Hình thành kỹ năng tự học cho sinh viên - nhu cầu thiết yếu trong đào tạo ngành sư phạm

Bồi dưỡng kỹ năng tự học cho sinh viên sư phạm là một việc cần thiết và có ý nghĩa to lớn trong đào tạo. Bài báo này chúng tôi đề cập vài nét những vấn đề lý luận về tự học, tự bồi dưỡng kỹ năng tự học và đề xuất một số biện pháp bồi dưỡng kỹ năng tự học cho sinh viên sư phạm.
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hình thành kỹ năng tự học cho sinh viên - nhu cầu thiết yếu trong đào tạo ngành sư phạmTẠP CHÍ KHOA HỌC - ĐẠI HỌC ĐỒNG NAI, SỐ 03 - 2016ISSN 2354-1482HÌNH THÀNH KỸ NĂNG TỰ HỌC CHO SINH VIÊN - NHU CẦUTHIẾT YẾU TRONG ĐÀO TẠO NGÀNH SƯ PHẠMThS. Nguyễn Thanh Thủy1TÓM TẮTTự học là quá trình con người tự giác, tích cực tiếp thu hệ thống tri thức,những kinh nghiệm từ môi trường xung quanh bằng các thao tác trí tuệ, nhằm hìnhthành cấu trúc tâm lý mới để biến đổi nhân cách của mình theo hướng ngày cànghoàn thiện. Theo quan niệm này, người thầy được xem như là chuyên gia của việchọc, có nghĩa là người thầy phải biết rèn luyện khả năng tự học cho sinh viên. Đểlàm được điều đó, trước tiên chính bản thân người thầy giáo phải có kỹ năng tự học.Vì vậy bồi dưỡng kỹ năng tự học cho sinh viên sư phạm là một việc cần thiết và có ýnghĩa to lớn trong đào tạo. Bài báo này chúng tôi đề cập vài nét những vấn đề lýluận về tự học, tự bồi dưỡng kỹ năng tự học và đề xuất một số biện pháp bồi dưỡngkỹ năng tự học cho sinh viên sư phạm.Từ khóa: Kỹ năng, kỹ năng tự học1. Mở đầuTrong xu thế toàn cầu hóa nhưhiện nay, đặc biệt là trong đổi mới đàotạo theo hệ thống tín chỉ thì hoạt độngtự học của sinh viên được đặt ra và trởthành một vấn đề then chốt cho hìnhthức đào tạo này. Chính việc tự học củasinh viên là chìa khóa cho sự thànhcông không chỉ đối với bản thân họ màcòn góp phần thực hiện hiệu quả côngcuộc đổi mới phương phức đào tạo chocác trường đại học như hiện nay.Hoạt động học tập của sinh viênởcác trường đại học và cao đẳng ngàynay được diễn ra trong những điều kiệnhết sức mới mẻ. Sự hình thành xã hộithông tin trong nền kinh tế tri thức đangtạo ra cơ hội nhưng đồng thời cũng gâysức ép lớn đối với người học, đòi hỏisinh viên phải có sự thay đổi lớn trongviệc định hướng, lựa chọn thông tincũng như phương pháp tiếp nhận, xửlý, và vận dụng thông tin. Trong hoàncảnh ấy, tri thức mà sinh viên tiếpnhận được thông qua bài giảng củagiáo viên trên lớp ngày càng trở nên ítỏi. Do đó việc tựhọc sẽ trở thành mụctiêu, động lực cho phương thức đàotạo hiện nay trong các trường đại học,cao đẳng đểcó thể đào tạo ra nhữngcon người lao động tự chủ, sáng tạo,năng động, độc lập đểcó khả năng họctập liên tục, học suốt đời.Về mặt lý luận, hoạt động tựhọc có ý nghĩa quan trọng trong việctạo ra chất lượng và hiệu quả của quátrình dạy học, hình thành và phát triểnnăng lực tự học, tự nghiên cứu chosinh viên chính là khâu then chốt đểtạo ra nội lực nhằm mang lại sự thànhcông trong việc nâng cao chất lượngvà hiệu quảdạy học.1Trường Đại học Đồng Nai10TẠP CHÍ KHOA HỌC - ĐẠI HỌC ĐỒNG NAI, SỐ 03 - 20162. Nội dung2.1. Một số vấn đề lý luận về tự học2.1.1. Khái niệm tự học- “Tự học là động não, suy nghĩ,sử dụng năng lực trí tuệ (quan sát, sosánh, phân tích…) và có khi cả cơ bắp(khi sử dụng công cụ) cùng các phẩmchất của chính bản thân người học (tínhtrung thực, khách quan, có chí tiến thủ,kiên trì, nhẫn nại, lòng say mê khoahọc) cả động cơ, tình cảm, cả nhân sinhquan, thế giới quan để chiếm lĩnh mộtlĩnh vực hiểu biết nào đó của nhân loại,biến lĩnh vực đó thành sở hữu củamình” [1].- Tác giả Lưu Xuân Mới chorằng: “Tự học là hình thức hoạt độngnhận thức của cá nhân nhằm nắm vữnghệ thống tri thức và kỹ năng do chínhsinh viên tiến hành trên lớp, ở ngoài lớptheo hoặc không theo chương trình vàsách giáo khoa đã quy định. Tự học làmột hình thức tổ chức dạy học cơ bản ởđại học có tính độc lập cao và mangđậm nét sắc thái cá nhân như có quan hệchặt chẽ với quá trình dạy học” [2].2.1.2. Bản chất của tự họcTự học là học với sự tự giác vàtích cực ở mức độ cao, là quá trìnhngười học tự tìm ra ý nghĩa của việchọc làm chủ hoạt động học tập củamình. Bản chất của tự học là quá trìnhchủ thể người học cá nhân hóa việc họcnhằm thỏa mãn các nhu cầu học tập, tựgiác tiến hành các hoạt động để thựchiện có hiệu quả mục đích và nhiệm vụhọc tập đề ra. Tự học thực sự diễn ratrong các tình huống sau:ISSN 2354-1482- Nhu cầu tự học phải xuất pháttừ mong muốn làm phong phú sự hiểubiết của bản thân người học để hoànthiện nhân cách của mình.- Tự học chỉ được thực hiệnthông qua làm việc, tự học có hiệu quảkhi người học biết cách học, có ý chíhọc tập, có kỹ năng và biện pháp học vàcũng có sự hướng dẫn của người thầy.2.1.3. Các hình thức tự họcTự học có thể diễn ra dưới sựchỉ đạo trực tiếp hay không trực tiếpcủa giáo viên, tự học thực hiện quanhiều bước khác nhau như: tiếp nhậnthông tin từ nhiều kênh khác nhau, xửlý thông tin đã tiếp nhận dựa vào kinhnghiệm hiểu biết của bản thân, tự kiểmtra, đánh giá thông tin thu được và giảiquyết các vấn đề do nhiệm vụ nhận thứcvà thực tiễn đạt ra, tự học diễn ra vớicác hình thức sau:- Tự học hoàn toàn: là hình thứcmà người học hoàn toàn độc lập hoànthành các nhiệm vụ học tập của mình,vai trò của người học là nhân tố trọngyếu nhất trong quá trình chiếm lĩnh trithức. Hình thức tự học này còn gọi là ...