣơng mại Tóm lược: Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam – EU (EVFTA) ký kết tại Hà Nội vào chiều ngày 30/6 được kỳ vọng mang đến những lợi ích lớn đối với xuất khẩu thủy sản của Việt Nam. Tuy nhiên, bên cạnh những cơ hội, Việt Nam cũng có nhiều thách thức cần phải đối mặt. Bài viết tập trung phân tích cơ hội, thách thức và đề xuất giải pháp đẩy mạnh xuất khẩu thủy sản của Việt Nang sang thị trường các nước thành viên của EU trong bối cảnh Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU Từ khóa: EVFTA, cơ hội, thách thức, xuất khẩu thủy sản, Việt Nam 1. Đặt vấn đề Liên minh Châu Âu (EU) là một đối tác kinh tế, thương mại lớn của Việt Nam. Trong 8 năm qua (2011-2018), thị trường xuất khẩu đã được mở rộng cả về quy mô thị trường và cơ cấu thị trường xuất khẩu, mặt hàng xuất khẩu đã góp phần rất quan trọng vào tăng trưởng kim ngạch xuất khẩu của cả nước. Tỷ trọng xuất khẩu vào khu vực thị trường Châu Âu duy trì trong khoảng 20-23% và tốc độ tăng trưởng xuất khẩu bình quân vào khu vực này của Việt Nam đạt 12.87% chỉ sau tốc độ tăng trưởng xuất khẩu vào thị trường Châu Á. Việt Nam xuất khẩu sang Liên minh Châu Âu (EU) nhiều mặt hàng chủ lực của Việt Nam như rau quả, cà phê, điều, cao su… Trong đó, thủy sản là mặt hàng xuất khẩu chiếm tỷ trọng cao nhất. Hiệp định thương mại Việt Nam – EU (EVFTA) được xem là một hiệp định thương mại tự do thế hệ mới với tiêu chuẩn cao, toàn diện, độ mở lớn và cân bằng lợi ích. Trong bối cảnh Hiệp định Thương mại Việt Nam - EU (EVFTA) có hiệu lực, thủy sản là một trong những mặt hàng được hưởng lợi từ những ưu đãi thuế quan do Hiệp định này mang lại. Tuy nhiên, tham gia Hiệp định cũng đặt ra nhiều thách thức cho doanh nghiệp xuất khẩu. Do đó, nghiên cứu cơ hội và thách thức đối với xuất khẩu thủy sản của Việt nam trong bối cảnh EVFTA có hiệu lực nhằm đề xuất các giải pháp nhằm đẩy mạnh xuất khẩu mặt hàng này sang thị trường EU trong thời gian tới. 2. Thực trạng xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang thị trƣờng Liên minh Châu Âu ● Về kim ngạch xuất khẩu EU hiện là một thị trường rộng lớn và đầy tiềm năng đối với các nước Châu Á, trong đó có Việt Nam. Đây cũng là thị trường chính của thuỷ sản Việt Nam hàng chục năm qua và có nhiều triển vọng cho việc đẩy mạnh xuất khẩu thuỷ sản của Việt Nam trong thời gian tới. 559 Đơn vị: tỷ USD 1.5 1.5 1.47 1.48 1.46 1.46 1.44 2017 2018 2019 Nguồn: Tác giả tổng hợp từ Báo cáo xuất khẩu thủy sản Việt Nam năm 2017, 2018, 2019, truy cập ngày 17/02/2020 (vasep.com.vn) Biểu đồ 1. Kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang thị trường EU giai đoạn 2017 - 2020 Từ số liệu thống kê kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang thị trường Liên minh Châu Âu (EU) có thể nhận thấy, xuất khẩu thủy sản của Việt Nam vào thị trường EU đã có những bước tiến vượt bậc trong những năm gần đây. Năm 2017, lần đầu tiên EU vượt qua Mỹ để trở thành thị trường xuất khẩu thủy sản số một của Việt Nam, với tổng kim ngạch đạt mức 1,46 tỷ USD, tăng 22,1% so với năm 2016. Năm 2018, do ảnh hưởng của th vàng IUU đã khiến cho tổng xuất khẩu thủy sản sang EU chỉ tăng nhẹ lên 1,47 tỷ USD. EU rơi xuống vị trí thị trường nhập khẩu thứ 2 của thủy sản Việt Nam. Ngay sau khi Ủy ban châu Âu (EC) cảnh báo ―th vàng‖ đối với các sản phẩm thủy sản khai thác của Việt Nam vào ngày 23/10/2017, cả hệ thống chính trị từ cơ quan quản lý nhà nước ở Trung ương, chính quyền địa phương, các Hiệp hội, cộng đồng ngư dân và Doanh nghiệp thủy sản đã vào cuộc tích cực triển khai thực hiện các nhóm giải pháp khuyến nghị của EC nhằm tháo g cảnh báo th vàng đối với sản phẩm thủy sản xuất khẩu của Việt Nam. Trong đó, Chính phủ đã trình Quốc hội thông qua Luật Thủy sản năm 2017, ngày 21/11/2017, đây là khung pháp l cao nhất để quản l ngành Thủy sản một cách đồng bộ, hiệu quả hơn phù hợp với định hướng phát triển cũng như xu thế hội nhập hiện nay của ngành Thủy sản. Đặc biệt, Luật Thủy sản năm 2017 đã đảm bảo tương thích với các quy định của khu vực, quốc tế và các khuyến nghị của EC. qua 2 năm kiên định với mục tiêu tháo g th vàng và sự phát triển bền vững của ngành khai thác và chế biến xuất khẩu thủy sản Việt Nam, các doanh nghiệp hải sản Việt Nam đã rất tích cực với các hoạt động của chương trình: đồng loạt treo biển Cam kết chống khai thác IUU, thực hiện nghiêm túc cam kết chống khai thác IUU, chỉ thu mua nguyên liệu hải sản từ những tàu cá khai thác hợp pháp, có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, chỉ nhập khẩu hải sản khai thác có nguồn gốc khai thác hợp pháp, tuân thủ các quy định của Mỹ, EU và Việt Nam chống khai thác IUU, tham gia các chương trình hội thảo, tập huấn, tuyên truyền và truyền thông về chống khai thác IUU. Đến năm 2019, sau 2 năm thực hiện cả nước đã có 62 doanh nghiệp hải sản cam kết IUU bằng việc tuân thủ nguyên tắc chỉ thu mua hải sản từ những tàu đánh bắt có đầy đủ giấy 560 phép, nhật ký khai thác và chứng nhận của cảng cá. Từ những nỗ lực đó, kim ngạch xuất khẩu thủy sản của Việt Nam sang thị trường này ...