Hình ý quyền (võ Thiếu Lâm)

Hình ý quyền (tiếng Anh phiên âm từ tiếng Hoa là Xing Yi Quan.[1], còn có tên khác là Lục hợp quyền, xuất xứ từ Thiếu Lâm Tung Sơn Hà Nam, có đặc điểm là thế quyền nhanh gọn, gấp gáp, nghiêm ngặt, mạnh bạo so với các môn quyền của trường phái Đạo gia chủ ôn nhu trầm ổn, dìu dặt và khoan thai. Bài viết này không đề cập đến bài Hình ý quyền (Võ Đang) mà là bài Hình ý quyền còn gọi là Tâm Ý Lục hợp quyền và đôi khi lầm lẫn với tên...
Nội dung trích xuất từ tài liệu:
Hình ý quyền (võ Thiếu Lâm) Hình ý quyền (võ Thiếu Lâm)Hình ý quyền (tiếng Anh phiên âm từ tiếng Hoa là Xing Yi Quan.[1], còn có tênkhác là Lục hợp quyền, xuất xứ từ Thiếu Lâm Tung Sơn Hà Nam, có đặc điểm làthế quyền nhanh gọn, gấp gáp, nghiêm ngặt, mạnh bạo so với các môn quyền củatrường phái Đạo gia chủ ôn nhu trầm ổn, dìu dặt và khoan thai.Bài viết này không đề cập đến bài Hình ý quyền (Võ Đang) mà là bài Hình ýquyền còn gọi là Tâm Ý Lục hợp quyền và đôi khi lầm lẫn với tên bài Tâm ý bảcũng của Thiếu Lâm Tung Sơn Hà Nam.[sửa] Nguồn gốc và danh xưngHình ý quyền hình, thần kiêm bị. Hình ý quyền là một loại quyền trong võ thuật, còn gọi là tâm ý quyền, tâm ý lục hợp quyền hoặc vắn tắt là Lục hợpquyền. Về tên gọi của Hình ý quyền cũng có nhiều cách nói khác nhau : có người  cho rằng vì loại quyền này yêu cầu tâm, ý thành ở bên trong, tay chân cơ thể hình ở bên ngoài , ngoại hình và nội ý phải thống nhất cao độ, do đó mới đặt tên là Hình ý quyền. Có người lại cho rằng loại quyền này có ý tượng hình, lấy phép làm quyền,  biểu hiện sự đặc sắc của nhiều loại động vật nh ư hổ thì dũng mãnh, khỉ thì nhanh nhẹn, v.v.. mà thành tên. Từ đây, bắt đầu có sự nhập nhằng về tên gọi của chúng giữa Hình ý quyền  và Hình ý linh thú quyền lại cũng được diễn dịch là Hình ý quyền mà lẽ ra nên gọi chính xác là Tượng hình quyền vì các loại quyền thuật này mô phỏng các động tác của các loài động vật hoang dã trong thiên nhiên.Về nguồn gốc của Hình ý quyền, theo Jacques Nguyễn Quí và Dufresne Thomas[2] khảo chứng thì do Cơ Long Phong (có chỗ gọi là Cơ Long Phụng, vì hai chữPhong và Phụng viết dễ lẫn nhau) người Bồ Châu tỉnh Sơn Tây (Trung Quốc) sángtác ra, cho tới nay đã có hơn 300 năm lịch sử. Tuy vậy lại có người bảo do NhạcPhi thời nhà Nam Tống sáng tác ra.