Hiệu quả của những công trình thủy lợi được xây dựng ở Đồng bằng Bắc Bộ từ năm 1880 đến năm 1945

Bài viết nghiên cứu về tác dụng, hạn chế, yếu kém của các công trình thủy lợi do Nhà nước thực dân Pháp xây dựng ở đồng bằng Bắc Bộ, Việt Nam từ năm 1883 đến năm 1945. Nghiên cứu đánh giá một cách khách quan vai trò của Nhà nước thuộc địa, thợ máy, công nhân... về kinh tế thủy nông thời Pháp thuộc. Mời các bạn cùng tham khảo!
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hiệu quả của những công trình thủy lợi được xây dựng ở Đồng bằng Bắc Bộ từ năm 1880 đến năm 1945HI›U QUƒ CÕA NHÚNG CÆNG TRœNH THU LÑI ×ÑC X…Y DÜNG Ð ÇNG BŒNG BC BË TØ N‹M 1880 ˜N N‹M 1945 Nguy¹n V«n Am Tr÷íng ¤i håc S÷ ph¤m H Nëi1 Mð ¦uçng b¬ng Bc Bë (BBB) l trung t¥m s£n xu§t lóa g¤o lîn nh§t mi·nBc Vi»t Nam. Công nh÷ c¡c thíi k¼ làch sû tr÷îc n«m 1883, º b£o v» cuëcsèng, duy tr¼ ph¡t triºn kinh t¸ næng nghi»p trçng lóa n÷îc bt buëc ch½nhquy·n thüc d¥n Ph¡p, ch½nh quy·n lng x¢ v nh¥n d¥n ð vòng çng b¬ngCh¥u thê ny ph£i chó trång lm tèt cæng t¡c thõy lñi. V§n · thõy lñi li¶n quan ¸n nhi·u m°t íi sèng con ng÷íi, mæi tr÷íngsinh th¡i v kinh t¸ - x¢ hëi... Trong bi vi¸t ny chóng tæi ch¿ tr¼nh byk¸t qu£ nghi¶n cùu cõa m¼nh v· nhúng cæng tr¼nh thõy lñi do ch½nh quy·nthüc d¥n Ph¡p tê chùc x¥y düng công nh÷ hi»u qu£ cõa chóng èi vîi vi»cgia t«ng di»n t½ch, s£n l÷ñng v n«ng xu§t lóa ð BBB trong thíi k¼ thücd¥n Ph¡p thèng trà (1883 1945). ¥y công l v§n · ch÷a ÷ñc c¡c cængtr¼nh nghi¶n cùu tr÷îc tr¼nh by mët c¡ch ¦y õ, h» thèng.2 Nëi dung nghi¶n cùu2.1 Kh¡i qu¡t t¼nh h¼nh thõy lñi ð BBB tr÷îc n«m 18832.1.1 Kh¡i qu¡t t¼nh h¼nh thõy lñi ð BBB tr÷îc n«m 1883 v nhúng y¶u c¦u mîi èi vîi cæng t¡c thõy lñiTr£i qua hng ngh¼n n«m làch sû, cæng cuëc thõy lñi ð BBB v¨n ÷ñc ti¸nhnh b·n b¿, li¶n töc, ngy cng câ nhi·u thnh tüu quan trång. C¡c cæng 1tr¼nh ven sæng, ven biºn, nëi çng t§t c£ th÷íng xuy¶n ·u ÷ñc quan t¥mx¥y düng, cõng cè v tu sûa. Th¸ k¿ XIX, d÷îi thíi Nguy¹n công ¢ câ nhi·ucæng tr¼nh vîi quy mæ li¶n têng, li¶n huy»n v li¶n t¿nh ÷ñc tê chùc x¥ydüng, ti¶u biºu nh÷ cæng tr¼nh khìi, o sæng Cûu An (H÷ng Y¶n), sænguèng (sæng Thi¶n ùc)... [2;164,173]. V· bi»n ph¡p k¾ thuªt, kinh nghi»m lm thõy lñi ð vòng BBB thíi k¼ny ¢ câ nhúng ti¸n bë ¡ng kº, nh÷ ¢ bi¸t k¸t hñp giúa p ¶, x¥y düngk±, cèng ªp vîi vi»c khìi o sæng ngái º tho¡t lô, chèng vï ¶; gi£i quy¸tvi»c t÷îi ti¶u n÷îc phöc vö cho s£n xu§t næng nghi»p v íi sèng; bi¸t lñidöng thõy tri·u trong vi»c t÷îi ti¶u cho ruëng lóa, ti¸t ki»m cæng sùc laoëng cõa næng d¥n v câ thº bi¸n ruëng mët vö thnh ruëng hai vö. V¼ vªy,¢ câ mët sè þ ki¸n cõa ng÷íi n÷îc ngoi ¡nh gi¡ cao nhúng cæng tr¼nhthõy lñi ð BBB ÷ñc x¥y düng tr÷îc khi ng÷íi Ph¡p tîi. Tuy vªy, th¸ k¿ XIX n¤n vï ¶, lô löt, h¤n h¡n li¶n ti¸p x£y ra, d¨n tîim§t mòa âi k²m, lm cho íi sèng cõa nh¥n d¥n ð BBB ngh±o khê tri·nmi¶n. Sü th§t b¤i trong gi£i quy¸t v§n · thõy lñi ð BBB tø n«m 1883 v·tr÷îc do c¡c nguy¶n nh¥n sau: - Sau nhi·u th¸ k¿ p ¶ ng«n lô, ng«n m°n, khai hoang l§p biºn... lmcho sinh th¡i ð BBB thay êi, dáng ch£y cõa c¡c con sæng, cûa sæng bà bçib¬ng, tc ngh³n, ù ång, d¨n tîi vï ¶, óng löt. - Tuy tr¼nh ë ki¸n thùc k¾ thuªt, kinh nghi»m gi£i quy¸t v§n · thõylñi cõa quan l¤i, nh¥n d¥n câ ti¸n bë, nh÷ng ch÷a cao, khæng ¡p ùng ÷ñcy¶u c¦u mîi cõa thõy lñi ang °t ra ngy cng gay gt, phùc t¤p hìn c¡cth¸ k¿ tr÷îc. - C¡c cæng tr¼nh thõy lñi tø 1883 v· tr÷îc bëc lë nhi·u y¸u k²m, h¤n ch¸,khæng ÷ñc x¥y düng tr¶n mët quy ho¤ch thèng nh§t, çng bë ton BBB,mîi ch¿ x¥y düng theo y¶u c¦u cõa mët khu vüc, theo tøng àa ph÷ìng. Hìnnúa c¡c nguy¶n vªt li»u x¥y düng c¡c cæng tr¼nh thõy lñi ch¿ b¬ng væi, c¡tg¤ch ¡, gé lim, tre... ch÷a câ c¡c nguy¶n vªt li»u rn chc, câ t½nh ch§t k¸td½nh cao (xi m«ng, st th²p, b¶ tæng...) º câ thº trö vúng tr÷îc nhúng sütn ph¡ dú dëi do i·u ki»n kh½ hªu v thi¶n tai g¥y ra. - Tr¼nh ë tê chùc, qu£n l½ v ch½nh s¡ch thõy lñi cõa nh Nguy¹n y¸uk²m, chùa üng nhi·u m¥u thu¨n, khæng huy ëng ÷ñc sùc m¤nh tond¥n, nh n÷îc v nh¥n d¥n còng lm thõy lñi. Nh Nguy¹n kho¡n trngcæng vi»c thõy lñi cho c¡c àa ph÷ìng. Trong khi ph¦n nhi·u c¡c quan l¤ithi¸u tr¡ch nhi»m, tham nhông, bît x²n, biºn thõ ti·n g¤o dòng cho vi»c 2x¥y düng c¡c cæng tr¼nh thõy lñi... Ch½nh v¼ vªy ch§t l÷ñng hi»u qu£ phöcvö cõa c¡c cæng tr¼nh thõy lñi y¸u k²m... [1;26,46]. Nhúng y¸u k²m, tçn t¤i tr¶n ¥y ái häi ph£i ÷ñc gi£i quy¸t trong qu¡tr¼nh x¥y düng ph¡t triºn h» thèng c¡c cæng tr¼nh thõy lñi ð BBB trongnhúng n«m 1883 1945.2.1.2 Nhúng y¶u c¦u mîi èi vîi cæng t¡c thõy lñi trong nhúng n«m 1883 1945N«m 1883, thüc d¥n Ph¡p ¡nh chi¸m Bc ký l¦n thù 2, sp °t bë m¡ych½nh quy·n cai trà theo c¡c Hi»p ÷îc 1883 v 1884 ¢ k½ k¸t vîi tri·u Nguy¹n.Tø â vîi chùc n«ng cõa Nh n÷îc thèng trà, thüc d¥n Ph¡p nm quy·ni·u hnh cæng t¡c thõy lñi ð c£ n÷îc, trong â câ thõy lñi ð BBB. N«m1897, vua çng Kh¡nh cán ra ch¿ dö trao quy·n gi£i quy¸t v§n · thõy lñið Bc ký cho thüc d¥n Ph¡p [4;6]. Tø khi nm quy·n thèng trà bt buëc ch½nh quy·n thüc d¥n Ph¡p ph£iluæn quan t¥m gi£i quy¸t v§n · thõy lñi ð BBB, bði v¼ ...