Đầu đời Thanh, Hình ý quyền được truyền bá rất rộng rãi ở Sơn Tây, Hà Nam, HàBắc (Trung Quốc). Gần trăm năm nay, danh thủ nối nhau. Năm 1914, nh à Hình ýquyền là Hách Ân Quang qua thăm Nhật Bản dạy cho các học sinh du học ở Nhật,do đó đã đưa Hình ý quyền giới thiệu ra nước ngoài. Hiện nay Hình ý quyềnkhông chỉ phát triển ở các nơi trên cả nước, mà ở Đông Nam Á, Nhật Bản, ChâuMỹ ... cũng đều có tập luyện Hình ý quyền đồng thời còn có cả đoàn thể và báochí chyên môn. Xem thêm Các thuyết khác về Hình ý quyền[sửa] Đặc trưng kỹ phápHình ý quyền lấy ngũ hành quyền (phác, bằng, toản, pháo, hoành tức bổ, hất, chọc,đập, gạt) và thập nhị hình quyền (quyền 12 hình tức long, hổ, hầu, mã, kê, yến, xà,đà, thai, ưng, hùng, báo tức rồng, hổ, khỉ, ngựa, gà, én , rắn, kỳ đà, la, ưng, gấu,báo) làm gốc quyền cơ bản.Về trang pháp thì lấy tam thế thức mã, cung, hư bộlàm gốc. Đây chính là Hình ý Linh thú quyền (Xing Yi Animal Fist) sau này củaVõ Đang phái.Các bài múa đơn luyện có: Ngũ Hành liên hoàn, Tạp thức chùy Bát thức quyền,Tứ bả quyền, Thập nhị hồng trùy, Xuất nhập động, Ngũ hành tương sinh, Long hổđấu, Bát tự công, Thượng trung hạ bát thủ.Về đối luyện quyền thì có Tam Thủ pháo, Ngũ Hoa Pháp, An Thân Pháo, Cửu SáoHoàn. Luyện tập khí giới lấy đao, thương, kiếm, côn làm chủ; phần lớn lấy tamhợp, lục hợp, liên hoàn, tam tài để gọi tên.[sửa] Các lưu pháiMột dải Hà Nam lưu hành Hình ý quyền phần lớn gọi là Tâm ý quyền. Quyềnpháp lấy thập đại hình (mười hình lớn là long, hổ, kê, ưng, xà, mã, miêu, hầu,dao, yến tức rồng, hổ, gà, ưng, rắn, ngựa, mèo, khỉ, diều, én) và tứ quyền bátthức làm quyền pháp cơ bản. Về trang pháp có Kê thoái trang (tấn chân gà), Ưnghùng trang (tấn ưng gấu). Bài bản đơn luyện thì có Long hổ đấu thập hình hợpnhất (mười hình hợp nhất), Thượng trung hạ tứ bả ( bốn ngón (quyền) trên, giữa,dưới) v.v.. Đây chính là Hình ý Linh thú quyền lưu truyền ở miền Nam Trung Hoasau này giống Hình ý linh thú quyền Võ Đang phái.Các nơi lưu hành Hình ý quyền trừ nội dung có chỗ khác nhau ra, về mặt phongcách cũng có chỗ đặc sắc riêng.Hình ý quyền ở một dải Hà Bắc quyền thế thư triển, ổn mạnh chắc chắn. Hình ýquyền lưu hành ở Sơn Tây thế quyền gấp gáp, kình lực tinh kéo.Hình ý quyền ở một dải Hà Nam thì thế quyền dũng mãnh , khí thế hùng hậu.Hình ý quyền có các đặc điểm sau: Giản dị gọn gàng, chất phác thực tế, tự nhiên.Về động tác thì phần lớn là đến thẳng đi thẳng, một co một duỗi, tiết tấu rõ ràng,chất phác thực tế không có hoa hòe hoa sói, có cái đẹp ở chỗ tự nhiên.[sửa] Đặc trưng quyền phápĐộng tác nghiêm mật gấp gáp, ra tay như dũa thép, xuống tay như câu liêm, haikhuỷu không lìa sườn, hai(bàn) tay không lìa tâm (tim); khi phát quyền thì vặn ,quấn, đục, xoay, với thân pháp, bộ pháp kết hợp chặt chẽ, to àn thân trên dướigiống như đang vặn thừng không chút lơi lỏng.Trầm tĩnh, ổn định mau lẹ, thân ngay bộ, vững. Yêu cầu ngực nở bụng thực, khítrầm đang điền, cương mà không cứng đờ, nhu mà không mềm xèo, kình lực thitriển trầm thực.Mau lẹ hoàn chỉnh. Hình ý quy ...